Өчигдрөөс илүү маргаашийг
бүтээхийн төлөө

С.Цэрэндулам

 40.9 сая тонн нүүрс нийлүүлжээ 

Харин импортод зарцуулсан хөрөнгийн 21.1 хувиар нь нефтийн бүтээгдэхүүн, 14.1-ээр нь ачааны болон суудлын автомашин, тоног төхөөрөмж, эд анги, 2.1-ээр нь эрчим хүч худалдан авчээ. Тайлант хугацаанд импортын гурил, улаан буудай, тахиа, гахайны махны нийлүүлэлт 10-2200 дахин өссөн бол элсэн чихэр, өндөг, өтгөрүүлсэн болон хуурай сүү, ургамлын тосны худалдан авалт 0.4-34 хувиар буурчээ. Ташрамд дурдахад, эл хугацаанд Монгол 74 оронд бараа, түүхий эд экспортолж, 151 улсаас гарал үүсэлтэй бүтээгдэхүүн импортолсныг Гаалийн ерөнхий газрын тайланд дурдсан байна. 
2023-09-11

“Драгон” төвийн түрээслэгчид ЗТХ-ийн сайдыг АТГ-т шалгуулах хүсэлт гаргав

Харин ЗТХ-ийн сайд “Салбарын сайдын хувьд зам тээврийн салбар, тэр дундаа төмөр зам, авто тээвэртэй холбоотой олон жил бугшсан хулгай луйврын асуудалтай тууштай тэмцэж байна. Зорчигч үйлчилгээний төвийг албаны эрх мэдэл, давуу байдлаа ашиглан нүүлгэн шилжүүлсэн мэтээр гүжирдэж буй нь ор үндэслэлгүй. АТҮТ-ийн гаргасан шийдвэрт би нөлөөлөөгүй, АТГ-т шалгуулахад бэлэн” гэлээ. 
2023-09-06

Ипотекийн зээлийн хөтөлбөрийг саадгүй үргэлжлүүлэх шийдэл алга

Орон сууцын нийлүүлэлт ийм өндөр байгаа тул зээлийн хүртээмжийг нэмэгдүүлж чадвал гэр хорооллынхныг орон сууцжуулах, улмаар яндангийн тоог цөөлж, агаарын бохирдлыг бууруулах нэг хөшүүрэг болно гэсэн үг. Гэтэл орон сууцын үнэ өссөөр, зээлийн хүртээмж муу, санхүүжилт саатсан зэрэг нь эрэлт, нийлүүлэлтийн “уулзварыг” зөрүүлж иргэдийн байранд орох боломжийг улам багасгасаар байна. Энэ талаар Чингэлтэй дүүргийн иргэн М.Хас-Очир “Баянгол дүүргийн 16 дугаар хороонд 55 ам метр, хуучны орон сууцыг 160 сая төгрөгөөр худалдан авахаар борлуулагчтай нь тохирч, ипотекийн зээлийн хүсэлтээ “Голомт” банканд өгөөд зургаан сар өнгөрлөө.
2023-09-06

Шивээхүрэн-Сэхээ боомтоор нэвтрүүлэх нүүрсний хэмжээг өсгөнө гэв 

Мөн төмөр замын холболтын Хятадын талын 3.75 км замын ажлыг шуурхайлуулахыг хүссэн байна. Урд хөршийн зүгээс дээрх боомтоор тээвэрлэх нүүрсний хэмжээг нэмэгдүүлж, эхний ээлжид жилд 20, улмаар 40 сая тоннд хүргэх ажлыг үе шаттай урагшлуулах, төмөр замын зураг төслийг гаргасан учраас ажлын төлөвлөгөөгөө удахгүй мэдээлнэ гэжээ. 
2023-08-29

Агаарын бохирдлыг шийдэх боломжоо алдсаар байх уу

Улаанбаатар нь дэлхийн хамгийн хүйтэн нийслэл, эрчим хүч, цахилгааны эх үүсвэрийнхээ дийлэнхийг нүүрснээс хангадаг тул ялангуяа өвлийн улиралд агаарын бохирдлын хэмжээгээр олон улсад дээгүүрт жагсдаг. Хатуу түлшний хэрэглээг халах, үгүй ядаж бууруулах, агаарын бохирдлыг багасгахын тулд олон төсөл, хөтөлбөр хэрэгжүүлж, үлэмж хөрөнгө зарцуулсан ч үр дүнд хүрэлгүй өдий хүрлээ. Тэгвэл нүүрсний давхаргын метан хийгээрэрчим хүч, дулаан үйлдвэрлэх төдийгүй ахуйн хэрэгцээнд ашиглах боломж бий. Нүүрсний нөөц арвинтай бүсэд давхаргын метан хий ихээр үүсдэг бөгөөд нүүрсийголборлох явцад ямар нэгэн хэмжээгээр дэгдэн хүлэмжийн хий ялгаруулдаг аж. Нөгөөтээгүүр, түлш, эрчим хүчний үнэт түүхий эд үргүй хаягдаж буй юм. 
2023-08-25

