Бонд хэмээх бодлогогүй “тоглоом”
Нийслэл хот 2024 онд дотоодын зах зээлээс 1.5 жилийн хугацаатай, дунджаар 13 хувийн хүүтэй нийт 798.3 тэрбум төгрөгийн бонд босгоод, түүгээрээ зам засвар, арчилгаа, батарей хуримтлалын станц барих төсөлд зарцуулахаар төлөвлөсөн нь Өрийн удирдлагын тухай хуультай нийцээгүй гэж Үндэсний аудитын газар дүгнэжээ. Дээрээс нь өнгөрсөн жилийн сүүлчээр гадаадын зах зээлээс босгосон 500 сая ам.долларын үнэт цаасаа арилжааны банкуудад байршуулж, бондын эх үүсвэрээ ашиглаж ч амжаагүй байтал 5.7 тэрбум төгрөгийн хүүгийн алдагдалд орсон тухай мэдээллийг аудитынхан илчлэв. Хотын захирагч Х.Нямбаатар энэ мэтийг “Худал мэдээлэл” гэж нийгмийн сүлжээгээрээ уйгагүй няцааж буй ч өнөөх “худал” мэдээллийг нь сэтгүүлчид бид биш, УИХ-ын гишүүд, Үндэсний аудитынхан дэлгээд байна.
Уржигдар 12 цаг 30 мин
“Засвар” хийдэг УИХ
УИХ-ын хаврын чуулганыг энэ лхагва гарагт завсарлуулахаар болжээ. Уг чуулганыг өнгөрсөн гуравдугаар сарын 17нд нээж, гурван сар гаруйн турш хуралдсан юм. Тавдугаар сарын сүүлчээс зургаадугаар сарын эхний хагас хүртэл УИХ-ын үндсэн үйл ажиллагаа нэлээд “доголдолтой” байсан гэхэд буруудахгүй. Учир нь 33 дахь Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ орлогоо нотолж чадаагүйн улмаас огцрох нь бараг тодорхой болоод байлаа. Тэрбээр тэсэж үлдэхээр хор найруулсан бол сайд нар нь албан тушаалаа хадгалах гэж, нэг хэсэг нь хоёрдугаар ээлжид “хоолонд орох”оор хөөцөлдөн, нойр хулжиж байсан хэрэг. Тиймээс байнгын хороо, нэгдсэн чуулганы ирц тааруу байв. Улмаар Ерөнхий сайдад итгэл үзүүлэх, эсэх УИХ-ын тогтоолын төслийг чуулганаар хэлэлцээд “Дэмжихгүй” гэсэн шийдвэр гарган, түүнийг огцруулсан.
Уржигдар 11 цаг 00 мин
Хүүхэд хамгааллын салбарыг хүний нөөцгүй болгох нь төрийн хэмнэлт үү
Манай улсын хүн амын бүлгүүдээс хамгийн их хаягдаж, гадуурхагддаг нь хүүхдүүд. Нийгмийн бүхий л шатанд хамгаалуулах, хайрлагдах эрхтэй хүүхдүүд яагаад хөсөр хаягддаг вэ гэхээр тэд сонгууль өгдөггүй. 100 жилийн түүхтэй хүүхдийн байгууллага нь өнөө хэр нь тогтолцоогоо бүрдүүлээгүй, тогтсон ч төсөвгүй явж ирсэн нь үүний баталгаа. Монголын төр ерөөс хүүхдэдээ хайргүй, элэггүй, нийгэм нь ч тэдэнд огтоос ээлгүй. Сүүлийн таван жилд хүүхэд хамгааллын салбарын төсөв овоо нэмэг¬дэж, бие даасан хуультай ч болоодохлоо.
2025-07-04
ХҮН намынхны богино зайны улс төр
УИХ-д гуравдагч хүчнийг төлөөлж буй намуудын нэг нь ХҮН. Өөр сонголт, найдвар хайсан иргэдийн хүлээлт, итгэлийн хүчээр энэ намынхан 2024 оны сонгуулиар парламентад анх удаа найман гишүүнтэй болсон юм. Тэдний хоёр нь л тойргоос өөрийн хүч, чадвараар ялгарч сонгогдсон бол үлдсэн зургаа нь иргэдийн намд нь өгсөн саналын дагуу, жагсаалтаар хууль тогтоогчийн суудалд хүрсэн. Боловсролтой, улс төрд өндөр албан тушаал хашиж байгаагүй, нэр цэвэр залуусаас бүрдсэн гэдэг нь тус намыг тодорхойлох гол дүр төрх байв.
