Өчигдрөөс илүү маргаашийг
бүтээхийн төлөө

Нийтлэл

 Хэмнэлтийн тодотгол болж чадах уу

Монгол Улсын 2025 оны нэгдсэн төсвийн тэнцвэржүүлсэн орлогыг 3.2, зарлагыг 1.8 их наяд төгрөгөөр бууруулах төслийг Засгийн газраас өнгөрсөн долоо хоногт өргөн барьсан. Ингэснээр улсын төсвийн орлого 30.2, зарлага 31.7 их наяд төгрөг болох юм. Зарлагыг ижил хэмжээгээр бууруулаагүй учраас дотоодын нийт бүтээгдэхүүний 1.5 хувьтай тэнцэх хэмжээний алдагдалтай гэсэн үг. Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн хориг тавин байж “засуулсан” алдагдалгүйтөсвийн түүх эндхүрээдтөгсөх, эсэхийг одоо парламент шийднэ. Учир нь УИХ энэ долоо хоногт төсвийн тодотголын хоёр дахь хэлэлцүүлгийг хийх юм.
2025-07-01

60 жилийн түүхтэй вакцинд итгэхгүй, “жалганы үзэл”-ээр эсэргүүцсээр л байх уу

Одоогоос 11 жилийн өмнө манай улс улаанбурхан өвчнийг устгасан хэмээж, ДЭМБ-ын Номхон далайн баруун бүсээс 2014 оны зургаадугаар сарын 26-нд гэрчилгээ гардаж байлаа. Тухайн үед Монгол Улс энэхүү түүхэн амжилтаараа 60 жилийн түүхтэй вакцинд итгэхгүй, “жалганы үзэл”-ээр эсэргүүцсээр л байх уу БНСУ, Австрали, Макао зэрэг оронтой эн зэрэгцэж, нэг хэсэг ёстой л “од” болсон доо. Гэвч халд¬варт өвчнийг ялан дийлэх тийм ч амар биш гэдгийг өнгөрсөн цаг хугацаа бидэнд хангалттай харуулав.
2025-07-01

Эрчим хүчний дутагдал, утааг баяжих хэрэгсэл болгосон авлигачдын балгийг өнөөдөр амсаж байна

Улсын нийслэл Улаанбаатар маань ирэх өвлийг эрчим хүчний доголдолтой, утаа угаар ихтэй хэвээр угтах нь. Энэ бол хариуцсан салбар дахь авлигачдын хувийн эрх ашгаа тэргүүнд тавьсны балаг. Үүний үр дүн, хор хөнөөлийг жирийн иргэд бид амсаж, эрчим хүчээ хязгаарлуулж, хорт утаагаар амьсгалан олон жилийг өнгөрөөж байгаа билээ. Тиймээс энэ салбарын авлигачдаас зөрчигдсөн эрхээ сэргээлгэхээр шүүхэд нэхэмжлэл гаргаж, учирсан хор хохирлоо гаргуулахад болохгүй зүйлгүй мэт. Учрыг тодруулан уншигчдадаа хүргэе.
2025-06-30

Ж.Чинбүрэнд ажил хийх чин хүсэл бий юү

Эрүүл мэндийн салбар элгээрээ хэвтэж, Эрүүл мэндийн даатгалын сан нь (ЭМДС) хоосорчихсон энэ цагт салбарын шинэ сайд Ж.Чинбүрэнг шийдэл ярьж, системийн гажуудлыг засаж залрууна гэсэн итгэл, хүлээлт иргэдийн дунд өндөр байлаа. Гэтэл сайдын суудлыг ихэд хүсэмжилж, санасандаа хүрсэн Ж.Чинбүрэн ажлаа авсан даруйдаа л эрүүл мэндийн төлбөртэй тусламж, үйлчилгээний үнийг нэмэх тухай ам нээв. ЭМДС-гийн хоосон “сав”-ыг иргэдийн халааснаас дүүргэхээр улайрч эхэлсэнд олон нийт бухимдаж эхэлсэн юм.
2025-06-27