Ам.долларын ханш 3480 төгрөгтэй тэнцлээ

Монголбанкнаас зарласан ханшаар өчигдөр “ногоон” 3473.75 төгрөгтэй тэнцсэн нь сүүлийн гурван долоо хоногт 20, жилд 340 орчим төгрөгөөр чангарсан дүн юм. Ташрамд дурдахад, манай улсын гадаад валютын нөөц өнгөрсөн сарын байдлаар 3.82 тэрбум ам.долларт хүрсэн нь 2022 оны мөн үеийнхээс 32.9 хувиар өссөн гэсэнүг. Гадаад валютын өчигдрийн ээлжит дуудлага худалдаагаар Төвбанк95.4 сая ам.долларыг 3474 төгрөгөөр нийлүүлжээ. 
2023-08-23

Түрээсийн төлбөр хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээнээс 50 хувиар өндөр байна 

Тодруулбал, 1.5-7.5 сая төгрөгийн хооронд хэлбэлзэж байна. Сард дөрвөн саяас дээш төгрөгөөр түрээслүүлэх орон сууцыг голдуу гадаадын иргэнд хөлслүүлэх ба шинээр баригдсан, бүрэн тавилгатай, ашиглалтын зардал багтсан хэмээн эзэд нь тайлбарлав. Тэгэхээр нэг өрөө хамгийн хямд орон сууцын түрээсийн төлбөр сарын 800 000 төгрөг байгаа нь хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээнээс бараг 50 хувиар өндөр дүн юм. Түүнчлэн 3-4 өрөө орон сууцыг сард 5.5 саяар хөлслөн суухад хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээг 10 дахин нэмэгдүүлсэнтэй тэнцэх төлбөр төлнө гэсэн үг. 
2023-08-22

8000 автомашины дугаарын дэвсгэр өнгийг өөрчлөх нь

Тэдгээрээс 8000 автомашины улсын дугаарын дэвсгэр өнгийг өөрчлөхөөр болжээ. Энэ нь төрийн байгууллагын тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөнийг илрүүлэх, хувьдаа ашиглахгүй байх, ард иргэдийн оролцоотой хяналт бий болгох, авто замын түгжрэлийг тодорхой хэмжээнд бууруулах ач холбогдолтой гэнэ. Төрийн өмчит автомашины улсын дугаарын дэвсгэр өнгийг хар хөх, тоо болон үсэг, хүрээг нь цагаан болгох аж. 
2023-08-21

Цөцгийн тосны үнэ хоёр жилд 80 хувиар өсөв

Энэ нь 2022 оны наймдугаар сарын хоёрдугаар долоо хоногийнхоос 1000, 2021 оны мөн үеийнхээс 3000 төгрөг буюу 80 орчим хувиар өссөн дүн болохыг дээрх газрын тайлангаас харж болох юм. Түүнчлэн кг цөцгийн тос уржигдрын байдлаар хүнсний захуудад 40 000-58 000 төгрөгийн үнэтэй байсан нь жилд бараг дөрөв дахин нэмэгдсэн дүн гэдгийг зарим иргэн хэлэв. 
2023-08-17

Эрүүл бүс байгуулж, экспортоо өсгөж чадахгүй нь

Үүний хүрээнд ямар ажил хийж буйг МЭЕГ-аас лавлахад “Мэргэжилтнүүд одоогоор баруун аймгуудад ажиллаж байна. Малын өвчлөлгүй эрүүл бүсийг аль аймгийн ямар сумуудыг хамруулж бий болгох талаар судалж байгаа. Ер нь эрүүл бүс байгуулахад цаг хугацаа, хөрөнгө мөнгө их шаардагдана. Манайх шиг бэлчээрийн аж ахуй хөгжсөн, өргөн уудам газар нутагтай улсад эрүүл бүс бий болгон, байнгын хяналтад оруулахад бэрхшээл ихтэй” гэснээс өөр зүйл хэлсэнгүй.
2023-08-16

