Өчигдрөөс илүү маргаашийг
бүтээхийн төлөө

С.Цэрэндулам

Хэнтий аймаг ОХУ, БНХАУ-тай авто замаар холбогдлоо

Зам, тээврийн хөгжлийн яамныхан өнгөрсөн долоо хоногт Хэнтий аймагт ажиллаж, салбарын алба хаагчдын уулзалт зохион байгуулсныг мэдээллээ. Тус аймагт энэ онд томоохон бүтээн байгуулалтын ажлыг өрнүүлж буй аж. Тухайлбал, “Өндөрхаан” олон улсын нисэх онгоцны буудлыг шинэчлэх барилга угсралтын ажил 44, аэродром барих нь одоогоор 99 хувьд хүрчээ. Хэнтийн төвд 1.2 км, төвөөс Норовлин сумын чиглэлд 168 км авто зам барьсан аж. Мөн Дуутын давааны замын их засварыг дуусгаснаар тус аймгийг ОХУ, БНХАУ-тай авто замаар бүрэн холбосныг орон нутгийнхан дурдлаа. 
2023-07-31

 Монгол Улсын зээлжих зэрэглэлийг тогтвортой хэвээр үлдээлээ

Үүнээс гадна төсвийн алдагдлаа бууруулахын зэрэгцээ ДНБ-ий нэрлэсэн өсөлтийн нөлөөгөөр гадаад өрийн дарамтаа багасган, 2022 онд Засгийн газрын цэвэр өрийн ДНБ-д эзлэх хувь хоёр жилийн өмнөхөөсөө 14 орчим нэгж хувиар буурч, 63.6 хувьд хүрснийг мөн тэмдэглэсэн аж. Оюутолгойн гүний уурхайн олборлолтын хэмжээ нэмэгдэж буйгаас БНХАУ руу хийх экспорт өсөн, улмаар Монгол Улсын гадаад нөхцөл байдал сайжрах зэргийг үнэлэн зээлжих зэрэглэлийг тогтвортой хэвээр үлдээснээ “Эс энд Пи” агентлагаас мэдээлжээ. 
2023-07-31

 Эрчим хүч доголдох нь ердийн үзэгдэл болох уу 

...Айл өрхөд борлуулах нэг кВт цахилгааны үнийг 30 орчим хувиар буюу 30 төгрөгөөр нэмлээ гэж бодъё. Энэ тохиолдолд сард 30 000 төгрөг төлдөг айлд 9000 нэмэгдэн, 39 000-д хүрнэ. Ер нь иргэд цахилгааны төлбөрт бага мөнгө төлдөг бөгөөд энэ нь гар утас, кабелийн телевиз, интернэтийнхээс харьцангуй хямд байгааг анхаарах хэрэгтэйг мэргэжилтнүүд дурдсан... 
2023-07-31

Шинэ ургацын төмс, байцайг кг-ыг нь 3000 төгрөгөөр үнэлжээ

Монголд тарьсан шинэ ургацын хүнсний болон нарийн ногоо худалдаанд гарч эхлэв. Тэгвэл өчигдрийн байдлаар “Бөмбөгөр”, Баянгол дүүргийн “Таван-Эрдэнэ” худалдааны төвд шинэ ургацын төмс кг нь 3000 төгрөг, байцай мөн адилүнэтэй байв. Харин лууван кг нь 3500 бол бөөрөнхий сонгино 5000, багцтай ногоон сонгиныг 4000 төгрөгөөр үнэлжээ. Түүнчлэн монгол өргөст хэмхийг 9000-10 000, улаан лоолийг 13 000-15 000 төгрөгөөрборлуулж байв. Харин өнгөрсөн намрын төмс кг нь 1500, лууван болон байцай 2000 төгрөг бол урд хөршөөс оруулж ирсэн улаан лооль, өргөст хэмх нь кг тутамдаа Монголынхоос 3000 орчим төгрөгөөр хямд байгаа аж. Шинэ ногооны нийлүүлэлт одоогоор бага, эрэлт их байгааг “Бөмбөгөр” худалдааны төвийн борлуулагчид хэллээ. 
2023-07-28

