Өчигдрөөс илүү маргаашийг
бүтээхийн төлөө

С.Цэрэндулам

Түрээслүүлэгч хожиж, түрээслэгч хохирсоор байна 

Иргэн Г.Өсөхбаяр Баянгол дүүрэгт уушийн газар ажиллуулахаар 2019 оны наймдугаар сард түрээсийн гэрээ байгуулжээ. Шинээр ашиглалтад оруулсан барилгын нэгдүгээр давхрын 200 гаруй ам метр талбайг бүрэн тохижуулж, тавилга хэрэгсэлаван, тоног төхөөрөмж суурилуулж, зургаан сарын түрээсийн төлбөр урьдчилан өгөхөд 160 гаруй сая төгрөг зарцуулсан юм байна. Гэсэн ч удалгүй цар тахал дэгдэн, ажиллах боломжгүй болж, хэсэг хугацааны дараа эзэд нь барилгаа зарснаар Г.Өсөхбаяр “шатаад” үлдсэн гэнэ. Тэрбээр “Манайх “Голомт” хотхон дахь орон сууцаа барьцаалж ажлаа эхлүүлсэн. Зээлийн хүү гэхэд сард 2.5 хувь. Мөн уушийн газраа ажиллуулах аргагүй болсон учраас ямар ч орлогогүй болж, дампуурсан гэхэд болно.
2023-10-26

“Чөлөөт агаарын зайн хэрэгжилт” форум болно 

Тус форумд Олон улсын агаарын тээврийн холбоо (IATA), Иргэний агаарын навигацын үйлчилгээний байгууллага (CANSO), Холбооны нисэхийн захиргаа (FAA) зэрэг олон улсын болон дотоодын агаарын тээвэрлэгч, нислэгийн хөдөлгөөний менежментийн техник, технологи үйлдвэрлэгч оролцох юм байна. Мөн салбарын мэргэжилтнүүд, бодлого боловсруулагчид цуглан чөлөөт агаарын зайн хэрэгжилтийн өнөөгийн түвшин, боломж, сорилтуудын тухай хэлэлцэж, цаашдын чиг хандлага, агаарын навигацын сүүлийн үеийн ололт, хөгжил, дэвшлийн талаар туршлага солилцоногэдгийгЗТХЯ-наас мэдээллээ. Энэхүү олон улсын форумыг Засгийн газраас зарласан “Монголд зочлох жил”, салбарын яамны “Тээврийн долоо хоног” арга хэмжээний хүрээнд зохион байгуулах юм. 
2023-10-25

Орон нутгаас санхүүжүүлэх боломжтой төслийг улсын хөрөнгөөр хийх нь ашиггүй гэв 

Шилжих төслийн 90 гаруй хувь нь барилга байгууламж барих төсөл бол төсвийн ерөнхийлөн захирагчдаас хамгийн ихийг нь Боловсрол, шинжлэх ухааны сайд зарцуулах аж. Дараагаар нь Зам, тээврийн хөгжлийн, Соёлын, Эрүүл мэндийн сайдын багцын хөрөнгө өндөр байгаа бол шинээр эхлүүлэх төслүүдийн нийт зардлын хамгийн их нь Хэнтий аймагт ногджээ. Түүнчлэн төсөвт хатуу хучилттай авто зам, цэцэрлэг, сургууль, соёлын төв, спорт цогцолбор хамгийн олныг барихаар төлөвлөсөн байна. Харин үнийн өсөлт, ажилгүйдэл, ядуурлыг бууруулан, иргэдийн амьжиргааг дээшлүүлэхэд чиглэсэн төсөл, арга хэмжээ ховор байгааг дээрх хэлэлцүүлэгт оролцогчид онцлов.
2023-10-25

Зам засварын ажлын явц 87 хувьд хүрчээ 

Зам, тээврийн хөгжлийн яамнаас энэ оныг “Бүрэн цахимжсан, бүтээмжийг нэмэгдүүлж, хариуцлага, үр дүнг тооцох жил” болгон зарласан. Улмаар авто замын салбарт чанартай зам, чансаатай засвар арчлалт гэсэн зорилт тавьжээ. Уг зорилтын хүрээнд улсын хэмжээнд авто зам, гүүрийн засвар арчлалтад онцгойлон анхаарч буй бөгөөд өнгөрсөн баасан гаргийн байдлаар олон улс, улсын чанартай 14 891 км гаруй авто замын урсгал засвар арчлалтын ажлын явц дунджаар 87 хувьд хүрснийг мэдээллээ. Тодруулбал, төвийн бүс буюу Төв, Өвөрхангай аймаг дахь засварын ажил 90, Архангай, Завхан, Увс аймгийнх 88 хувьд хүрсэн аж. Харин Дархан-Уул, Сэлэнгэ, Булган зэрэг хойд бүсийнх 70.2, баруун, зүүн болон говийн бүсийнх 89-96 хувийн гүйцэтгэлтэй байжээ. Засвар арчлалтын ажлыг ирэх сард багтаан дуусгахаар төлөвлөсөн гэнэ. 
2023-10-23

