Өчигдрөөс илүү маргаашийг
бүтээхийн төлөө

Сонгууль-2023

Сонгож болохгүй УЛС ТӨРЧ: “Ширэн нүүрт” С.Амарсайхан 

Албан тушаал, эрх мэдлээ ашиглан хууль зөрчиж, хувьдаа ашиг хонжоо олоод л, буруу үйлдлийг нууж, хамгаалаад л, давхар стандарт мөрдөн, ёс зүйгүй аашлаад л байхад төрийн өндөр албан тушаал руу өгсөх зам нь цэлийгээд байдаг “гайхалтай” жишиг манай улсад тогтсон. Үүний нэг жишээ нь өнөөдөр Монгол Улсын Шадар сайдын албыг хашиж буй С.Амарсайхан болж байна. 2012-2019 он хүртэл нийслэлийн ИТХ-ын төлөөлөгч, тэргүүлэгч байсан тэрбээр 2019-2020 онд хотын захирагчаар ажилласан юм. Энэ үеэс л түүнтэй холбоотой далд явдлууд нь илчлэгдэж, олны анхааралд өртөж эхэлсэн гэхэд болно. “Өнөөдөр” сонин та бүхэнд эргэн нэг сануулъя. 
2023-11-16

Сох дутуу сонгох эрх 

Харамсалтай нь, үүнийг гадаадад байгаа нийт иргэндээ харьцуулбал маш бага хувь нь сонгох эрхээ эдэлж байна гэсэн үг. Үндсэндээ харь улсад байгаа манай иргэд сонгох эрхээ эдлэхгүй байгаагаас өөрцгүй. Гэхдээ энэ нь харь оронд суугаа манай иргэд санал хураалтад оролцох хүсэлгүй гэхээс илүүтэй сонгуулийн зохион байгуулалт нь бүхий л шатанд оновчгүй, сонгогчийн хувьд зардал, чирэгдэл ихтэй байгаатай холбоотой. 
2023-11-15

Сонгож болохгүй УЛС ТӨРЧ: Хахуулийн хэргээсээ хаашаа ч бултах аргагүй А.Адъяасүрэн 

Нэг хэсэг А.Адъяасүрэн яллагдагчаар татсан тогтоолтойгоо танилцахгүй зугтаж, “ах нар”-ынхаа өрөө тасалгаагаар уйлж унжиж гүйсэн гэдэг. Дараа нь прокурорын байгууллагын эрх бүхий албан тушаалтны шийдвэрээр хэргийг нь хэрэгсэхгүй болгож байв. Харин хэргийн бусад оролцогчийн гомдлын дагуу А.Адъяасүрэнг яллагдагчаар татсан тогтоолыг сэргээсэн ч шүүхийн босгоор даваагүй байгаа юм. 
2023-11-06

Нэрээ сольсон ч намтар нь өөрчлөгдөхгүй 

Ард түмнээ хайрлая намын нэрийг Ард түмний хүч болгон өөрчлүүлэх хүсэлтээ дарга Л.Аззаяа нь Дээд шүүхэд ирүүлсэн юм байна. Иргэдээ хайрлах гэхээр өөрийнх нь зүгээс ихэд хүчин чармайлт, хөрөнгө мөнгө гарах гээд байгаа учир шууд тэдний хүчийг ашиглах сонголт руу шилжив үү, яав.
2023-11-03

 Сонгож болохгүй улстөрч: Буруу, булхайн эзэн Ц.Анандбазар 

“Өнөөдөр” сонин сонгогчдын санах ой болж, зөв сонголт хийхэд нь туслах, мэргэжлийн, ёс зүйтэй парламент бүрдүүлэх зорилгоор “Сонгож болохгүй улстөрч” булан нээж байна. Хэнийг, яагаад парламентад дахин сонгож болохгүй вэ гэдэг үндэслэл, шалтгааныг бид цувралаар сануулах болно. Өөрчлөлтийг та л хийж чадна. 
2023-10-16

Х.Нямбаатарыг нийслэлийн Засаг дарга, Б.Дэлгэрсайханыг “түгжрэл”-ийн, Б.Энхбаярыг Хууль зүй, дотоод хэргийн сайдаар томиллоо

Хотод тулгамдаад буй олон асуудлыг богино хугацаанд, хариуцлагатай шийдэж чадах хүн гэж Х.Нямбаатарыг үзсэн юм байна. Харин Сонгуулийн тухай хуулийн дагуу бүрэн эрхийн хугацаа дуусахад жилээс багагүй хугацаа үлдсэн нөхцөлд нөхөн сонгууль явуулахгүй гэнэ.
2023-10-05

