Н.СЭЛЭНГЭ: ДАШТ-ий үед аавын хэлсэн үг айдсыг минь ор мөргүй арилгасан
Олон улсын уулчдын холбооноос Канадын Эдмонтон хотод мөсөнд авиралтын ДАШТ-ийг энэ сарын 16-18-нд зохион байгуулахад манайхан оролцож, 16 орны 94 тамирчинтай өрсөлдөж, дэлхийд чансаагаар тэргүүн байрт жагссан. Тэднээс “Сутайн бор” клубийн тамирчин, ах, дүүс болох ОУХМ Н.Хэрлэн, спортын мастер Н.Сэлэнгэ нар хурдны төрөлд мөнгө, хүрэл медаль зүүж, дэлхийд данстай шилдгүүдийн эгнээнд хүч түрэн орсон юм. Яг тэр мөчөөс эхлэн олон улсын холбоод болон өрсөлдөгч тамирчид нь манайхны бэлтгэл хийдэг хана, орчин нөхцөл, ур чадвар, туршлагыг сонирхон судалж, хамтарсан бэлтгэл хийх санал тавих болсон байна. Н.Сэлэнгэ БНСУ-ын Чонсон хотод сарын өмнө болсон “Дэлхийн цом” тэмцээнд медалиас атгаад л алдаж байлаа. Тэгвэл түүний гаргасан энэ удаагийн амжилт мөсөнд авиралт, спорт авиралтаар дурлаж хичээллэдэг охидод урам өгсөн юм
2024-02-27
Ц.БЯМБАЖАВ: Шалтаг хайдаг хүн хэзээ ч амжилт гаргадаггүй
Түүнчлэн “Гуанжоу-2010”, “Инчон-2014” Азийн наадам, “Лондон-2017”, “Доха-2019” “Ороген-2022, “Будапешт-2023” ДАШТ-д уралдаж, “Рио-2016”, “Токио-2020” зуны олимпын наадамд улсаа төлөөлж өрсөлдсөн. “Чиндао-2017” олон улсын марафонд түрүүлж, тэр жилээ БНХАУ-ын Гуандун мужийн Дунгуан хотод болсон Азийн АШТ-ээс хүрэл медаль хүртсэн. “Улаанбаатар” олон улсын марафоноос иж бүрэн медаль гардаж, Японд 2019 онд зохион байгуулсан “KIX Senshu” олон улсын марафонд аваргаар шалгарсан түүнийг зочноор урьж ярилцлаа.
2024-02-26
Н.СҮНЖИДМАА: Уран бүтээлчид зохиолчийн эрхээ хамгаалахын тулд гэрээ байгуулж хэвших нь зүйтэй
Тодруулбал, гитарчин Өөжгий нэрээрээ олонд танигдсан уран бүтээлч Д.Өлзий-Орших зохиосон дуунуудаа зөвшөөрөлгүйгээр дуулуулахгүйгээ мэдэгдсэнийг зарим иргэн талархан хүлээн авсан бол нэг хэсэг нь дургүйцлээ илэрхийлж байлаа. Эл үйл явдал биднийг Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг Оюуны өмчийн газар луу хөтөлсөн юм. Оюуны бүтээлийн хулгайг цэгцлэх талаар бид байнга ярьсаар ирсэн ч бодит байдалд төдийлөн өөрчлөгдөхгүй байна. Үүний учир шалтгаан болон одоогийн нөхцөл байдал, цаашид хэрэгжүүлэх шаардлагатай зүйлсийн талаар тус агентлагийн Зохиогчийн эрхийн газрын дарга Н.Сүнжидмаатай ярилцлаа.
2024-02-26
Б.ЗОЛЗАЯА: Усан спортоор хичээллэж, амьсгалын дасгал хийснээр уушгиа хамгаална
Улсын гуравдугаар төв эмнэлэг (УГТЭ)-ийн Уушги судлалын тасгийн эмч, анагаах ухааны магистр Б.Золзаяатай ярилцлаа. Манай улс агаарын бохирдлоороо дэлхийд тэргүүлэгчдийн эгнээнд багтдаг. Өөрөөр хэлбэл, бид бохирдол маш өндөртэй бүсэд амьдарч буй. Тиймээс агаарын бохирдол нь бидний амьсгалын замын эрхтэн тогтолцоонд хэрхэн нөлөөлж, өвчлүүлж буйг түүнээс лавлалаа. Мөн хувь хүн бохирдлоос өөрийгөө хэрхэн хамгаалах, цаашлаад утаанд хордсон уушгиа яаж эрүүлжүүлэх талаар зөвлөгөө, мэдээлэл авахыг зорьсон юм
2024-02-23
Б.ТАМИР: Хөвгүүдийн хөтөлбөр хэрэгжүүлье гэвэл бид хамтран ажиллахад бэлэн
Манай улсын эцэг, эхчүүд охид, хөвгүүдээ өсгөн хүмүүжүүлэхдээ ялгаатай хандсан хэвээр байна. Түүнчлэн нийгэм дэх жендерт суурилсан ялгаварлан гадуурхалтад эмэгтэйчүүд л өртдөг мэт ойлгон эрэгтэйчүүдэд тулгамдсан асуудлыг шоолж, элдэвлэсээр өнгөрөөдөг. Үүнээс улбаалан охид, хөвгүүдэд боловсрол, сэтгэл зүй, амьдралын чанарын асар том ялгаатай байдал үүсээд буй. Ийм байдлыг өөрчлөх зорилгоор“Лантуун дохио” ТББ 2021 оноос эхлэн “12 06 хөвгүүдийн хөтөлбөр”-ийг санаачлан, тогтмол хэрэгжүүлж байна. Уг хөтөлбөрийн талаар“Лантуун дохио”-гийн ерөнхий менежер Б.Тамиртай ярилцлаа.