 “Тэмүүжин металс” компани метан хийн туршилтын олборлолт эхлүүлжээ

Тэднээс хоёр нь буюу “Жи өү эйч”, “Тэмүүжин металс” туршилтын олборлолтоо эхлүүлээд байна. Одоогоор нөөцийн талаарх мэдээлэл гараагүй, удахгүй тодорхой болох байх” гэсэн юм. “Тэмүүжин металс”-ын хувьд бүтээгдэхүүн хуваах гэрээнийхээ дагуу метан хий олборлон, нөөцийг нь баталгаажуулсны дараа бага оврын цахилгаан эх үүсвэрүүдийн түлш болгон, Гурвантэс сум болон МАК компанийг эрчим хүчээр хангах үүрэг хүлээсэн юм байна. Ташрамд дурдахад, манай улсад урьдчилсан байдлаар метан хийн 7.4 их наяд шоо метрийн нөөц бий хэмээн тооцдог. 
2023-07-27

Эрүүл ногоо хэрэглэж буйдаа эргэлзэх шалтгаан цөөнгүйбайна 

Чингэлтэй дүүргийн иргэн М.Цэцэгдэлгэр “Барс” захаас улаан лооль, салатны навч худалдаж авсан. Ногоогоо угаахад цагаан хөөстэй ус гарч, хлораминтэй төстэй хурц үнэртэй бодис ханхалсан. Улаан лоольд нь түүний гэх ямар ч амт байгаагүй. Ер нь худалдан авч, идэж буй хүнсний ногоо амт чанар, сорт, мөн таримал ургамалд хэрэглэвэл зохих хэмжээнээс илүүтэй химийн бодис хэрэглэсэн, эсэхийг бид яаж мэдэх билээ. Үүнийг баталгаажуулдаг байгууллага байна уу” гэсэн юм. Түүнчлэн Баянгол дүүргийн иргэн Ц.Ариунчимэг “Зарим дэлгүүр, худалдааны төвөөс илүү чанартай, цэвэрхэн бүтээгдэхүүн борлуулдаг гэж тооцон “Саруул” худалдааны төвөөр үйлчлүүлдэг. Гэхдээ худалдан авсан жимс ногоогоо 2-3 удаа угаахгүй л бол эхний угаалтад заавал химийн бодисын үнэр гарч, ус нь хөөсөрдөг. Мөн алим, бэрсүүт жүрж, лийр зэрэг бүтээгдэхүүний хальсыг тосолдог нь анзаарагддаг. Тийм тосорхог бүрхүүл яаж ч угаагаад арилдаггүй. Лав эрүүл мэндэд сайн биш байх” гэж ярив. 
2023-07-26

Гурил, талхны үнэ өсөв

Түүнчлэн сүүлийн нэг сард хүрэн манжингийн үнэ кг нь 500-гаар нэмэгдэн 4700-д хүрсэн бол “Атар” талхных 320, өндөг ширхэг нь 10 гаруй төгрөгөөр өссөн байна. Мөн дийлэнх аймагт бүх төрлийн гурил, элсэн чихрийн үнэ зургадугаар сарын дунджаас кг тутамдаа 200 орчим төгрөгөөр нэмэгдсэн бол шатахууны ханштогтвортой байсныг ҮСХ-ны мэдээлэлд дурджээ.
2023-07-26

Сэлэнгэ аймгийн долоон сумын төмс, хүнсний ногооны талбай үерт өртлөө

Манай улсын улаан буудайн 40-50, төмсний 20, хүнсний ногооны 35 хувийг бэлтгэдэг Сэлэнгэ аймгийн зарим сумд үерийн улмаас тариалангийн талбай усанд автсан байна. Тодруулбал, Мандал, Ерөө, Шаамар зэрэг долоон сумын төмс, хүнсний ногооны талбайн багагүй хувьд ус хуримтлагдан, таримал ургах аргагүйд хүрчээ. Энэ талаар дээрх аймгийн Хүнс, хөдөө аж ахуйн газрын дарга Б.Мөнхтөр “Зарим нутагт цочир хүйтэрсний улмаас улаан буудайн соёо мөндөрт цохиуллаа. Мөн олон хоног үргэлжлэн бороо орж буйгаас төмс, хүнсний ногооны талбай усанд автсан. Одоогоор хэдэн га талбайд хэр хохирол учирсан, цаашид ямар үр дагаварт хүргэх талаар тооцоолоогүй байна” гэв.
2023-07-25