Холимог тогтолцооны өгөөж гуравдагчдад “наалдах” уу 

Холимог системээр сонгууль зохион байгуулснаар гуравдагч хүчний намуудад боломж олгоно, парламент дахь төлөөллийг нь нэмнэ хэмээн хууль тогтоогчид ярьдаг. Гэтэл уг тогтолцооны өгөөж гуравдагч хүчний намынханд үнэхээр “наалдах” уу. Намын жагсаалтаар парламентын гишүүнтэй болохын тулд тэд тойрогт нэр дэвшүүлэх 39 хүн олох хэрэгтэй. Хамгийн гол нь нийт сонгогчийн дөрвөөс дээш хувийн дэмжлэг авах учиртай болоод байна. Гэтэл энэ хоёрхон шалгуурыг давах хэмжээний нам манай улсад хуруу дарам. Холимог системээр анх удаа зохион байгуулсан 2012 оны парламентын сонгуульд 11 нам, хоёр эвсэл оролцсон. Тэднээс МАН 26, АН 34, МАХН, МҮАН-ын “Шударга ёс” эвсэл 11, ИЗНН хоёр, бие даагч гишүүн гурван суудал авч парламентыг бүрдүүлж байв.
2023-09-13

Намуудын жагсаалтад найдаж болох уу 

Засгийн газрын тэргүүн бөгөөд эрх баригч намын дарга Л.Оюун-Эрдэнэ өнгөрсөн намар танхимын бүрэлдэхүүнээ шинэчилж, УИХ-ын гишүүний “давхар дээл”-тэй сайд нарыг олноор нь оруулж ирэхдээ ч “Дараагийн “сонгуульд нэр дэвшихгүй” хэмээх ам өчгийг нь авсан гэдэг. Сөрөг хүчнийг төлөөлж буй АН-ын удирдлага ч үүнтэй агаар нэг зарчим баримтлахаа зарлаж, намын жагсаалтдаа шинэ уур амьсгал оруулах найдвар төрүүлээд буй. 
2023-09-12

АН-ын ҮБХ тойрсон будилаан

АН-ын хувьд ҮБХ-ны гишүүн байх нь олон боломжийн үүдийг нээдэг юм. Зөвхөн төлөөллийн уг байгууллагын гишүүнд л УИХ-ын сонгуульд нэр дэвших, нам нь ялсан нөхцөлд шат шатны Засаг дарга хийх эрх олддог учраас тэр. Тиймээс АН-ын доторх фракцууд ирэх сонгуулиар нэр дэвшүүлэх хүмүүсээ ҮБХ-нд багтаах, улираах, ер нь тэнд давуу төлөөлөлтэй болох эрмэлзэлтэй байгаа. Үүнийг тойрсон маргаан, талцал, “яриа хөөрөө” тус намд өрнөж байна. АН-ын дүрэмд ҮБХ нь УИХ-ын сонгуулийн тойргийн мандатын тоог дөрөв дахин нэмэгдүүлсэнтэй тэнцүү тооны буюу 304 гишүүнтэй байхаар заажээ. Хоёр хуваагдан талцаж байх зууртаа тус намын ҮБХ-ны гишүүний бүртгэл ч будилаантай болсон тул яг хэдэн хүнтэйг нь хэлэх хэцүү байгаа юм. 
2023-08-17

Сонгуулийн ерөнхий хороог хэн хянах вэ 

...СЕХ-ны дарга, нарийн бичгийн даргыг УИХ-ын дарга санал болгодог учраас тэд нэг талаар эрх баригч намын “хараанд” байна гэсэн үг. Тиймээс хардах эрх олон нийтэд бий. Хяналтын эрх мэдлийг төрийн нэг байгууллагад төвлөрүүлсэн учраас ийм хардлага гарах нь ч зүй юм. Тэгвэл Улс төрийн намын тухай хуулиар тэднийг “хазаарлах” эрхийг Дээд шүүхэд олгосон юм байна... 
2023-08-10

Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэн нэр дэвшүүлбэл 13.5 сая төгрөгийн урамшуулал олгоно 

Намууд ирэх оны парламентын сонгуульд хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийг нэр дэвшүүлбэл төрөөс бонус урамшуулал олгохоор болсон байна. УИХ-аас шинэчлэн найруулж баталсан Улс төрийн намын тухай хуульд ийм зохицуулалт оруулсан аж. Нийгмийн бүх хэсгийн төлөөллийг парламентад хангах, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн сонгогдох эрхийг баталгаажуулах зорилгоор дэмжлэг үзүүлэхийг үүгээр зорьжээ. 
2023-08-08

АЭХ-ны тэргүүний суудлын “үнэ өсөх” үү

УИХ-ын ирэх оны сонгуулиар бид 126 гишүүний 78-ыг тойргийн системээр, 48-ыг нь намын жагсаалтаар сонгоно. Нийт нэр дэвшигчийн 30-аас доошгүй хувь нь эмэгтэйчүүд байхаар Сонгуулийн тухай хуульд тусгаад буй. 100 хувийн ирцээр буюу 126 хүн нэр дэвшүүлэх намаас 38 эмэгтэй өрсөлдөнө гэсэн үг. Намын жагсаалтад хүйсээр сөөлжиж оруулахаар хуульчилсан учраас 24 эмэгтэй тэнд нэрээ бичүүлнэ. Тэгэхээр тойргийн 78 мандатаас эмэгтэйчүүдэд 14 нь ногдож байгаа юм. Гэхдээ энэ бол хамгийн доод босго гэдгийг санах хэрэгтэй. Үүнээс илүү тооны эмэгтэйг нэр дэвшүүлсэн намуудад Улс төрийн намын тухай шинэчилсэн хуулийн дагуу нэмэлт урамшуулал төрөөс олгоно. 
2023-08-07