2024-02-22
Ч.БАЯРМАА: Бөхөнгийн цөм популяцыг устахаас сэргийлэхийн тулд түүхэн тархцынх нь хүрээнд сэргээн нутагшуулах хэрэгтэй
Узбекистан улсын Самарканд хотод болсон Зэрлэг амьтны нүүдлийн зүйлүүдийг хамгаалах конвенцын талуудын 14 дүгээр бага хурал (CMS COP14)-ын бөхөн хамгааллын салбар хуралдаанд бусад судлаач, албаны хүний хамт эх орноо төлөөлөн оролцоод ирсэн, Зэрлэг амьтан судлах, хамгаалах төвийн экологич, МУИС-ийн экологийн хөтөлбөрийн магистрант Ч.Баярмаатай ярилцлаа. Тэрбээр уг олон улсын хурлын үеэр Бөхөн хамгаалах холбоо (Saiga conservation alliance)-ны нэрэмжит грантын эзэн болсон юм.
2024-02-22
У.БАТ-ЭРДЭНЭ: Уралдааны шилдгүүдийг дэлхийн нэр хүндтэй сургууль, театруудад урьдаг
Улаанбаатарт ирэх дөрөвдүгээр сарын 22-29- нд дэлхийн бүжгийн урлагийн жинхэнэ одод чуулах онцгой сайхан үйл явдал болох нь. Тодруулбал, Монголын нэгэн нэрийн хуудас болсон балетчин У.Бат-Эрдэнийн нэрэмжит “World ballet and dance grand prix Mongolia” (Дэлхийн балет ба бүжгийн гран при) уралдааныг зохион байгуулна. 80 гаруй жилийн түүхтэй Пермийн балетын сургуулийг 1989 онд төгссөн, Москвагийн Их театрын прима буюу тэргүүн гоцлооч байсан тэрбээр Америкийн Нью-Йорк хотод балетын багшаар ажиллахын зэрэгцээ ЮНЕСКО-гийн харьяа “World ballet grand prix” олон улсын байгууллагын уран сайхны удирдагч юм
2024-02-21
Б.ЖАЛБАА: Ялна, чадна, түрүүлнэ гэсэн зорилго минь дэлхийн аварга болгосон
Монголд спортын олон төрлөөр хичээллэдэг ахмад тамирчин цөөнгүй. Тэдний нэг нь гүйлтийн тэшүүрийн ОУХМ, үндэсний сур харвааны хүндэт мэргэн, шагайн харвааны спортын мастер Б.Жалбаа гуай. Түүнд жилийн дөрвөн улиралд тухалж амрах зав ховор. Өвөл тэшүүрээр гулгаж, зун сур, шагайн харваатай нөхөрлөж, Үндэсний их баяр наадмын алтан шар зурхайд цэц сорих шавь нараа бэлтгэл хийлгэдэг. Манай улс Австри улсад зохион байгуулсан “Инсбрук-1964” өвлийн олимпын IX наадамд биатлон, цана, тэшүүрийн шигшээ багийн тамирчдаа анх удаа илгээхэд тэрбээр өрсөлдөж, залгамж халаа болсон залууст хойшид оролцох жим гаргаж, замыг нь зассан юм. Тэгвэл Францад болсон “Гренобль-1968” өвлийн олимпын X наадамд 37 орны 1158 тамирчин өрсөлдөхөд мөн улсаа төлөөлөн оролцож байлаа. Тэрбээр Инсбрук хотыг 2020 онд дахин зорьж, дэлхийн мастеруудын өвлийн наадамд оролцохдоо мөсөн талбайд нь уралдаж, 5000 метрийн зайд мөнгөн медаль хүртжээ
2024-02-20
С.ЭНХБААТАР: Өвөөгийнхөө дурсгалд зориулаад суварга босгохын оронд ном бүтээхээр шийдсэн
Улсын аварга малчдыг уламжлал ёсоор сар шинийн баярын өмнө тодруулан, шагнасан билээ. Тэдний нэг нь Хэнтий аймгийн Норовлин сумын малчин С.Энхбаатар. Тэрбээр 2016 онд анх улсын аварга малчнаар шалгарч байж. Энэ жилийн хувьд улсын хошой аваргаар шалгарснаараа сумдаа анхдагч болжээ. Мал маллахын зэрэгцээ ном унших хоббитой түүний гэрт Монголын уран зохиолын ховор нандин бүтээлийн дээжис бий гэнэ. Одоогоор 1000 гаруй ном цуглуулаад буйгаа онцолсон. Үүнээс гадна өөрөө ч бүтээл туурвидаг бөгөөд үе үеийн алдарт малчдын талаар өгүүлсэн гурван ном хэвлүүлжээ. Түүнчлэн удахгүй дөрөв дэх номоо өлгийдөж авахад бэлэн болсон байна