2025-07-04
Есөн тэрбумдаа тохирсон сэтгэл ханамж өгч чадах юм уу
Наадамчдаа гомдоосон тасалбарын маапаан. Үндэсний их баяр наадмын нээлт, хаалт, үндэсний бөхийн барилдааны тасалбар өчигдөр худалдаанд гарсан даруйдаа уламжлал ёсоор “шуураад” дуусав. Хоол ундаа зэхээд, хонон өнжин дугаарлаад ч нэмэргүй, технологийн дэвшил ашиглан цахимаар борлуулаад ч ялгаагүй, төрийн наадмын тасалбар гэдэг угаас илүү танилтайд нь олдож, их артай, аргатай шагчдын “хаалгаар гарахгүй, хаагуур гарах вэ дээ” хэмээн маадгархан бөөндөж суудаг эд болсон нь нууц биш. Жилийн жилд олон нийтийн дунд ихээхэн хүлээлт үүсгэдэг наадмын тасалбараа борлуулахдаа Төв цэнгэлдэх хүрээлэнгийн 13 мянган суудлын тоогоороо зардаггүй нь хамгийн хоржоонтой. Улстөрчид, гишүүд, сайд, дарга нар, тэдний ар гэрийнхэн, танил талынхнаас гадна дотоод, гадаадын хүндэт зочид гийчид, ЭСЯ-д, дипломат албаныхан гэсээр дор хаяж 500-600 суудал эзэлнэ.
2025-07-03
Хариуцлагагүйн зуд дагуулсан “ДЦС-3”-ын осол буюу цахилгаан, дулаангүй өвөлжих аюул
Монгол Улсын хүн амын тэн хагасаас илүү нь амьдран суудаг нийслэл Улаанбаатар хотод эрчим хүчний доголдол, хангамжтай холбоотой гамшгийн онцгой нөхцөл байдал хэдийн нүүр¬лэчхээд байна. “Дулааны цахилгаан станц-3” ТӨХК-д өн¬гөрсөн сарын эхээр гарсан ослын улмаас нийслэлчүүдийг цахилгаан, дулаанаар тасралтгүй, найдвартай хангах үүрэг хүлээсэн гол байгууллага нь нийт хүчин чадлынхаа дөрөвний нэг буюу 25 хувийг алдчихсан.
2025-07-03
Ургацын талбайд туссан улс төрийн хар сүүдэр
Сонгууль угтаж, сонгогчдод таалагдах зорилгоор гаргасан бодлогогүй, мугуйд ганцхан шийдвэр улс орон, нийтийн эрх ашиг, салбарын хөгжилд ямар их хор хохирол учруулдгийн бодитой жишээ нь Гаалийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хууль болов. УИХ, Засгийн газар өвөлжилт, хаваржилтын хүндрэлтэй холбогдуулан малчид, хөдөө, орон нутгийн иргэдийн амьжиргааг дэмжих, хямд үнэтэй гурил, тэжээлээр хангах зорилгоор одоогоос жил гаруйн өмнө буюу парламентын сонгууль болохоос хоёрхон сарын наана ийм хууль баталж, эдгээр бүтээгдэхүүнийг гаалийн татвараас чөлөөлсөн юм.
2025-07-02
15.7 их наяд төгрөгийг үр ашиггүй зарцуулсан Засгийн газар хариуцлага хүлээх үү
Татвар төлөгчдийн мөнгийг хяналтгүйгээр урсгаж, төсвийг үр ашиггүй зарцуулсныг Үндэсний аудитын газар, Төсвийн тогтвортой байдлын зөвлөлөөс илболголоо. Тодруулбал, Үндэсний аудитын газраас Засгийн газрын 2024 оны санхүүгийн нэгтгэсэн тайлан, нэгдсэн төсвийн гүйцэтгэлд хийсэн аудитын тайланг өнгөрсөн долоо хоногт УИХ-ын нэгдсэн чуулганы хуралдаанд танилцуулсан. Засгийн газрын болон төсвийн захирагчдын санхүүгийн тайланд хийсэн аудитаар нийт 15 их наяд 719.9 тэрбум төгрөгийн алдаа, зөрчил илэрсэн байна.