Утаатай “тэмцэгчид”-ийн бодлого улирал, сараар өөрчлөгдөж байна

Нийслэлийн Засаг дарга Х.Нямбаатар “Энэ онд Улаанбаатар хотын гэр хорооллынхонд сайжруулсан түлш түлүүлэхгүй. Оронд нь импортын хагас кокс нийлүүлнэ” гэж саяхан мэдэгдэв.
2025-06-27

Үе хоорондох эрх мэдлийн төлөөх тэмцэл

Монгол ардын намын дотоод талцал нийтэд ил гарчээ. 100 гаруй жилийн түүхтэй эл намд олон жигүүр, бүлэглэл байсаар ирсэн. Гэвч тэдгээрийн эрх ашгийн зөрчлийг гадагш харуулдаггүй, эцсийн шийдвэрээ гаргахаас өмнө саналаа нэгтгэж, зангидаж чаддаг байж. Тиймээс ч тус намын аливаа шийдвэрийг гишүүд нь 100 хувийн саналаар, ярсхийтэл гар өргөн баталдаг байсан юм.
2025-06-26

Иод дутал аюулын харанга дэлдэж байна

Монгол Улс 1990 оноос хүн амын дундах иод дутлын эмгэгийн тархалтыг тандах, хянах, сэргийлэхэд онцгой анхаарч, давсыг иоджуулан хүнсэнд хэрэглэж ирсэн. Энэ хугацаанд Иод дутлын эмгэгтэй тэмцэх үндэсний хөтөлбөрийг гурван ч удаа хэрэгжүүлсэн билээ. Үүний үр дүнд буюу 1995 оноос хойш иоджуулсан давсны хэрэглээ тогтмол нэмэгдсээр 2010 онд 89.1 хувьд хүрсэн байна. Гэтэл 2017 оноос хойш эл үзүүлэлт аажим буурсаар өнгөрсөн жил айл өрхийн 57.6 хувь нь л хүнсэндээ иоджуулсан давс хэрэглэж байгаа нь тогтоогджээ.
2025-06-25

Талцах биш, тал бүрээс нь хэлэлцэх элсэлтийн шалгалт

Элсэлтийн шалгалт (ЭШ) тойрсон будилаантай холбоотой асуудал нийгэмд бухимдал, талцал үүсгэсээр ирсэн. Энэ жил асуудал нэлээд ноцтой, хурцаар хөндөгдөж, даалгаврын тохирц хүндэдсэн болон ЭШ-ын үед алдаа гарсан судлагдахууны шалгалтыг наймдугаар сарын 15-ны дотор дахин зохион байгуулах, холбогдох байгууллагын удирдлагад хариуцлага тооцуулах шаардлагыг Монголын Багш нарын үйлдвэрчний эвлэлийн хорооноос салбарын сайддаа хүргүүлээд буй. Шаардлагыг нь хүлээж авахгүй бол сайдыгаа огцруулах хэмжээнд хүртэл асуудлыг тавина гэдгээ багш нар мэдэгдэв.
2025-06-25

Тендерийн тээг нь төр өөрөө

Төрөөс тавьж буй өндөр босго, алдаатай тооцоолол, дарга нарын компанийг “ивээх” бодлогоос болж тендерт оролцдог, шалгардаг дотоодын аж ахуйн нэгж олдохоо байлаа. Сүржигнэж, муу амлаж байгаа юм биш, бодит байдал ийм л болчихлоо. Дэд бүтэц, бүтээн байгуулалтын тендер зарлахаар оролцох аж ахуйн нэгж олдохгүй байна, үүнээс болж төрийн ажил цалгардлаа гэх ялархал, гомдлын шинжтэй үгсийг албаны хүмүүс сүүлийн үед байнга хэлэх болсон. Үүнийхээ бурууг аж ахуйн нэгжүүд рүү чихэж “шаардлага, шалгуур хангах материал ирүүлсэнгүй”, “санхүүжилт нь бага гээд сонирхохгүй байна”, “энэ чиглэлийн туршлагатай компани алга” гэх нийтлэг зовлон тоочдог.
2025-06-24