2024-02-20
“Медаль хүртээд, улсынхаа нэрийг дуудуулах сайхан санагддаг”
Польшийн Полице хотод өнгөрсөн жилийн аравдугаар сарын сүүлч, арваннэгдүгээр сарын эхээр зохион байгуулсан зуун буудалт даамын өсвөр үе, залуучуудын ДАШТ-д Монголын даамчид 18 орны 350 тамирчинтай оюунаа сорьсон. Тэднээс Сонгинохайрхан дүүргийн ерөнхий боловсролын 42 дугаар сургуулийн 3д ангийн сурагч М.Дөлхүслэн хөвгүүдийн 5-8, “Шинэ Монгол” сургуулийн 5.1 ангийн сурагч Г.Санчир 9-10 насныхны ангилалд өрсөлдөж, шагналын тавцанд зогссон юм. Г.Санчир “Монгени” сургуулийн багш, дасгалжуулагч, ОУИМ Ц.Сүхбатын удирдлагад бэлтгэл хийж, дээрх тэмцээнд дэлхийн аваргаар тодорсон дөрвөн тамирчны нэг. Тэгвэл М.Дөлхүслэн “Сонгодог байрлал” клубийн дасгалжуулагч Д.Чойжилсүрэнгийн шавь. Тэд ур чадвараа богино хугацаанд ахиулснаар өдгөө тив, дэлхийн шилдгүүдийн эгнээнд жагсах болжээ. Монголын тамирчдыг зургаан алт, тус бүр гурван мөнгө, хүрэл медаль гардаж, багаараа аваргын цом өргөхөд нь тэдний амжилт ихээхэн нөлөөлсөн билээ.
2024-02-19
Х.ТЭРГЭЛ: Тэмцээний үед тамирчдын тоглох техник, ур чадварыг илүү хардаг
Монголын дартсын спортын талбарт өсвөр үеийн тамирчдаас цахиур хагалж, хүч түрэн орж ирсэн тоглогч бол “MGL darts” клуб, “Уужим-Од” ХХК-ийн тамирчин Х.Тэргэл. Тэрбээр энэ спортоор хичээллэн, богино хугацаанд амжилт гаргаж, өдгөө дэлхийн шилдгүүдтэй өрсөлддөг болсон. Дартстай нөхөрлөсөн цагаасаа шаргуу бэлтгэл хийж, ур чадвараа ахиулсан тэрбээр өсвөр үеийнхний УАШТ-ий гурван түрүүтэй. Түүний хувьд 2021-2023 он үеийнхэнтэйгээ ана мана өрсөлдөж, гадаадын тэмцээнд оролцох эрх гардаж, амжилтаа батлан харуулсан жил байв. Ганцаарчилсан төрөлд өрсөлддөг байсан Х.Тэргэл өнгөрсөн жилийн тэмцээнд эрэгтэйчүүдийн дан хосын төрөлд оролцож, хүрэл медаль гардсан юм
2024-02-16
А.ОЮУНГЭРЭЛ: Эрүүгийн хуульд оруулсан өөрчлөлтөөр жолоодох эрхийг багадаа гурван жилээр хасна
Сар шинийн өдрүүдэд согтуугаар тээврийн хэрэгсэл жолоодсон хүний тоо эрс багасаж, өмнөх оныхоос 56.7 хувиар буурсан хэмээн цагдаагийн байгууллагаас мэдээлж буй. Энэ нь хууль, эрх зүйн орчин чангарсантай холбоотой бололтой. УИХ-ын 2023 оны арванхоёрдугаар сарын 7-ны хуралдаанаар Эрүүгийн болон Зөрчлийн, Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулж энэ оны нэгдүгээр сарын 1-нээс мөрдөж эхэлсэн билээ. Тухайлбал, Эрүүгийн хуулийн Тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөний аюулгүй байдал, ашиглалтын журам зөрчих гэмт хэрэгт оноох ял шийтгэлийг чангатгасан. Чухам ямар нэмэлт, өөрчлөлт орсон талаар Тээврийн прокурорын газрын ахлах прокурор А.Оюунгэрэлээс тодрууллаа