Малын өвчлөлд “бүдэрсэн” махны экспорт 

Мал бол өсөж үрждэг, шавхагдашгүй гэж болох баялаг. Нөгөөтээгүүр, 70 саяас дээш мал гэдэг нь нийт нутгийн 80 орчим хувийн бэлчээрийн даац 3-4 дахин хэтэрснийг илэрхийлэх дүн болох нь Ус, цаг уур, орчны шинжилгээний газрын тайланд бий. Түүнчлэн 200 000 орчим малчин өрхийн орлого тогтмол бус, малын гаралтай түүхий эдийн борлуулалтын ашиг их биш хэвээр.
2023-10-20

Манайхыг сонирхож буй гадаадын банк одоогоор алга

Арилжааны банкуудын зээлийн хүү болон шалгуурыг багасган, санхүүгийн хүртээмжийг нэмэгдүүлэхэд өрсөлдөөн чухал үүрэгтэй. Өрсөлдөөнийг бий болгоход тухайн салбар олон тоглогчтой байх тусмаа сайн. Тиймээс ч банкны салбарын өрсөлдөх чадвар, хөрөнгө оруулалтын орчныг сайжруулах, үүнийг татах зорилгоор УИХ-аас Хөрөнгө оруулалтын банкны тухай хуулийг өнгөрсөн нэгдүгээр сард баталсан. Ингэснээр гадаадын банкууд манайд төлөөлөгчийн газраа нээх, улмаар үйл ажиллагаа явуулах боломж бүрдсэн гэсэн үг. Гэвч дээрх хуулийг баталснаас хойш есөн сарын хугацаа өнгөрөхөд манайд үйл ажиллагаа явуулах сонирхлоо нэг ч банк илэрхийлсэнгүй. 
2023-10-18

Дөрвөн аймгийн нисэх буудлыг өргөжүүлэх нь 

Концессын сонгон шалгаруулалтад оролцох сонирхолтой хувийн хэвшлийнхэнтэй хийсэн уулзалтын үеэр ЗТХЯ-наас зам, тээврийн салбарын ажлууд нь хөрөнгө оруулалт ихээхэн шаарддаг. Тиймээс төрд дарамт багатай, хувийн хэвшлээ дэмжин оролцуулах бодлого баримталж буйгаа илэрхийлжээ. ИНЕГ-аас мэдээлснээр эхний ээлжид концессын сонгон шалгаруулалт зарласан дээрх дөрвөн нисэх буудлыг худалдаа, тээвэр ложистик, аялал жуулчлалын чиглэлээр бүс нутагтаа олон улсын зангилаа төв болгон хөгжүүлэх бүрэн боломжтой аж. 
2023-10-16

 “Дэлхийн авьяас, ур чадварын тайлан”-д Монгол Улс 64 орноос сүүл мушгижээ

Үүнд Монгол Улс ерөнхий 23.18 оноотойгоор 64 улсаас хамгийн сүүлд жагссан аж. Уг тайланд манай улс хөрөнгө оруулалт, хөгжлийн хүчин зүйлээр 61, эрүүл мэндийн дэд бүтцийн хүртээмжээр62, авьяас, ур чадвартай мэргэжилтэн, ажиллах хүчийг ажиллуулах нээлттэй, бэлэн байдал болон бага боловсролын сурагч, багшийн харьцаа, хүн амынх нь амьдралын чанараар63, их сургуулийн олгож буй боловсролын түвшнээр 64 дүгээрт эрэмбэлэгдсэнийг ЭЗБӨЧСТ- өөс онцлов. Сонирхуулахад, авьяас, ур чадварын тайланд Швейцар тэргүүлж, араас нь Люксембург, Исланд, Бельги, Нидерланд бичигдсэн бол Венесуэл 62, Бразил 63 дугаарт жагсжээ. 
2023-10-16

Б.МӨНХСОЁЛ: Төсвөө сонгуульд зориулж батлах нь инфляцыг 15 хувьд ч хүргэх эрсдэлтэй

-УИХ-аас 2023 оны тавдугаар сарын 31-нд баталсан 2024 оны төсвийн хүрээний мэдэгдэлд нийцээгүй буюу Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуулийг зөрчсөн төсөл өргөн барилаа. 
2023-10-10