Түрээслээд өмчлөх орон сууцын квотод хамруулна хэмээн залилжээ

Нийслэлийн Прокурорын газраас бусдын эд хөрөнгийг шилжүүлэн авахаар хүч хэрэглэх, заналхийлэх гэмт хэргийг зохион байгуулалттай бүлэглэн үйлдсэн 16 хүнд холбогдох хэрэгт Эрүүгийн хуулийн 20.3-1-ийн зохион байгуулалттай гэмт бүлэг байгуулах, түүнд элсэх болон 20.16-2.1 дэх хэсгийн олон нийтийн амгалан тайван байдлыг алдагдуулах зэрэг заалтаар яллах дүгнэлт үйлдсэнийг УЕПГ-аас мөн мэдээлэв. Өнгөрсөн долоо хоногт тус газраас хэрэг бүртгэлтийн 31 142, мөрдөн байцаалтын 2267 хэрэгт хяналт тавьж ажиллажээ.
2023-08-15

Н.АЛТАНЗУЛ: Улсын хэмжээнд сэтгэцийн 150 эмч ажиллаж буй нь маш бага тоо

Тархины бүтэц, үйл ажиллагаа, сэтгэцийн өвчин эмгэг үүсэх шалтгааныг тархи судлалаар судалж, тогтоодог. Тархийг судалснаар эсийн түвшинд ямар урвал, хэрхэн явагдан, өвчин эмгэг үүсгэж буйг мэддэг учраас тархи судлалын шинжлэх ухааны олон улсын чиг хандлагыг ойлгох, нэвтрүүлэх, туршлага хуримтлуулахаар дээрх арга хэмжээнд оролцдог. Тархи судлал бол салбар дундын шинжлэх ухаан. Үүний ололт амжилт нь техник, технологийн хөгжил, сэтгэцийн болон бие физиологийн эрүүл мэнд, сэтгэл судлал зэрэг бүх салбарт хамааралтай. 
2023-08-14

 Ашиг харж рапс тарих нь алсдаа уршигтай

Нөгөөтээгүүр, улаан буудайгаа борлуулах гэж гурилын үйлдвэрүүдэд шилүүлж, ялгуулна. Мөнгөө авахаар 10-аас дөрөвдүгээр сар хүртэл буюу бараг хагас жил хүлээх нь бий. Гэтэл шар рапсыг хятадууд ямар ч төвөг чирэгдэлгүй, тонныг нь улаан буудайнаас хоёр дахин үнэтэй худалдан авдаг. Тариаланчид бид зээлээс зээлийн хооронд үйл ажиллагаа явуулдаг учраас хэн, хамгийн ашигтай нөхцөлөөр бүтээгдэхүүн худалдан авна, түүнд хандахгүй яах вэ” гэсэн юм. Зөвхөн эдийн засгийн эргэлтийг нь тооцон рапс тарихыг илүүд үзэж буй ч урт хугацаанд хөрс, ус, байгаль орчинд ямар нөлөөтэйг нь судалсан, эсэхийг дээрх тариаланчаас лавлахад “Манайх рапсыг өнжиж тариалдаг. Хөрсөнд сөрөг нөлөө үзүүлэх, эсэх талаар судалсан зүйлгүй” гэсэн юм. 
2023-08-11

“Дарханы төмөрлөгийн үйлдвэр”-ийн төлөвлөгөө 103 хувьд хүрчээ 

Тэгвэл “Дарханы төмөрлөгийн үйлдвэр” 1-6 дугаар сард 12.2 тэрбум төгрөгийн цэвэр ашигтай ажиллажээ. Тус үйлдвэр 18.6 тонн орчим ган бүтээгдэхүүн, 601.5 тонн төмрийн хүдэр нийлүүлж, үйлдвэрлэлийн төлөвлөгөөгөө 93-103 хувьд хүргэжээ. Цаашид энэ оны сүүлийн хагас жилд 1.5 сая тонн орчим хөрс хуулж, 940 мянган тонн хүдэр олборлох бөгөөд 14.4 мянган тонн ган цувимал бүтээгдэхүүн, 15 500 гаруй төмөр бэлдэц үйлдвэрлэхээр төлөвлөсөн аж. 
2023-08-10

Тархи, сэтгэл судлалын олон улсын хурал зохион байгуулна

Энэ удаагийн арга хэмжээнд Япон, БНСУ, АНУ зэрэг долоон орны нэрт эрдэмтэд оролцон, өөрсдийн судалгаанаас 11-12-нд танилцуулж, туршлагаа хуваалцах юм байна. Түүнчлэн тархи, сэтгэл судлалын чиглэлээр ажиллах, суралцах зорилготой залууст дэмжлэг үзүүлэхээр дотоод, гадаадын лаборатори, судлагааны байгууллага, сургалтын талаарх мэдээллийг түгээн, хамтын ажиллагаагаа өргөжүүлэх боломж бүрдүүлэхийг Тархи, сэтгэл судлалын хүрээлэнгээс мэдээллээ. Дээрх долоо хоногийн үйл ажиллагаа ШУА-ийн байранд энэ сарын 12 хүртэл үргэлжилнэ. 
2023-08-08