2024-02-15
Б.НАРАНМӨНХ: Стандартаа зөрчсөний улмаас шатахууны агуулахад гал гарсан гэж тогтоосон
Баянзүрх дүүргийн 26 дугаар хорооны нутаг, “Дүнжингарав” худалдааны төвийн баруун урд уулзварт шингэрүүлсэн хий тээвэрлэж явсан ачааны автомашин, БХЯ-ны Барилга захиалагчийн албаны даргын жолоодож явсан жийптэй шүргэлцсэний улмаас гааз алдагдан дэлбэрсэн. Үүнийулмаасаврагч-гал сөнөөгчид болон жирийн иргэдийн амь, эрүүл мэнд, эд хөрөнгийг хохироосон гал өнгөрсөн сарын 24-нд гарсан билээ. Өдгөө эл хэргийг ЦЕГ-ын Мөрдөн байцаах алба болон дүүргүүдийн Цагдаагийн газрын 115 мөрдөгч шалгаж, Нийслэлийн, Тээврийн болон Баянзүрх дүүргийн Прокурорын газрын дөрвөн прокурор хяналт тавьж буй юм
2024-02-15
М.САЙХАНБАЯР: Монголчууд цагаан идээгээр таваг засдаг уламжлалтай
Түүхийн эх сурвалжид Цагаан сарыг хэрхэн тэмдэглэж ирснийг бэлгэдэл талаас нь судалсан, “Их монгол хүний хүч” төрийн бус байгууллагын тэргүүн, хэл шинжлэлч М.Сайханбаяр манай сонинд хандсан юм. Сар шинийн баярыг түүхэн эх сурвалжид хэрхэн тэмдэглэсэн, түүнийг өнөө цагт яаж өөрчилчхөөд байгаа талаар тэрбээр уншигчдад тайлбарлахыг хүслээ. Түүнээс зарим зүйлийг тодруулав.
2024-02-09
Зафер Атеш: Турк Монголын харилцааг Стратегийн түншлэлийн түвшинд хүргэх чин эрмэлзлэлтэй байна
БНТУ-аас Монгол Улсад суух Онц бөгөөд Бүрэн Эрхт Элчин сайд Зафер Атеш, худалдааны зөвлөх Кадир Жеряан, Улс төрийн зөвлөх Aли Саид Сэрдэнгэчти нар хоёрдугаар сарын 6-ны өдөр Эдийн засгийн сэтгүүлчдийн клубын сэтгүүлчидтэй уулзаж, дэлгэрэнгүй ярилцлага өглөө. Хоёр улс 1969 оны зургадугаар сарын 24-нд дипломат харилцаа тогтоосон. Туркийн тал 1996 оноос Улаанбаатарт ЭСЯ-аа нээн ажиллуулж байгаа бол Монгол Улсын ЭСЯ 1997 оноос Анкарад ажиллаж байна. Талууд “Иж бүрэн түншлэл”-ийн харилцаатай улсууд юм.
2024-02-08
А.МӨНХБОЛД: Үндэсний корпорацуудаа хөгжүүлэхгүй бол дэлхийн худалдааны дайнд ялагдсаар, бэлтгэн нийлүүлэгч нь хэвээр байх болно
Манай улс ДХБ-д 1996 онд хоёр хөршөөсөө түрүүлж элссэн тул давуу тал бидэнд байсан. Учир нь тус байгууллагад элсэхийн тулд тухайн орны худалдааны нөхцөл байдлын талаар гишүүн болсон хөрш орнуудынхаа саналыг авдаг. Хөрш орон нь худалдаанд тарифын болон тарифын бус ямар нэгэн саад байна гэвэл эл байгууллага ОХУ-ыг элсүүлэхгүй зохицуулалттай байв. ОХУ-ыг ДХБ-д элсэхэд Монгол Улсаас “Тухайн улстай худалдааны ямар нэг маргаан бий юү” гэж асуусан гэсэн үг. Гэтэл бид энэ боломжийг ашиглаж чадаагүй. 1990 оноос хойш манай улс ОХУ-д бараа, бүтээгдэхүүнээ экспортлоход маш өндөр тарифтай, хүндрэлтэй явж ирсэн. Үүнийг одоо ч шийдэж чадахгүй байна. БНХАУ-тай ч мөн адил, тодорхой хэмжээний саад бий.
2024-02-07