Хөгжиж, манлайлж чаддаггүй хөдөө аж ахуйн бирж

Түүнчлэн 200 000 гаруй малчин өрхтэй, нэг хүнд ногдох малын тоогоор дэлхийд тэргүүлдэг, хөдөө аж ахуйн орон. Хөдөө аж ахуйн гаралтай түүхий эд, бүтээгдэхүүний үнэлгээ ч жилд 3.7 их наяд төгрөгөөр хэмжигддэг гэсэн өндөр дүнтэй статистик бий
2023-10-09

МХБ-ийн арилжааны дүн хагас сард нэг их наяд төгрөгөөр өслөө

МХБ 2023 он гарснаас хойш өнгөрсөн сарын 20 хүртэлх хугацаанд түүхэн дээд түвшин буюу гурван их наяд төгрөгийн арилжаа хийснийг бид өмнө нь мэдээлсэн.
2023-10-06

МГТБҮ-ийг ашиглалтад оруулахад 10 жил зарцуулах нь

Манай улс сүүлийн 10 гаруй жилд жил бүр дунджаар 1.5 сая орчим тонн шатахуун хэрэглэн, импортын хөр өнгийн хамгийн өндөр буюу 25 хувь болох нэг тэрбум гаруй ам.долларыг зарцуулсаар ирсэн. Шатахууны хэрэглээ ч улам бүр нэмэгдсээр өнгөрсөн жил 1.8 сая тонноос давсан дүн бий. Өсөн нэмэгдэж буй хэрэглээгээ хангах, ядаж 50 хувийг нь өөрсдөө нийлүүлэх зорилгоор дотооддоо газрын тос боловсруулах үйлдвэр барихаар төлөвлөн, ярилцсаар олон жил өнгөрч, өдгөө “Монгол газрын тос боловсруулах үйлдвэр” (МГТБҮ) төрийн өмчит хязгаарлагдмал хариуцлагатай компаниа “харуулдсаар” сууна.
2023-10-03

“Монгол газрын тос боловсруулах үйлдвэр”-ийн сүүлчийн багц ажлын гэрээг байгуулав

Ингэснээр МГТБҮ-ийн бүтээн байгуулалтын бүх багц ажил ерөнхий гүйцэтгэгчтэй болж, барилга угсралт нэгэн зэрэг өрнөх нөхцөл бүрдсэн байна.
2023-10-02

Гашуунсухайт-Ганцмод чиглэлийн төмөр замын ТЭЗҮ-ийг баталжээ

Гэрээний дагуу барилга угсралтын ажлыг ирэх оны нэгдүгээр улиралд эхлүүлэхээр төлөвлөсөн байна.
2023-10-02

4.5 тэрбум төгрөгийн хөнгөлөлттэй зээл олгох нь 

УИХ-ын Хүнсний хангамж, аюулгүй байдлыг хангах талаар авах зарим арга хэмжээний тухай тогтоолоор батлагдсан төлөвлөгөөний дагуу ХХААХҮ-ийн сайдын тушаалаар зарим салбар, чиглэлд хөнгөлөлттэй зээл олгохоор болжээ. Тодруулбал, жимс, жимсгэнийн төрөлжсөн аж ахуй, загвар хоршоо, мах болон нарийн ноост үржлийн цөм сүргийн аж ахуй, нийслэлээс орон нутагт шилжин суурьшсан аж ахуйн нэгжид олгох гэнэ. Төслийг Жижиг, дунд үйлдвэрийн газрын цахим хаягаар өчигдрөөс хүлээн авч эхэлсэн бөгөөд ирэх сарын 27-ныг дуустал үргэлжлэх аж. 
2023-09-29

 “Эрчим хүчний хангамж бол халамж биш” 

Эл салбар алдагдалтай ажилласаар ирсэн. Тухайлбал, 2020 онд 88.1, 2021 онд 77.8, өнгөрсөн жил 187.3 тэрбум төгрөгийн алдагдал хүлээсэн аж. Үүнд эрчим хүч, дулааны тарифыг үйлдвэрлэлийн зардлаас үргэлж багаар тогтоож ирсэн буюу зарим хэрэглэгчид 68 хувийн бага үнээр нийлүүлж буй нь нөлөөлжээ.
2023-09-29

