Зээл үндэслэлгүйгээр чөлөөлсөн шийдвэрийг Засгийн газар “хамгаалж” үлдсэн үү
Боловсролын зээлийн сан тойрсон асуудал шуугиан тарьж, ноцтой мэдээллүүд нь зах зухаасаа ил болсон 2023 оны үеэс тус сангийн зээл, тэтгэлэгтэй холбоотой хэд хэд чухал тоо нийгэм, олон нийтийн анхааралд өртсөн. Тэдгээрийн нэг нь 941, 47.1 тэр¬бум хэмээх тоо юм. Боловсролын зээлийн санг үүсгэн байгуулсан үеэс буюу 1996-2023 он хүртэлх хугацаанд олгосон зээл, тэтгэлгийн сонгон шалгаруулалт, санхүүгийн холбогдох баримт сэлт, тайлан зэргийг хууль хяналтын байгууллагынхан тухайн онд шалгаад 941 хүний 47.1 тэрбум төгрөгийн зээлийг боловсролын асуудал хариуцсан үе үеийн долоон сайд үндэслэлгүйгээр чөлөөлснийг тогтоосон.
2025-06-23
АН-ынхан шинэ даргаа наадмаас өмнө тодруулах уу
Есөн жилийн дараа УИХ албан ёсоор хүчтэй сөрөг хүчинтэй болоод байна. Сонгогчдын зүгээс өгсөн итгэл, үүрэг даалгаврыг АН-ынхан сая нэг биелүүлэх гэж буй нь энэ. Өмнөх хамтарсан Засгийн газрын тэргүүн орлогоо нотолж чадаагүйн бурууг АН-д “үүрүүлээд” хөөж гаргасан учраас тус намын дарга Л.Гантөмөр ажлаа өгөхөө мэдэгдсэн. Тиймээс даргын төлөөх марафон АН-д өрнөж байгаа юм.
2025-06-23
Хавтгайрсан халамжийг далимдуулж хөрөнгө завшсан албан тушаалтнууд торгуулаад өнгөрөв
Аймаг, дүүргийн Нийгмийн халамжийн хэлтэс бол нэрнээсээ эхлээд халамжийн үйлчилгээг дэмжлэг туслалцаа зайлшгүй шаардлагатай иргэнд хүргэх үүрэгтэй байгууллага. Ийм атал дарга нь хувийн ашиг сонирхлоо гүйцэлдүүлэх зорилгоор эрх мэдлээ урвуулж, Халамжийн сангаас хөрөнгийг нь завшдаг, танил талдаа өгдөг, өөрсдөө хувь хүртэх явдал гарсаар байна.
2025-06-20
Нүүрснээс алдсанаа нөхөх том боломж-“Алт-3”
Энэ онд 18 тонн алт олборлож, унцыг нь 1850 ам.доллароор борлуулан нийт 342.8 тэрбум төгрөг төсөвт төвлөрүүлэхээр баталсан. Харин тодотголоор олборлолтын хэмжээг 17 тонн болгон бууруулжээ. Дэлхийн зах зээл дэх алтны ханш 2900 ам.доллар болж өссөнөөр 507.6 тэрбум төгрөгийг төсөвт оруулахаар тооцсон байна. Үүнийг ЭЗХЯ-ны дөрөвдүгээр сард хийсэн тооцоололд суурилсан гэдгийг Сангийн яамны эх сурвалж тодотгосон.
2025-06-20
Өндөр хүлээлтийн өмнө “сөхөрсөн” өсвөр үеийнхэн
“Би хэн бэ” гэдэг асуултад хариулт хайж, хэн нэгэн “Чи хөөрхөн” гэвэл догдолж, “Царай муутай” гэчихвэл тэрэнд нь итгэчихдэг хамгийн тогтворгүй, өөрийгөө таньж мэдээгүй эмзэг сэтгэл зүйтэй үеийг өсвөр нас хэмээн тодорхойлж болохыг сэтгэл зүйчид хэлсэн. Өөрөөр хэлбэл, шилжилтийн үе буюу 12-18 насныханд сэтгэл зүй, бие махбодын өөрчлөлтөөс гадна нийгмийн олон хүчин зүйл тулгамдсан асуудал болдог байна. Өөрийн үнэт зүйл, итгэл үнэмшил, зорилгоо олж, бие хүн болон төлөвших замдаа өсвөр насныхан алдах, үүнээсээ болж сэтгэл зүйн гутралд орох, цаашлаад амиа хорлох тохиолдол буурахгүй байгаа нь сэтгэл эмзэглүүлсээр.