Төрийн банкны цэвэр ашиг 40 хувиар буурлаа

“Төрийн банк” энэ оны хоёрдугаар улирлын байдлаар 42.1 тэрбум төгрөгийн цэвэр ашигтай ажилласнаа мэдээлэв. Энэ нь өнгөрсөн жилийн мөн үеийнхээс цэвэр ашгийг хэмжээ 40 хувиар багассан дүн болжээ. Харин хүүгийн цэвэр орлогоо таван хувиар өсгөн, 116.6 тэрбум төгрөгт хүргэсэн байна. Түүнчлэн дээрх банкны хувьцааных нь ханш энэ оны эхнээс долдугаар сар хүртэл 17.9 хувиар буурч, зах зээлийнх нь үнэлгээ 88.7 тэрбум төгрөгөөр багассан аж. Ташрамд дурдахад, “Төрийн банк” нь өнгөрсөн оны аравдугаар сард Монголын хөрөнгийн биржээр дамжуулан хувьцаагаа олон нийтэд нээлттэй арилжиж, 25.4 тэрбум төгрөгийг татан төвлөрүүлсэн билээ. 
2023-07-20

Б.БАТБАЯСГАЛАН: Олон улсын математикийн олимпиадыг Монголд зохион байгуулах зорилготой

Монголын математикийн олимпиадын хороо(ММОХ)-ны дарга Б.Батбаясгалантай ярилцлаа. Тэрбээр МУИС-ийн математикийн ангийг 1999 онд төгссөнөөс хойш сургуульдаа багшлахын зэрэгцээ дээрх хорооны даргын албыг 2019 оноос хашиж байгаа юм. Япон Улсад энэ сард зохион байгуулсан олон улсын матетатикийн 64 дүгээр олимпиадас манай сурагчид нэг алт, дөрвөн хүрэл медаль хүртэн, багийн дүнгээр 112 улсаас 30 дугаарт жагссан амжилт үзүүлсэн билээ. Ийнхүү Монголын математикч хүүхдүүд олон улсын олимпиадаас долоо дахь алтан медаль хүртсэн нь цөөнгүй хүн, тэр дундаа Б.Батбаясгалан багшийн хичээл зүтгэлтэй салшгүй холбоотой. 
2023-07-19

“Мон бийф” компани хувьцаагаа эргүүлэн худалдан авах нь 

Үхрийн эрчимжсэн аж ахуй байгуулж, чанартай, эрүүл мах, махан бүтээгдэхүүнээр хэрэглэгчдийг хангах уриатай “Мон бийф” хувьцаат компани хэлбэрээ өөрчлөн, хязгаарлагдмал хариуцлагатай болохоо мэдээлсэн. Үүнтэй холбоотойгоор хувьцаа эзэмшигчдийн хурлаа хуралдуулж, компанийн хэлбэрээ өөрчлөх шийдвэр гаргажээ. Түүнчлэн хувьцаа эзэмшигчдээсээ үнэт цаасаа эргүүлэн худалдан авах бөгөөд нэгжийг нь 47 төгрөгөөр үнэлэхээр тогтсон байна. Уг үнэ хувьцааных нь зах зээлийн одоогийн ханшаас 14.6 хувиар өндөр дүн аж. Ташрамд дурдахад, дээрх компани өнгөрсөн жил IPO хийн, нийт хувьцааныхаа 30 хувь буюу 64.2 сая ширхэг үнэт цаасыг нэгжийг нь 45 төгрөгөөр арилжиж байв. 
2023-07-18

Хүнсний баталгаат байдлын мэдээлэл, хариу арга хэмжээний нэгдсэн систем бий болгох нь