Зээл үндэслэлгүйгээр чөлөөлсөн шийдвэрийг Засгийн газар “хамгаалж” үлдсэн үү

Боловсролын зээлийн сан тойрсон асуудал шуугиан тарьж, ноцтой мэдээллүүд нь зах зухаасаа ил болсон 2023 оны үеэс тус сангийн зээл, тэтгэлэгтэй холбоотой хэд хэд чухал тоо нийгэм, олон нийтийн анхааралд өртсөн. Тэдгээрийн нэг нь 941, 47.1 тэр¬бум хэмээх тоо юм. Боловсролын зээлийн санг үүсгэн байгуулсан үеэс буюу 1996-2023 он хүртэлх хугацаанд олгосон зээл, тэтгэлгийн сонгон шалгаруулалт, санхүүгийн холбогдох баримт сэлт, тайлан зэргийг хууль хяналтын байгууллагынхан тухайн онд шалгаад 941 хүний 47.1 тэрбум төгрөгийн зээлийг боловсролын асуудал хариуцсан үе үеийн долоон сайд үндэслэлгүйгээр чөлөөлснийг тогтоосон.
2025-06-23

АН-ынхан шинэ даргаа наадмаас өмнө тодруулах уу

Есөн жилийн дараа УИХ албан ёсоор хүчтэй сөрөг хүчинтэй болоод байна. Сонгогчдын зүгээс өгсөн итгэл, үүрэг даалгаврыг АН-ынхан сая нэг биелүүлэх гэж буй нь энэ. Өмнөх хамтарсан Засгийн газрын тэргүүн орлогоо нотолж чадаагүйн бурууг АН-д “үүрүүлээд” хөөж гаргасан учраас тус намын дарга Л.Гантөмөр ажлаа өгөхөө мэдэгдсэн. Тиймээс даргын төлөөх марафон АН-д өрнөж байгаа юм.
2025-06-23

Хавтгайрсан халамжийг далимдуулж хөрөнгө завшсан албан тушаалтнууд торгуулаад өнгөрөв

Аймаг, дүүргийн Нийгмийн халамжийн хэлтэс бол нэрнээсээ эхлээд халамжийн үйлчилгээг дэмжлэг туслалцаа зайлшгүй шаардлагатай иргэнд хүргэх үүрэгтэй байгууллага. Ийм атал дарга нь хувийн ашиг сонирхлоо гүйцэлдүүлэх зорилгоор эрх мэдлээ урвуулж, Халамжийн сангаас хөрөнгийг нь завшдаг, танил талдаа өгдөг, өөрсдөө хувь хүртэх явдал гарсаар байна.
2025-06-20

Нүүрснээс алдсанаа нөхөх том боломж-“Алт-3”

Энэ онд 18 тонн алт олборлож, унцыг нь 1850 ам.доллароор борлуулан нийт 342.8 тэрбум төгрөг төсөвт төвлөрүүлэхээр баталсан. Харин тодотголоор олборлолтын хэмжээг 17 тонн болгон бууруулжээ. Дэлхийн зах зээл дэх алтны ханш 2900 ам.доллар болж өссөнөөр 507.6 тэрбум төгрөгийг төсөвт оруулахаар тооцсон байна. Үүнийг ЭЗХЯ-ны дөрөвдүгээр сард хийсэн тооцоололд суурилсан гэдгийг Сангийн яамны эх сурвалж тодотгосон.
2025-06-20

Өндөр хүлээлтийн өмнө “сөхөрсөн” өсвөр үеийнхэн

“Би хэн бэ” гэдэг асуултад хариулт хайж, хэн нэгэн “Чи хөөрхөн” гэвэл догдолж, “Царай муутай” гэчихвэл тэрэнд нь итгэчихдэг хамгийн тогтворгүй, өөрийгөө таньж мэдээгүй эмзэг сэтгэл зүйтэй үеийг өсвөр нас хэмээн тодорхойлж болохыг сэтгэл зүйчид хэлсэн. Өөрөөр хэлбэл, шилжилтийн үе буюу 12-18 насныханд сэтгэл зүй, бие махбодын өөрчлөлтөөс гадна нийгмийн олон хүчин зүйл тулгамдсан асуудал болдог байна. Өөрийн үнэт зүйл, итгэл үнэмшил, зорилгоо олж, бие хүн болон төлөвших замдаа өсвөр насныхан алдах, үүнээсээ болж сэтгэл зүйн гутралд орох, цаашлаад амиа хорлох тохиолдол буурахгүй байгаа нь сэтгэл эмзэглүүлсээр.
2025-06-20