2025-06-20
Хүний эрхэд халдсан “маркетинг”
Байгууллагын сурталчилгаандаа бусдын дуу, дүрсийг зөвшөөрөлгүй ашигладаг байдал дэн¬дүү олширчээ. Манайд болсон бодит жишээ татъя. Үргэлж нээлттэй байдаг нэгэн фитнес клуб юүтүб сувагтаа 24/7 лайв цацдаг байна. Тэд үүнийгээ тайлбарлахдаа “Шууд дам¬жуулж буй бичлэгийг үзээд бэлтгэлийн заал хэр их хүнтэй байгааг харж болно. Манайх огт хаадаггүй тул хү¬мүүс хүссэн цагтаа ирэх боломжтой” гээд ичсэн шинжгүй, ил цагаан ярьж байна. “Орфей” театр “Амьдрахуй” драмын жүжгээ өнгөрөгч аравдугаар сард нээсэн. Тус зохиол нь ит¬гэл найдвар, зовлон бэрхшээлийг Фү Гуй хэмээх эрийн амьдралаар төлөөлүүлэн өгүүлдэг. Ийм агуулгатай жүжиг үзсэн хүний сэтгэл хөдөлж, уйлах энүү - хэнд. Гэтэл үзэгчдийг мэдрэмждээ автаж, тоглол тод анхаарлаа бүрэн хандуулсан байхад нь зургийг нь дарж, фэйсбүүк хуудастаа нийтэлжээ.
2025-06-19
Хүлээлтэд хүрээгүй сайд нартай, 50 хувь шинэчлэгдсэн Засгийн газар
Халаа сэлгээ дуусаж, төрийн ажил төвшин үргэлжлэх боломж бүрдэв. УИХ-ын 126 гишүүний 68 нь МАН-ынхан ч Ерөнхий сайд Г.Занданшатар дангаараа танхимаа байгуулж зориглосонгүй. Гурван нам, нэг эвс¬лийн 58 гишүүн бүхий сөрөг хүчинтэй тулахаас эмээжээ. Тиймээс ХҮН болон ИЗНН-тай хамтарч Засгийн газраа байгуулав. Ингэснээр парламент АН, Үндэсний эвслийн 46 гишүүн бүхий сөрөг хүчинтэй болж байна. Шинэ Ерөнхий сайд өмнөх Засгийн газрын бүтцийг өөрчилсөнгүй, бас бүрэлдэхүүний 50 хувийг нь улираан томилжээ. Олон нийтийн хүлээлтэд хүрээгүй голдуу сайдтай, “хагас хуучин” танхим ийнхүү бий болов.
2025-06-19
Банкуудад луйварчид ажилласаар байх уу
Арилжааны банк бол иргэдийн итгэл дээр тогтож байдаг эмзэг байгууллага. Ийм эмзэгхэн салбарт ажиллагсдын болчимгүй үйлдэл тухайн банкных нь нэр хүндэд асар их хор хохирол учруулж байдаг. Харамсалтай нь Монголын арилжааны хэд хэдэн банкныхан харилцагч, үйлчлүүлэгчдийнхээ данснаас хулгай хийж, хохироож буй нь тэдгээрт итгэх иргэдийг итгэлийг алдруулж байгаа нь дамжиггүй
2025-06-18
Үерийн аюул одоо ч “хаалга” тогшиж байна
Улаанбаатар хот гамшгийн эрсдэлд ямар ч бэлтгэлгүйг 2023 оны зун болсон үер батлан харуулсан. Дөрөв хоног үргэлжлэн орсон борооны улмаас Сэлбэ гол эргээ халин үерлэж, хотын төв, гэр хороололгүй усанд автан, олон хүн сэтгэл санаа, эд хөрөнгөөрөө хохирсон билээ. Хур тунадаснаас үүдэлтэй үерийн хэмжээг ШУТИСийн инженерүүд тухайн үед нарийвчлан тооцоод 10 жилд нэг удаа тохиодог жирийн л үзэгдэл, аюул эрсдэл дагуулахаар байгаагүй, цаг уурын байгууллагаас гаргасан прогнозод үндэслэн бэлэн байдлаа хангах боломжтой байсан гэж дүгнэсэн.