Монгол Улсын Засгийн газрын хүсэлтээр ХХААХҮЯ, Азийн хөгжлийн банктай хамтран хэрэгжүүлэх цар тахлын дараах орчинд хүнсний аюулгүй байдлыг сайжруулах зорилготой техник туслалцааны “Tа-10099” төслийн нээлт өчигдөр боллоо. Уг төслийг АХБ-ны хоёр сая ам.долларын санхүүжилтээр гурван жилийн хугацаанд хэрэгжүүлэх бөгөөд хүнсний хангамж, аюулгүй байдал, хариу арга хэмжээний мэдээллийн нэгдсэн систем бүрдүүлж, хүнсний нийлүүлэлтийн тогтолцоо, сүлжээний ложистикийг сайжруулахад шаардлагатай хөрөнгө оруулалтын стратеги боловсруулах аж.
2023-07-07

Эрт ургацын нарийн ногоо борлуулж эхлэв 

Нийслэлд хүлэмжийн аж ахуй эрхлэгчид, хоршоод Эрх чөлөөний талбайд эрт ургацын, 10 гаруй төрлийн нарийн ногооны дээжээс өчигдөр худалдаж эхлэн, хүлэмжийн аж ахуйг хөгжүүлэх талаар хэлэлцүүлэг зохион байгууллаа. Нарийн ногооны үнэ бусад дэлгүүр, худалдааны төвийнхөөс хямд буюу өргөст хэмхийг кг-ыг нь 6000, салатны навч нэг уутыг нь 1500 төгрөгөөр борлуулж буй аж. 
2023-07-06

Монголын эдийн засгийн форумд 1700 зочин оролцох нь 

Эдийн засгийн форум нь манай улсын орлогыг өсгөх, хөрөнгө оруулалтыг нэмэгдүүлэх нэг гарц юм” гэлээ. Тэгвэл форумын нарийн бичгийн дарга Ч.Ганхуяг “Энэ удаагийн форум эдийн засгийн өсөлттэй давхцаж, мөн монгол наадмын өмнө болохоороо онцлог. Форумын зохион байгуулалттай холбоотой зардлыг хувийн хэвшлийнхнээс бүрдүүлж буй. Төр, хувийн хэвшлийн түншлэл амжилтад хүрэхийг харуулахыг зорьж байна” гэсэн юм. Дээрх үйл ажиллагаанд 1700 орчим оролцогч хүрэлцэн ирэх төлөвтэй гэнэ. Тэдний 700 гаруй нь хувийн хэвшлийнхэн, ивээн тэтгэгч, эрдэмтэн, судлаач хэвлэл мэдээллийн салбарынхан бол 600 нь гадаадын хөрөнгө оруулагч, үлдсэн нь төрийн байгууллагынхан аж. 
2023-07-06

Чулуун нүүрсний экспорт 20.2 сая тонноор өсжээ

Дээрх хугацаанд 4.2 тэрбум ам.долларын үнэ бүхий бүтээгдэхүүн импортолсон нь өнгөрсөн оны мөн үеийнхтэй харьцуулахад 8.2 хувиар ахисан үзүүлэлт болжээ. Импортын нийт дүнгийн 23.6 хувиар нефтийн бүтээгдэхүүн, 19.4 хувиар нь автомашин, сэлбэг тоног төхөөрөмж, өөрөө явагч хэрэгсэл зэргийг худалдан авсныг ГЕГ-ын тайланд дурдсан байна. Манай улс 64 улсад бараа нийлүүлсэн бол 138 орноос бүтээгдэхүүн импортолжээ. 
2023-07-06

Нөөцийн хэмжээ бага байсан нь махны үнэ өсөхөд нөлөөлсөн гэв 

Мах, гурилын нөөцийг хэрхэн бүрдүүлсэн талаар ШӨХТГ-аас хийсэн шалгалтын талаар өчигдөр мэдээллээ. Тус газрын дарга Н.Мандуул “Махны нөөцийн хомсдол үүсэхээс сэргийлэх зорилго бүхий ажил хэр зэрэг үр дүнтэйг шалгалаа. Мах, гурилын нөөц бүрдүүлэхэд зориулж өнгөрсөн онд 90 орчим тэрбум төгрөгийн хөнгөлөлттэй зээл олгожээ. Гэсэн ч нийлүүлэлтийн хомсдолыг арилгаж чадсангүй. Үүнд хувийн хэвшлийнхнийг буруутгахаас илүүтэйгээр төрийн зохион байгуулалт муу байсныг онцлох нь зүйтэй.
2023-07-05

