Өчигдрөөс илүү маргаашийг
бүтээхийн төлөө

Р.Оюунжаргал

Долоон орны барималч Тэрэлжид бүтээл туурвиж эхэлжээ

Симпозиумын хүрээнд Монгол, ХБНГУ, Итали, Испани, Болгар, Эстони, БНСУ гэсэн долоон орны есөн уран барималч Тэрэлж дэх “Гүрү эко” цогцолборт бүтээл туурвиж буй юм байна. Тэдний том, зарим нь гурван метр хүртэлх өндөртэй чулуун бүтээлүүдээс бүрдүүлэх “Public art-Urban sculpture” үзэсгэлэнг энэ сарын 24- нөөс ирэх сарын 30 хүртэлх хугацаанд ХААН банкны гаднах талбай болон “Хаангалерей”-д гаргах аж. 
2023-08-18

Багшийн хомсдолыг шийдэх гарц олж чадах уу

Өнгөрсөн жилээс аймаг бүрийн удирдлагууд ядаж 10 багшийг орон нутагтаа татаж, суурьшуулах бодлого баримтлах болсон байна. Хамгийн том хөшүүрэг нь хөнгөлөлттэй нөхцөлөөр түрээсийн орон сууцаар хангах.
2023-08-18

Төгөлдөр хуурчид “Гарамгай тоглооч” шагнал хүртлээ

Энэ удаа манай улсаас Консерваторын оюутан, сурагчдын төлөөлөл болон төгөлдөр хуурын сургалтын төвүүдийн багш нар оролцжээ. Тухайлбал, “Ami’s piano and art school”-ийн багш С.Алимаа болон Б.Ариунаа нар насанд хүрэгчдийн ангилалд II байр эзэлсэн аж. Мөн “Гарамгай тоглооч” ангиллын шагнал хүртжээ. Тэд хослон, дөрвөн гарын зохиолуудыг дөрвөн өдөрт зургаан удаа тоглосон гэнэ. 
2023-08-17

Сэтгэлгээний тээг ба донорын дутагдал 

Манай улсад эрхтэн шилжүүлэн суулгах мэс заслыг амжилттай хийж буй ч донорын олдоц тааруу хэвээр аж. Бидний цөөхөн монголчуудын дунд янз янзын байдлаар нас барагсад олон. Гэсэн ч донор болох боломжтой хүмүүсийн ар гэрийнхэн энэ талын ойлголт тааруу, сүсэг бишрэл нь давамгай байдаг нь амь нас нь дээсэн дөрөөн дээр ирсэн бусад хүнд туслах боломжийг хязгаарладаг ажээ. Энэ талаар ЭМЯ-ны харьяа Эрүүл мэндийн хөгжлийн төвийн Эс, эд, эрхтэн шилжүүлэн суулгах үйл ажиллагааг зохицуулах албаны дарга, Төрийн шагналт, Хүний гавьяат эмч П.Батчулуунаас тодруулсан юм. 
2023-08-11

Б.Цэнд гүнгийн орчуулсан бүтээлүүдтэй танилцаарай 

Одоо энэхүү бүтээлийг болон холбогдох материал сэлттэй тухтай танилцах боломж олдож байна. Үзэсгэлэнг нийслэлд эхлээд буй олон улсын монголч эрдэмтдийн XII их хурлыг тохиолдуулан “Чингис хаан” музейд нээжээ. 
2023-08-10

“Веган Монгол” фестиваль зохион байгуулах нь

Монголын органик ногоон хүнсний холбооноос энэ сарын 26, 27-нд “Веган Монгол” фестиваль зохион байгуулах аж. Өнгөрсөн жилийн үйл ажиллагаа үр дүнтэй байсан гэж үзээд эдүгээ дахин явуулахаар болжээ. Б.Явуухулангийн нэрэмжит цэцэрлэгт хүрээлэнд болох уг фестивалийн зорилго нь хүрээлэн буй орчин, эрүүл мэнд, амьтдад ээлтэйгээр амьдрах шилдэг туршлагыг түгээх аж. Дэлхийн дулаарал, уур амьсгалын өөрчлөлтийг зогсоох гол шийдэл нь веган амьдрал гэж үзэх хандлага олон улсад ихээхэн дэлгэрч буй.
2023-08-10