Хүний эрхэд халдсан “маркетинг”

Байгууллагын сурталчилгаандаа бусдын дуу, дүрсийг зөвшөөрөлгүй ашигладаг байдал дэн¬дүү олширчээ. Манайд болсон бодит жишээ татъя. Үргэлж нээлттэй байдаг нэгэн фитнес клуб юүтүб сувагтаа 24/7 лайв цацдаг байна. Тэд үүнийгээ тайлбарлахдаа “Шууд дам¬жуулж буй бичлэгийг үзээд бэлтгэлийн заал хэр их хүнтэй байгааг харж болно. Манайх огт хаадаггүй тул хү¬мүүс хүссэн цагтаа ирэх боломжтой” гээд ичсэн шинжгүй, ил цагаан ярьж байна. “Орфей” театр “Амьдрахуй” драмын жүжгээ өнгөрөгч аравдугаар сард нээсэн. Тус зохиол нь ит¬гэл найдвар, зовлон бэрхшээлийг Фү Гуй хэмээх эрийн амьдралаар төлөөлүүлэн өгүүлдэг. Ийм агуулгатай жүжиг үзсэн хүний сэтгэл хөдөлж, уйлах энүү - хэнд. Гэтэл үзэгчдийг мэдрэмждээ автаж, тоглол тод анхаарлаа бүрэн хандуулсан байхад нь зургийг нь дарж, фэйсбүүк хуудастаа нийтэлжээ.
2025-06-19

Хүлээлтэд хүрээгүй сайд нартай, 50 хувь шинэчлэгдсэн Засгийн газар

Халаа сэлгээ дуусаж, төрийн ажил төвшин үргэлжлэх боломж бүрдэв. УИХ-ын 126 гишүүний 68 нь МАН-ынхан ч Ерөнхий сайд Г.Занданшатар дангаараа танхимаа байгуулж зориглосонгүй. Гурван нам, нэг эвс¬лийн 58 гишүүн бүхий сөрөг хүчинтэй тулахаас эмээжээ. Тиймээс ХҮН болон ИЗНН-тай хамтарч Засгийн газраа байгуулав. Ингэснээр парламент АН, Үндэсний эвслийн 46 гишүүн бүхий сөрөг хүчинтэй болж байна. Шинэ Ерөнхий сайд өмнөх Засгийн газрын бүтцийг өөрчилсөнгүй, бас бүрэлдэхүүний 50 хувийг нь улираан томилжээ. Олон нийтийн хүлээлтэд хүрээгүй голдуу сайдтай, “хагас хуучин” танхим ийнхүү бий болов.
2025-06-19

Банкуудад луйварчид ажилласаар байх уу

Арилжааны банк бол иргэдийн итгэл дээр тогтож байдаг эмзэг байгууллага. Ийм эмзэгхэн салбарт ажиллагсдын болчимгүй үйлдэл тухайн банкных нь нэр хүндэд асар их хор хохирол учруулж байдаг. Харамсалтай нь Монголын арилжааны хэд хэдэн банкныхан харилцагч, үйлчлүүлэгчдийнхээ данснаас хулгай хийж, хохироож буй нь тэдгээрт итгэх иргэдийг итгэлийг алдруулж байгаа нь дамжиггүй
2025-06-18

Үерийн аюул одоо ч “хаалга” тогшиж байна

Улаанбаатар хот гамшгийн эрсдэлд ямар ч бэлтгэлгүйг 2023 оны зун болсон үер батлан харуулсан. Дөрөв хоног үргэлжлэн орсон борооны улмаас Сэлбэ гол эргээ халин үерлэж, хотын төв, гэр хороололгүй усанд автан, олон хүн сэтгэл санаа, эд хөрөнгөөрөө хохирсон билээ. Хур тунадаснаас үүдэлтэй үерийн хэмжээг ШУТИСийн инженерүүд тухайн үед нарийвчлан тооцоод 10 жилд нэг удаа тохиодог жирийн л үзэгдэл, аюул эрсдэл дагуулахаар байгаагүй, цаг уурын байгууллагаас гаргасан прогнозод үндэслэн бэлэн байдлаа хангах боломжтой байсан гэж дүгнэсэн.
2025-06-18