Түүхий тосны нөөцийг эхлээд тогтоох шаардлага байна

Монгол Улс хэрэгцээ шаардлагадаа үндэслэн газрын тос боловсруулах үйлдвэрийг Энэтхэгийн Засгийн газрын буцалтгүй тусламжаар барихаар болж, 2018 онд шав тавин, “Монгол газрын тос боловсруулах үйлдвэр”-ийг байгуулсан билээ. Тухайн үед тус үйлдвэрийг 2023-2024 онд ашиглалтад оруулна хэмээн мэдээлж байсан ч цар тахлын нөхцөл, бусад шалтгааны улмаас ажил нь хойшилсоор 2026 онд ашиглалтад оруулах сураг гарах болов. Үйлдвэрийн бүтээн байгуулалтын явц 60 хувиас давж, нэгэнт “галт тэрэг хөдөлсөн”. Харин үйлдвэрийн тасралтгүй ажиллагааг хангах, түүхий эдийн нөөц хэр байгаа нь эргэлзээтэй. 
2023-07-05

БНХАУ коксжих нүүрснийхээ 49 хувийг Монголоос худалдан авчээ 

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ өнгөрсөн долоо хоногт БНХАУ-д хийсэн айлчлалынхаа үеэр нүүрс олборлогч “China energy in­vestment corporation”-д зочилсон бөгөөд хоёр улсын хилийн боомт хоорондын төмөр замын трассын зохицуулалтыг яаралтай хийх шаардлагатай талаар санал солилцсон. Гашуунсухайт-Ганцмод чиглэлийн хил дамнасан төмөр замын бүтээн байгуулалтыг энэ онд эхлүүлж, ирэх жил ашиглалтад оруулах төлөвлөгөөгөө хэлэлцэн, нүүрсний арилжаагаа нэмэгдүүлэх боломж бүрдүүлэхээр зорьж буйг “Sxcoal” тэмдэглэлээ. 
2023-07-03

Уул уурхайн бүтээгдэхүүний биржийн арилжаа эрхлэх тусгай зөвшөөрлийг МХБ-д олгов 

Эл хуулийг хүчин төгөлдөр мөрдөж эхлэх хүртэлх хугацаанд нүүрсний арилжааг МХБ-ээр дамжуулахыг Засгийн газарт, цахим арилжаанд хяналт тавихыг СЗХ-нд даалгасан. Үүний хүрээнд нүүрсний цахим арилжааг хөрөнгийн биржээр дамжуулан нээлттэй явуулж, өнгөрсөн баасан гаргийн байдлаар 54 арилжаагаар нийт 3.11 сая тонн нүүрсийг 1.3 их наяд төгрөгөөр борлуулсан байна. Түүнчлэн дээрх хуульд заасны дагуу холбогдох таван журам боловсруулсан бөгөөд уул уурхайн бүтээгдэхүүний биржийн үйлчилгээний хураамжийг биржээс ирүүлсэн санал, судалгаанд үндэслэн тогтоосныг СЗХ-ноос мэдээллээ. 
2023-07-03

Тариалангийн хээрийн соёололт 90 хувьд хүрчээ 

Хэдийгээр өнгөрсөн хавар оройтож дулаарч, нийт нутгаар сэрүүвтэр байсан ч өдгөө цаг уурын нөхцөл хэвийн болж, тариалангийн бүс нутагт цочир эрсдэл үүсэхээргүй төлөвтэйг дээрх яамын Газар тариалангийн бодлогын хэрэгжилтийг зохицуулах газрын дарга Д.Есөн-Эрдэнэ хэллээ. Ташрамд дурдахад, энэ жил манай улс үр тариа 335 000, төмс болон хүнсний ногоо 30 000, тэжээл 70 000, тосны ургамал 110 000 орчим га талбайд тарьсан. Энэ нь өнгөрсөн оныхоос талбайн хэмжээ 9000 га-гаар өссөн дүн билээ. 
2023-06-30