Ой тэмдэглэх хөөрцөглөлд 100 жилүүдээр цэг тавья 

Сүүлийн жилүүдэд монголчуудын дунд ямар нэгэн шалтаг, далим гаргаж баярлах, ялангуяа ой тэмдэглэх нь хавтгайрах шинжтэй болж ирэв. Салбарын, байгууллагын ой гээд явж өгнө. Дээр нь бүхий л төрлийн одон, медалийн цайллага, найр гэж хөл алдана. Баянзүрх дүүрэгт хурим найр, одонгийн цайллагын ресторан гэж нээсэн байна билээ. Уг үйлчилгээ ямар их эрэлттэйг эндээс харж болохоор. 
2023-08-08

Хатуу, эрх мэдэлд дуртай Ерөнхий сайд халаагаа хүүдээ өгөх нь

Камбож улсын Ерөнхий сайдаар 40 шахам жил ажиллаад байгаа Хун Сен сонгуульд өрсөлдөгчгүй оролцож ялалт байгуулаад албан тушаалаа хүүдээ өвлүүлнэ гэсэн мэдээлэл дэлхий даяар дуулдав.
2023-08-07

Баритон Э.Анхбаяр Италид “Кармен”-д дуулав

Дуурийн гоцлооч, баритон, Гавьяат жүжигчин Э.Анхбаяр Итали улсын “Teatro Romano”-д хөгжмийн зохиолч Ж.Бизегийн “Кармен” дуурийн Эскамилиогийн дүрд тогложээ. Энэ нь тус улсын аялал жуулчлалын гол төвүүдийн нэгт байдаг задгай театр аж. Дуучинтай холбогдож тоглолтынх нь талаар тодруулахад “Анх удаа дуурийн эх оронд “Кармен”-д дууллаа. Цаашид илүү хичээх болно” гэв. Ташрамд дуулгахад, тэрбээр Япон Улсад зохион байгуулж байгаа олон улсын дуурийн дуулаачдын томоохон уралдааны төгсгөлийн, шийдвэрлэх шатанд өрсөлдөхөөр уригдаад буй бөгөөд ирэх аравдугаар сард арлын орныг зорих юм. 
2023-08-07

“Улаанбаатар” наадамд таван орны хөгжимчид оролцоно 

Санаачлагч, зохион байгуулагчид уг фестивалийг Төв Азийн хамгийн том хөгжмийн наадам болгохын төлөө зүтгэхээ илэрхийлээд буй. Долоо хоногийн турш үргэлжлэх наадмын хүрээнд цөөхүүл болон симфони найрал хөгжмийн гэсэн хоёр томоохон тоглолт болно.  Улсын филармонид энэ сарын 19-ний үдэш болох цөөхүүл найрал хөгжимчдийн тоглолтоор Й.С.Бахын хоёр хийлд зориулсан концертыг БНХАУ, АНУ-ын хөгжимчид гоцлон хүргэх юм байна.
2023-08-04

П.ОЮУНТУЯА: Ардын дуу бол уламжлуулах ёстой гайхамшигт өв 

...Дуучин бүр өөр өөрийн өнгө аяс, хэв маяг, онцлогтой байдаг. Надад бусдаас онцгойрох, товойх юм байхгүй ээ. Дуунуудаараа зүүн Монголын ардын урлагийг үндсээр нь өвлөн тээж, бүтээн туурвиж байгаа ардын дуу, бүжгийн “Хан Хэнтий” чуулгынхаа урын сангийн багахан ч гэсэн хэсгийг бүрдүүлж, уламжлалт ардын дуунуудыг өвлөн тээгчдийн нэг нь болж явдгаа хариуцлага гэж боддог... 
2023-08-01