Багш нарын цалин, хангамжийн талаар салбарын хэлэлцээрт тусгана гэв 

2023-2025 оны Хөдөлмөр, нийгмийн түншлэлийн гурван талт хэлэлцээрийн хүрээнд боловсрол, шинжлэх ухааны салбарт ажиллаж буй ажилтан, албан хаагчдын хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих, цалин хөлс, орлогын зохистой байдлыг хангах, хөдөлмөрлөх эрх, нийгмийн баталгааг хангах асуудлыг салбарын хэлэлцээрт талууд тусгахаар болжээ. Түүнчлэн шинэчлэн баталсан Боловсролын ерөнхий хууль, бусад дагалдах хууль тогтоомжийг таниулах, сурталчлах, хэрэгжүүлэхэд хамтран ажилласнаар үр дүнд хүрэхийг онцоллоо. Цаашид багш, ажилтны хөдөлмөрлөх нөхцөл, цалин хөлс, нийгмийн баталгааны талаар дээрх холбооныхонтой хэлэлцэн, шийдвэрлэхийг БШУЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн дарга тэмдэглэв. 
2023-09-28

 Гараанаас гарах, эсэх нь тодорхойгүй газрын ховор элементийн төсөл

 Дэлхийн хөгжил хурдсаж, техник, технологийн ололт амжилт хүн төрөлхтнийг гайхуулах нь сараар биш, өдрөөр хэмжигдэх боллоо. Хөгжил дэвшил, технологийн үсрэнгүй шийдэл бүрийн ард түүнийг бүтээн бий болгох материал, түүхий эдийн эрэлт, нийлүүлэлтийн зах зээл тэлж, өрсөлдөөн ширүүсэж байдаг. Өөрөөр хэлбэл, улс орнууд хөгжин цэцэглэх тусам чухал ашигт малтмал буюу газрын ховор элемент “моод”-нд орж, ийм металлын нийлүүлэгчдийг эрж хайн, түншлэх, хамтран ажиллахыг бүгд эрмэлзэх болов. Дэлхий нийтэд одоогоор газрын ховор элементийн 120 сая тоннын нөөцтэй, манай улсад үүнээс гурван сая нь байгаагэсэн урьдчилсан тооцоо бий. 
2023-09-27

Тяньжин-Монгол хоорондын чингэлгийг шуурхай тээвэрлэх, тарифыг бууруулахад анхаарах нь 

Мөн Тяньжины боомтын үйлчилгээний хураамж 100 ам.доллар атал Монголын компаниуд 300-г төлдөг, Тяньжинаас Эрээн хүртэл төмөр замын чингэлгийн тээврийн тариф 5500 юань байхад импортлогчид 2000 “ногоон” төлж буйг судлан, хураамжийг бууруулахад анхаарахаа талууд хэлэлцсэнийг ЗТХЯ-наас мэдээллээ. Тяньжинь-Монгол чиглэлийн чингэлэг олон хоногоор саатаж буйг нэн даруй шийдвэрлэж, дарааллын эхэнд тогтмол оруулахаар зохион байгуулж, авлига өгч, авалцдаг асуудлыг БНХАУ-ын хуулийн байгууллагаар шалгуулахаар болжээ. Тээврийн үнэ, тарифыг бууруулахад ч Тяньжины боомт, УБТЗ ХНН хамтарч ажиллахаар тохирсон байна. Үүнээс гадна Монгол Улсад олгосон Тяньжин дахь 10 га газарт ачаа тээврийн ложистик терминал, Замын-Үүдийн өртөөнд хуурай боомт байгуулах ажлыг эрчимжүүлэх, хөрөнгө оруулалтыг нэн даруй шийдвэрлэх, үр дүнд хүрч ажиллахыг Тяньжины боомтын захиргаа болон “Монголын төмөр зам” компани хариуцан ажиллахаар болжээ. 
2023-09-25

Хөдөө аж ахуйн бүтээгдэхүүн хүний эрүүл мэндэд сөрөг нөлөөтэй юү

Манай улсад газар тариалангийн бүтээгдэхүүн тарих, ургуулах явц, бэлэн бүтээгдэхүүний чанарыг хэрхэн шалгадаг, ямар баталгаа гаргадгийг мэдэхгүй хүн олон. Тухайлбал, Баянгол дүүргийн иргэн Ч.Арвинхишиг “Тарвас авч идээд гэр бүлээрээ гэдэс өвдөн, бүр эмнэлэгт хандсан. Тарвасын болцыг түргэсгэх, эсвэл томруулах зорилгоор бодис хэрэглэсэн байх. 2-3 өдөр бидний бие тавгүйрхэж, эм уусан. Түүнээс хойш төмс, хүнсний ногоо, тарвас, жимс авахдаа шинжилгээний бичиг, гарал үүслийн гэрчилгээ байгаа, эсэхийг нь асуудаг болсон. Гэсэн ч ямар ч бичиг баримт байдаггүй юм билээ. Бид юугаар бордож, ямар технологи ашиглан тарьсан бүтээгдэхүүн идэж байгааг мэдэх боломжгүй гэсэн үг.
2023-09-22