Нүүрсний борлуулалт 3.1 дахин өслөө

Манай улсын гадаад худалдааны бараа эргэлт энэ оны эхний долоон сарын байдлаар 13.7 тэрбум ам.долларт хүрч, өнгөрсөн жилийн мөн үеийнхээс 22.2 хувиар өссөнийг Гаалийн ерөнхий газраас мэдээллээ. Тодруулбал, 8.6 тэрбум ам.долларын бараа, түүхий эд экспортолсон нь 2022 оны мөн үеийнхээс 34.5, импортод зарцуулсан хөрөнгө 5.02 тэрбумд хүрсэн нь 5.5 хувиар өссөн дүн болжээ. Улмаар экспортын дүн импортынхоос 3.6 тэрбум “ногоон”-оор давж, гадаад худалдааны баланс эерэг гарчээ. 
2023-08-08

 Тосны ургамлын тариалангийн талбайн хэмжээ хоёр дахин өслөө

Тэгвэл өнгөрсөн онд манай улс 57 мянга гаруй га-д тосны ургамал тарьсан юм байна. Ийнхүү уг бүтээгдэхүүнийгтариалсанталбайн хэмжээ жилд бараг хоёр дахин нэмэгдсэн нь түүхий эдийн үнэ өндөр, борлуулахад саадгүй байгаатай холбоотойг дээрх холбооны ерөнхийлөгч Ц.Ренчинсэнгээ дурдлаа. Тэрбээр “Өнгөрсөн жил улаан буудай тонн нь сая хүрэхгүй төгрөг, тосны ургамал 2.2 сая гаруйгаар үнэлэгдэж байв. Мөн рапс нь таримлын сэлгээ болж, урд хөршийнхөн шуурхай худалдан авдаг нь тариаланчдын сонирхлыг татаж байна. Цаашид хүнсний голлох таримлын үнэ цэнийг өсгөвөл тариалалт дээрх байдлаар нэмэгдэх нь” хэмээв. 
2023-08-07

Дөрвөн  ханатаас дөрвөн цонхтой хүртэлх гэрийн үнэ 2.5-30 сая төгрөг байна 

Сүүлийн хоёр жилд Улаанбаатарт ойрхон, малчдын гадаа зусах зорилготой айл олширсноос дөрвөн ханатай жижиг гэрийн борлуулалт өссөн. Манайх ч хүмүүсийн эрэлт, худалдан авах чадварыг харгалзан голдуу 4-5 ханатай гэр л зарж буй бөгөөд дөрвөн ханатай шалгүй гэр хавраас өдий хүртэлх хугацаанд хамгийн их зарагдлаа. Ийм гэрийг багадаа 2.5, ихдээ 4.8 саяар үнэлж байна. 2.5 саяд шалгүй, дан бүрээстэй гэр худалдан авч болох ба тээвэрлэж зөөхөд ч авсаархан” гэсэн юм. Дээрх захад дөрвөн ханатай гэр дунджаар гурав, тав нь 4-5, зургаа нь 5-6, найман ханат нь 7-10 сая төгрөгийн үнэтэй байв. 
2023-08-04

Монгол цемент Хятадынхаас тонн тутамдаа 40 000 төгрөгөөр илүү үнэтэй байна 

Бидний нэрлэж заншсанаар барилгын материалын “Гурвалжин” захад өчигдрийн байдлаар МАК компанийн үйлдвэрлэсэн, 50 кг-аар савласан цемент 25 000, Хятадынх нь 23 000 төгрөгийн үнэтэй байв. Энэ нь дотоодын цемент тонн нь 500 000, урд хөршийнх 460 000 буюу импортынх 40 000 төгрөгөөр хямд байна гэсэн үг.
2023-08-03

Кг гурилын үнэ жилд 1000, “Атар” талхных 800 төгрөгөөр өсжээ 

Нэг литрээр савласан “Шинэ сүү”-г 4500 төгрөгөөр зарсан нь жилд 900, 0.5 литрийнхийг нь 2300 төгрөгөөр борлуулж байгаа нь 600-гаар нэмэгдсэн дүн болохыг ҮСХ-ны тайланд мөн дурдав. Түүнчлэн өнгөрсөн жилийн долдугаар сарын дөрөвдүгээр долоо хоногийнхтой харьцуулахад үхрийн цул махны үнэ кг тутамдаа 6000-гаар өсөн 21 000, ястай нь 5000-гаар нэмэгдэн 18 000, хонины махны ханш ч 3000-4000 төгрөгөөр ахин 15 000 төгрөгт хүрчээ. Үүнээс гадна өндөг, тараг, хар талхны үнэ жилд ширхэг, литр тутамдаа 100-400 төгрөгөөр өссөн байна. 
2023-08-01