Зам засварын ажил хариуцдаг “толгой”-нуудын тоог цөөлөх сөн 

Нийслэлд зун бүр зам засаж байна хэмээн энд тэнд ундуй сундуй байдал үүсгэдэг. Ингэж замын хөдөлгөөн хааж, түгжрэл нэмэх ёстой юу гэдгийг хотын удирдлагуудаас асууя. Дахин хэлэхэд зун бүр шүү. Сүүлдээ жил бүр зам засварт хөрөнгө төсөвлүүлэх сонирхол хэн нэгэнд, эсвэл хэсэг бүлэг хүнд байна уу гэж бодоход хүрч буй юм. Энэ асуултыг нийслэлийн Замын хөгжлийн газрынханд тавихад, хариулсан мэргэжилтэн нь гайхсан шинжтэй “Төлөвлөсний дагуу засаж байгаа шүү дээ” гэв. 
2023-08-01

Г.Билгүүдэй: ”Монголын нууц товчоо”-г 30 гаруй оронд, 40 гаруй хэл рүү орчуулсан

“Монголын нууц товчоо” судлаач, ШУА-ийн Хэл зохиолын хүрээлэнгийн Утга зохиол судлалын салбарын эрхлэгч, доктор, профессор Г.Билгүүдэйтэй ярилцлаа. Монголын түүхийн уг эх сурвалжийг 1990 оноос эхлэн судалж, 1999 онд “Аман уламжлал ба “Монголын нууц товчоо”” сэдвээр эрдмийн зэрэг хамгаалсан түүнээс уг зохиолын орчуулга гэсэн сэдвийн хүрээнд асууж ярилцлаа.    
2023-07-28

Дуу, хөгжим бүтээгчид чууллаа

Чуулганы үр дүнгийн талаар Дуу бичлэг бүтээгчдийн үндэсний төвийн тэргүүн, “Сүнс” хамтлагийн ахлагч Б.Лхагвасүрэнгээс лавлахад “Оюуны бүтээл үнэгүйдсэн хэвээр. Соёлын бүтээлч үйлдвэрлэлийг дэмжих талаарх хууль тогтоомжид зохиогчийн эрхийг хамгаалах заалтууд бий ч хэрэгжүүлэхгүй юм. Дуучин Д.Болд уран бүтээлчдийн нэгдсэн сервер байгуулахад төрөөс нэг удаа дэмжээч гэсэн санал тавиад байгаа. Маш зөв. Өнөө, маргааш шийдэх нь юу л бол. Одооноос дуугарч байвал алсдаа сайжрах байх” гэсэн юм. 
2023-07-26

АРАЙ Ч ДЭЭ: Түрийвч нимгэнийх үү, сэтгэл хоосных уу 

Энэ үеэр номыг худалдаанд гаргаж буйг зарласны сацуу хэдэн хүнд бэлэглэнэ гэв. Гэтэл тэр сургаар үнэгүй юманд нугасгүйн үлгэр амилах шиг, хүмүүс оволзож гардаг юм байна. Хөтлөгч“Хүмүүс ээ, нэг талаасаа ар араасаа зогсчих” гээд ч нэмэр болсонгүй. “Ёкозүнаг гарын үсэг зурах боломжоор хангаад өгөөрэй” гэсэн чтарж, холдохгүй дайрав. Гадаа ч, байшинд чхалуун байсан болохоор тэр биз ээ, номд гарын үсэг зуруулаад, ноцолдоон дундаас гарч ирэгсдийн хөлс урсаж байлаа. 
2023-07-26