2025-07-02
ЮНЕСКО морин уралдааныг бүртгэлээ гээд монгол хүүхдийн амь үнэгүйдэх ёсгүй
Арав хүрэхгүй хоногийн дараа Улсын баяр наадам болно. Өдийд хурдан морины уяа сойлго таарч, унаач хүү, хүлэг хоёр нэг нэгэндээ ээнэгшин дассан байх учиртай үе. Гэвч нохойн дуу ойртсон эл өдрүүдэд цахим орчинд “Унаач хүүхэд авна. Сэргэлэн цовоо, жин багатай байх хэрэгтэй. Цалин 800 мянга, нэг сая, 1.5 сая төгрөг, утасны дугаар...” гэсэн зарууд цөөнгүй байгаа нь санаа зовоох асуудлын нэг мөнөөсөө мөн билээ.
2025-07-01
Хэмнэлтийн тодотгол болж чадах уу
Монгол Улсын 2025 оны нэгдсэн төсвийн тэнцвэржүүлсэн орлогыг 3.2, зарлагыг 1.8 их наяд төгрөгөөр бууруулах төслийг Засгийн газраас өнгөрсөн долоо хоногт өргөн барьсан. Ингэснээр улсын төсвийн орлого 30.2, зарлага 31.7 их наяд төгрөг болох юм. Зарлагыг ижил хэмжээгээр бууруулаагүй учраас дотоодын нийт бүтээгдэхүүний 1.5 хувьтай тэнцэх хэмжээний алдагдалтай гэсэн үг. Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн хориг тавин байж “засуулсан” алдагдалгүйтөсвийн түүх эндхүрээдтөгсөх, эсэхийг одоо парламент шийднэ. Учир нь УИХ энэ долоо хоногт төсвийн тодотголын хоёр дахь хэлэлцүүлгийг хийх юм.
2025-07-01
60 жилийн түүхтэй вакцинд итгэхгүй, “жалганы үзэл”-ээр эсэргүүцсээр л байх уу
Одоогоос 11 жилийн өмнө манай улс улаанбурхан өвчнийг устгасан хэмээж, ДЭМБ-ын Номхон далайн баруун бүсээс 2014 оны зургаадугаар сарын 26-нд гэрчилгээ гардаж байлаа. Тухайн үед Монгол Улс энэхүү түүхэн амжилтаараа 60 жилийн түүхтэй вакцинд итгэхгүй, “жалганы үзэл”-ээр эсэргүүцсээр л байх уу БНСУ, Австрали, Макао зэрэг оронтой эн зэрэгцэж, нэг хэсэг ёстой л “од” болсон доо. Гэвч халд¬варт өвчнийг ялан дийлэх тийм ч амар биш гэдгийг өнгөрсөн цаг хугацаа бидэнд хангалттай харуулав.
2025-07-01
Эрчим хүчний дутагдал, утааг баяжих хэрэгсэл болгосон авлигачдын балгийг өнөөдөр амсаж байна
Улсын нийслэл Улаанбаатар маань ирэх өвлийг эрчим хүчний доголдолтой, утаа угаар ихтэй хэвээр угтах нь. Энэ бол хариуцсан салбар дахь авлигачдын хувийн эрх ашгаа тэргүүнд тавьсны балаг. Үүний үр дүн, хор хөнөөлийг жирийн иргэд бид амсаж, эрчим хүчээ хязгаарлуулж, хорт утаагаар амьсгалан олон жилийг өнгөрөөж байгаа билээ. Тиймээс энэ салбарын авлигачдаас зөрчигдсөн эрхээ сэргээлгэхээр шүүхэд нэхэмжлэл гаргаж, учирсан хор хохирлоо гаргуулахад болохгүй зүйлгүй мэт. Учрыг тодруулан уншигчдадаа хүргэе.