2025-06-18
Хотын татвар хэмээх боловсон луйвар
Нийслэл хотын иргэн та ресторанд хооллоод гарахдаа, машинаа угаалгах болон засаж янзлуулах бүрдээ, амралтын газар, зочид буудал, караоке, баар цэнгээний газраар үйлчлүүлэх тоолондоо, мөн худалдаж авсан тамхи, бүх төрлийн согтууруулах ундаа болгондоо хоёр хувийн татвар төлж байгаагаа анзаардаг уу. 2015 оноос хойш бид нэг хувийн татвар төлж байгаад өнгөрсөн жилээс гэнэт хоёр хувь болгон нэмэгдүүлснийг нь тэр бүр мэдэхгүй, анзаараагүй хүмүүс эргэн тойронд бишгүй олон байна. Арга ч үгүй юм, 2023 оны арванхоёрдугаар сарын 5-нд буюу Улаанбаатар хотын төсвийг хэлэлцэн батлах үеэр нийслэлийн ИТХ-аар гэнэт л “Нийслэл хотын албан татварын хувь хэмжээг шинэчлэн тогтоох тухай” 124 дүгээр тогтоолыг сэм албажуулж, хоёр хувь болгон нэмээтхэж.
2025-06-18
Алдагдалгүй төсвийг хэмнэлт рүү шилжүүлэх үү
Ерөнхий сайд Г.Занданшатар УИХ-ын нэгдсэн чуулганы үеэр хэлсэн үгэндээ “Монгол Улсын 2025 оны төсөвт нэн яаралтай хэмнэлтийн тодотгол хийнэ”, “Төрийн өмчит компаниудын тоог цөөлж, хувьчлалыг эрчимжүүлнэ” гэж мэдэгдэн, бүсээ чангалах үндсэн зарчмаа зарласан. “Нэн яаралтай” гэсэн учраас Төсвийн тухай хуульд нэмэлт, өөрч¬лөлт оруулахаар Сангийн яамныхан ч ажиллаж эхэлсэн бололтой. Гэхдээ эцсийн байдлаар Засгийн газрын бүтэц, бүрэлдэхүүнд ямар өөрчлөлт орохоос шалтгаалж уг төслийг өөрчлөх магадлалтай. Өнгөрсөн хугацаанд гадаад нөхцөлөөс шалтгаалж үүссэн хүндрэлүүдээс харахад төсвийн тодотгол хийх шаардлагатай болсон нь үнэн боловч Төсвийн тухай хуулийн 34.4.1-т заасан үндэслэлүүд бүрдээгүй, товчхондоо төсөвт тодотгол хийх хуулийн шалгууруудыг давж чадахгүй байв
2025-06-17
Хиймэл оюуныг “дөнгөлөх” хууль хэрэгтэй байна
“Замын хөдөлгөөний дүрэм зөрчсөн” гэх мессеж өдөрт хэдэн арваараа ирж “айлгах” болов. Цагдаагийн дохиураар, дүрмийн дагуу замын хөдөлгөөнд оролцсон атал “Гэрэл дохио”, “Зогс шугам” зөрчсөн гэх зэргээр алдаа гаргаагүй ч хиймэл оюун “муу” дүн тавьж, олон нийтийг бухимдуулж байна. Энэ ямар учиртай юм бэ, ингэж дасгасаар нэг л өдөр ихээхэн хэмжээний торгууль ногдуулах вий гэх эргэлзээ, түгшүүр олны дунд үүсчихлээ. Дэлхий нийт тэр чигтээ хиймэл оюунаар залуурдуулж буй технологийн энэ эрин үетэй манай улс ч хөл нийлүүлэх нь зүйн хэрэг. Гэвч хиймэл оюуныг “дөнгөлөх” хууль, эрх зүйн орчныг бүрдүүлээгүй байж салбар бүрд ингэж хүч түрэмгийлэн нэвтрүүлж байгаа нь хүний эрхийн зөрчил үүсгэж болзошгүйг хуульчид анхааруулах болов.
2025-06-17
Сайдын ажлын тайлан уу, салбарын стратегийн төлөвлөгөө юү
Соёл, спорт, аялал жуулчлал, залуучуудын сайд Ч.Номин аялал жуулчлалын асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүнээр ажилласан жил орчмын хугацаандаа багийнхантайгаа нэгэн томоохон ажлын ард гарснаа бахархалтай гэгч нь зарлаад байна. Тэр нь манай улсын “Аялал жуулчлалын дунд хугацааны стратеги”.