Н.ХОСБАЯР: Бурхан болоочоо хаданд оршуулах ёс дэлхийд ховор

“Чингис хаан” музейнхэн ШУА-ийн Археологийн хүрээлэнтэй хамтран “Мөнгөн мод” танхимдаа “Хадан гэрийн эзэн” тусгай үзэсгэлэн нээгээд буй юм. Ирэх сард ч үзүүлсээр байх уг үзэсгэлэнгээс тус музейд хадгалагдаж буй НТ III-XVI зуун хүртэлх хугацааны хадны оршуулгын дурсгалуудтай цогцоор нь танилцах боломжтой. Бидний өвөг дээдсийн бурхан болоочоо оршуулах арга, хэлбэр, ёслол, уламжлал, утга агуулга, ханан гэрээс хадан гэртээ мөнхөрсөн өөд болоочийн ертөнц бас ямар байв гэдгийг эндээс мэдэж болно. Уг үзэсгэлэнг тус музейн үзүүллэг, дэглэлтийн хэлтсийнхэн бэлтгэж гаргажээ. Тус хэлтсийг ахалж ажилладаг зураач, үзэсгэлэн, үзүүллэг дэглээч Н.Хосбаярыг уншигчдаа танилцуулахаар зэхээд байх үед “Хадан гэрийн эзэн”-г нээж таарсан юм.
2023-07-26

“Баавгай болох сон” кино Йерусалимын наадмаас шагнал хүртлээ

Уг бүтээлийг өнөө, маргааш ШинэЗеландын үзэгчид тус улсад эхэлсэн олон улсын наадмын хүрээнд үзнэ. Кино багийнхан “Нийт 30 гаруй байгууллага, 80 гаруй хувь хүнийхандив, дэмжлэгээр бий болсон бүтээлээтун удахгүй эх орондоо үзүүлнэ” гэлээ. Олон улсын наадмуудын шалгуур үзүүлэлтэд нэр дэвшүүлэх бүтээл үндэсний хэмжээнд олны хүртээл болоогүй байх ёстой юм билээ. Тиймээс энэхүү киноны сураг нь байдаг ч бараа нь харагддаггүй хэмээн ойлгож болох аж. 
2023-07-25

Төгөлдөр хуурч доктор

Доктор Э.Мөнхшүр “Эрдмийн зэрэг хамгаалчихлаа, боллоо” гээд бүхнийг орхисонгүй. Нэгэнтээ “Монгол хөгжим судалж өөрийгөө, өөрсдийгөө таних гэсэн юм” хэмээж байсанчлан хөгжмөө судалсаар л буй аж. Тэрбээр эдүгээ мөн Б.Шаравын хөгжим судлалаар мэргэшиж буй удирдаач, хормейстер, Корнеллийн их сургуулийн багш Жосеф Леранжистай хамтарч Монгол, Америкийн хөгжмийн уран бүтээлчдийн хамтарсан “Уужим талын аялгуу” төсөл хэрэгжүүлэхээр зорьжээ. Үүнийг урт хугацаанд, тогтвортой үргэлжлүүлэх бөгөөд тодорхой үе шатуудтай байх аж. 
2023-07-24

“Шарав ба Жанцанноров” цомог худалдаанд гаргажээ 

Студийн бичлэгийг өнгөрсөн онд хийлгэсэн ч техникийн ажлын явцаас шалтгаалан өдийд олон нийтэд хүргэж буй юм байна. Цомгийг “Альфа” номын дэлгүүр, “Эгшиглэн” хөгжмийн үйлдвэр, сургалтын төвөөс худалдаж авах боломжтой гэнэ. Мөн уг бүтээлийг гадаадад амьдардаг монголчууд болон олон улсын сонсогчдод хүргэхээр цахимаар сонсох боломжтой 37 талбарт байршуулжээ. 
2023-07-21

Ц.ЦОГТСАЙХАН: “Монголын нууц товчоо”-г украин хэлээр орчууллаа 

“Монголын нууц товчоо”-г украин хэлээр орчуулсан инженер, түүхч Ц.Цогтсайхантай холбогдож зарим зүйлийг тодруулсан юм. 
2023-07-21