2025-06-30
Ж.Чинбүрэнд ажил хийх чин хүсэл бий юү
Эрүүл мэндийн салбар элгээрээ хэвтэж, Эрүүл мэндийн даатгалын сан нь (ЭМДС) хоосорчихсон энэ цагт салбарын шинэ сайд Ж.Чинбүрэнг шийдэл ярьж, системийн гажуудлыг засаж залрууна гэсэн итгэл, хүлээлт иргэдийн дунд өндөр байлаа. Гэтэл сайдын суудлыг ихэд хүсэмжилж, санасандаа хүрсэн Ж.Чинбүрэн ажлаа авсан даруйдаа л эрүүл мэндийн төлбөртэй тусламж, үйлчилгээний үнийг нэмэх тухай ам нээв. ЭМДС-гийн хоосон “сав”-ыг иргэдийн халааснаас дүүргэхээр улайрч эхэлсэнд олон нийт бухимдаж эхэлсэн юм.
2025-06-27
Үе хоорондох эрх мэдлийн төлөөх тэмцэл
Монгол ардын намын дотоод талцал нийтэд ил гарчээ. 100 гаруй жилийн түүхтэй эл намд олон жигүүр, бүлэглэл байсаар ирсэн. Гэвч тэдгээрийн эрх ашгийн зөрчлийг гадагш харуулдаггүй, эцсийн шийдвэрээ гаргахаас өмнө саналаа нэгтгэж, зангидаж чаддаг байж. Тиймээс ч тус намын аливаа шийдвэрийг гишүүд нь 100 хувийн саналаар, ярсхийтэл гар өргөн баталдаг байсан юм.
2025-06-26
Иод дутал аюулын харанга дэлдэж байна
Монгол Улс 1990 оноос хүн амын дундах иод дутлын эмгэгийн тархалтыг тандах, хянах, сэргийлэхэд онцгой анхаарч, давсыг иоджуулан хүнсэнд хэрэглэж ирсэн. Энэ хугацаанд Иод дутлын эмгэгтэй тэмцэх үндэсний хөтөлбөрийг гурван ч удаа хэрэгжүүлсэн билээ. Үүний үр дүнд буюу 1995 оноос хойш иоджуулсан давсны хэрэглээ тогтмол нэмэгдсээр 2010 онд 89.1 хувьд хүрсэн байна. Гэтэл 2017 оноос хойш эл үзүүлэлт аажим буурсаар өнгөрсөн жил айл өрхийн 57.6 хувь нь л хүнсэндээ иоджуулсан давс хэрэглэж байгаа нь тогтоогджээ.
2025-06-25
Талцах биш, тал бүрээс нь хэлэлцэх элсэлтийн шалгалт
Элсэлтийн шалгалт (ЭШ) тойрсон будилаантай холбоотой асуудал нийгэмд бухимдал, талцал үүсгэсээр ирсэн. Энэ жил асуудал нэлээд ноцтой, хурцаар хөндөгдөж, даалгаврын тохирц хүндэдсэн болон ЭШ-ын үед алдаа гарсан судлагдахууны шалгалтыг наймдугаар сарын 15-ны дотор дахин зохион байгуулах, холбогдох байгууллагын удирдлагад хариуцлага тооцуулах шаардлагыг Монголын Багш нарын үйлдвэрчний эвлэлийн хорооноос салбарын сайддаа хүргүүлээд буй. Шаардлагыг нь хүлээж авахгүй бол сайдыгаа огцруулах хэмжээнд хүртэл асуудлыг тавина гэдгээ багш нар мэдэгдэв.
2025-06-25
Тендерийн тээг нь төр өөрөө
Төрөөс тавьж буй өндөр босго, алдаатай тооцоолол, дарга нарын компанийг “ивээх” бодлогоос болж тендерт оролцдог, шалгардаг дотоодын аж ахуйн нэгж олдохоо байлаа. Сүржигнэж, муу амлаж байгаа юм биш, бодит байдал ийм л болчихлоо. Дэд бүтэц, бүтээн байгуулалтын тендер зарлахаар оролцох аж ахуйн нэгж олдохгүй байна, үүнээс болж төрийн ажил цалгардлаа гэх ялархал, гомдлын шинжтэй үгсийг албаны хүмүүс сүүлийн үед байнга хэлэх болсон. Үүнийхээ бурууг аж ахуйн нэгжүүд рүү чихэж “шаардлага, шалгуур хангах материал ирүүлсэнгүй”, “санхүүжилт нь бага гээд сонирхохгүй байна”, “энэ чиглэлийн туршлагатай компани алга” гэх нийтлэг зовлон тоочдог.
2025-06-24