2025-06-16
Г.Занданшатарын “амаргүй үе” эхлэв
Шинэ Ерөнхий сайдын Засгийн газраа байгуулах төлөвлөгөө санасан шиг нь хурдан байсангүй. Өнгөрсөн пүрэв гарагт УИХ-ын нэгдсэн чуулганаар түүнийг Ерөнхий сайдаар томилох, эсэхийг 10 гаруй цаг хэлэлцсэн. Энэ үеэр гишүүдийн асуултад хариулсан байдлаас нь дараагийн Засгийн газрын ерөнхий дүр зураг тодорхой болсон билээ. Яамдын тоог цөөлөхгүй, нэрийг нь өөрчлөхгүй. Гэхдээ яамгүй сайд нарын орон тоог цомхотгох нь. Шинэ хүмүүсийг томилж, тэднийг “дадлагажуулах”-д хугацаа алдах учраас хуучин сайд нарыг нь улираах байр суурьтай байгаа аж.
2025-06-16
Байгаль хамгаалагчид болон баялаг олборлогчдын “тулаан”
Хадан уулсын бэлд сүүдэрлэн хэвтэх янгир, шөнө дөлөөр хулжин өнгөрөх мануул, цэлийсэн шаргал талын эзэн нь гэдгээ тунхаглах мэт амгалан гэгч нь нүүдэллэх аргаль угалз, тэх, нөмрөг тас, мэдэхгүй хүн бол бариад авчихмаар эрээн алаг могой, гүрвэл Их нартын байгалийн нөөц газарт бий. Хаашаа л харна янз бүрийн хэлбэртэй сүрлэг хадан уулс, цайран цэлэлзэх тал нутаг тэнд л байх аж. Үнэхээр ч говийнхон уужуу гэдэг нь үүнтэй л холбоотой гэмээр. Хотын бидэн шиг хаашаа л харна барилга, байгууламж бус, хараа алдрам уудам талын улс уужуу тайван байхгүй гээд яах вэ.
2025-06-13
Түгжрэлийг “шийдэх” түгжил шийдвэр
Нийслэлийн ИТХ-аас 2025 оны хотын төсвийг батлахдаа Авто тээврийн болон өөрөө явагч хэрэгслийн албан татварын хувь хэмжээ, мөн авто зам ашигласны төлбөрийн хэмжээг шинэчлэн батлах тухай тогтоолын төслөө хамтад нь чимээгүйхэн зүтгүүлж, санасандаа хүрсэн. Зургаан сарын өмнө хөшигний ард чухам юу болсныг нийслэлчүүд дөнгөж одоо л мэдэж байна. “Эрийн сайндаа” гэдэг шиг хотын машинд ногдуулах татварын нэмэгдлийг цуцлах өргөдөлд 33 мянган иргэн гарын үсэг зурснаар УИХ-аас өнгөрсөн дөрөвдүгээр сард ажлын хэсэг гаргасны ачаар шүү дээ.
2025-06-12
Төсөв нь хоёр дахин тэлж, 18.5 тэрбумд хүрсэн “Саран хөхөө” театрын барилгын зураг гологдсон уу
18.5 тэрбум төгрөг. Энэ мөнгөөр 50-60 айлыг 70-80 ам метр талбайтай буюу дундаж хэмжээтэй орон сууцад оруулах боломжтой. Байрны үнийг зах зээлийн дунджаас арай дээгүүр ханшаар бодоход нэг өрхөд 300-370 сая төгрөг ногдох тооцоо гарч байна. Мөн үүгээр 3-4 цэцэрлэг, эсвэл 1-2 бүрэн дунд сургуулийн барилга барьж болно. Тусламж, үйлчилгээний тоног төхөөрөмжөөр бүрэн хангаг дсан, жишиг эмнэлэгаймгийн төвд нэгийг байгуулах ч боломжтой. Асфальтан хучилттай нэг км авто замыг 600-800 сая төгрөгөөр тавьдаг гэж тооцвол хатуу хучилттай 20-30 км зам барихад хангалттай хүрэлцэнэ. Хагас сая төгрөгөөр багцаалбал энэ нь 37 мянган ахмадын нэг сарын, 3000 хүний жилийн тэтгэвэртэй дүйнэ. Сарын гурван сая төгрөгийн орлоготой 500 хүн нэг жилийн турш тасралтгүй хөдөлмөрлөж байж үүнийг олно.
2025-06-10