Эмэгтэйчүүдийн айдас арилах уу 

Үүн дээр нэр дэвших эрх авахын тулд намдаа өгдөг хандив нэмэгдэнэ. МАН нэр дэвшигчдээсээ хандив аваагүй гэсэн бол АН 100 сая төгрөгийн дэнчинтэйгээр “виз” олгосон юм. Хэдэн зуун саяар тоологдох энэ мөнгийг төлөөд, шалгуур даваад гараад ирэх хүн эмэгтэй улстөрчдийн дунд тийм ч олон биш. Тэгш гараанаас өрсөлдөхөд тэдэнд учирдаг саад хэтэрхий их байлаа. Тэгвэл энэ удаа хонгилын үзүүрт гэрэл харагдаж магадгүй нь. 
2023-08-03

“Хар машин”, хяналтын тооллогын шинэчлэл сонгогчдын итгэлийг нэмэх үү 

...Сонгуулийн үйл ажиллагаанд ашиглах, мэдээлэл хадгалах, сүлжээний хамгаалалтын төхөөрөмжийг нийлүүлэх нээлттэй сонгон шалгаруулалтыг Сонгуулийн ерөнхий хороо зарлаж, холбогдох материалуудыг саяхан хүлээн авч дуусжээ. Өнгөрсөн зургадугаар сард улсын төсвийг тодотгохдоо сонгууль зохион байгуулахад шаардлагатай тоног төхөөрөмжийг шинэчлэхэд зориулж 15.9 тэрбум төгрөг тусгасан бөгөөд дээрх тендерийг үүний хүрээнд зарлаж буй бололтой...
2023-08-01

Дарга нарын давуу эрх тойргийг ч тойрдоггүй 

...Хэнтий аймагт хийх төсвийн хөрөнгө оруулалтын хэмжээ сүүлийн онуудад буюу сонгогдсон гишүүд нь Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайдаар ажиллах болсноос хойш үлэмж өсөж байгааг жил бүр ярьж буй. Баянхонгорын гаралтай хоёр хүн ҮАБЗ-д байхад ч тус аймагт хийх төсвийн хөрөнгө оруулалтын хэмжээ огцом өссөнийг олон нийт шүүмжилж байлаа...
2023-07-28

“Цахим Монгол”-ын цахимжаагүй сонгууль 

Бүртгэлээс “гээгдсэн” хэчнээн хүн байгааг тодорхой хэлэхэд хэцүү. Сурч боловсрох, амьдралаа дээшлүүлэх зорилго өвөрлөн хүний нутагт ажиллаж, амьдарч буй иргэдийн бие нь хол ч сэтгэл нь эх орныхоо төлөө чилж явдаг учраас улс төрийн сонгох эрхээ эдлэхийг эрмэлздэг. Үндсэн хуулийн 21.2-т “УИХ-ын гишүүнийг Монгол Улсын сонгуулийн эрх бүхий иргэд нийтээрээ, чөлөөтэй, шууд сонгох эрхийн үндсэн дээр саналаа нууцаар гаргаж, дөрвөн жилийн хугацаагаар сонгоно” хэмээн заасан. 
2023-07-05

Сонгуулийн сурталчилгааны хувьсал 

УИХ-ын сонгууль жилийн дараа болно. Үүний өмнөх бэлтгэл ажилдаа намууд аль хэдийн орчихсон, парламентаар Сонгуулийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулан батлаад байна. Тогтолцоо өөрчилсөнтэй холбоотойгоор хэнийг тойрогт, хэнийг жагсаалтаар нэр дэвшүүлэх тухай яриа улс төрийн намуудад ид өрнөж буй. Шударгаар, хуулийн хүрээнд өрсөлдөх тухай уриалга ч зэрэгцэн түгэв. Сонгуулийн сурталчилгаа, зардал байнгын хөндөх сэдэв хэвээр байна. Монголчууд 1992 оноос хойш УИХ-ын сонгуулийг найман удаа зохион байгуулж, тэр хэрээр туршлага хуримтлуулсаар явна. Эдгээр сонгуульд сурталчилгааны ямар хэв маяг ашиглаж, тэр нь хэрхэн хувьсаж ирснийг анзаарвал сонирхолтой дүр зураг бууж байгаа юм. 
2023-06-22

Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн сонгогдох эрхийг хангаж чадах уу 

Сонгуульд оролцсон нийт сонгогчийн дөрвөн хувийн саналыг авч чадсан улс төрийн нам жагсаалтаар УИХ-д гишүүнтэй болно. Тиймээс намын жагсаалтыг хэрхэн эрэмбэлэх, “ногоон гэрэл”-ээр хэн хэн гишүүн болох бол гэдэг сэдэв анхаарал татаж эхлэв. 
2023-06-21