Өчигдрөөс илүү маргаашийг
бүтээхийн төлөө

Ж.Сувдмаа

“Мөөгний баяр”-ыг гурав дахь жилдээ зохион байгуулах нь

Зөв аргаар түүж, хатаасан мөөгийг 3-5 жил хадгалахад амт, чанар нь төдийлөн өөрчлөгддөггүй гэнэ. Нойтон мөөгийг хатаахад жин нь 90 хувиар хөнгөрдөг байна. Хатааж, хэрэглэхэд хамгийн тохиромжтой нь хусандай, тослог шар, амтат сархиаг, идэшний чидмэг, нарсны цагаан, хөвдөн ногоон, хар, цагаан мөөг аж. Стандартын дагуу, зөв технологиор хатаасан мөөгний гадаад байдал цэвэрхэн, жижгийнх нь малгай бүтэн байдаг бөгөөд цаасан уут, шилэн сав, таглаатай хайрцагт савлаж, сэрүүн газарт хадгалах нь тохиромжтой
21 цаг 22 мин

Герман жуулчдын тоог хоёр дахин нэмэгдүүлэх боломжтой гэв

ХБНГУ дахь Монгол Улсын соёлын элч С.Бадамхорол, Монгол Улсын аялал жуулчлалын элч С.Бадамханд нарын урилгаар Фрайбург хотын нэгдүгээр дарга Ульрих фон Кирхбах албан айлчлалаар манай улсад хүрэлцэн ирээд байна. Аялал жуулчлалын мэргэжлийн холбооны удирдлагууд түүнийг өчигдөр хүлээн авч уулзаж, салбарынхаа өнөөгийн нөхцөл, герман жуулчидтай холбоотой статистик мэдээллийг танилцуулав. 
2024-07-24

Дэлхийн өвийн хорооны 46 дугаар хуралдаан болж байна

Энэтхэг улсын нийслэл Шинэ Дели хотод энэ сарын 21-31-нд болж буй Дэлхийн өвийн хорооны 46 дугаар хуралдаанд Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг Усны газрын дарга З.Батбаяр тэргүүтэй албаны хүмүүс Монголыг төлөөлөн оролцож байна. Энэхүү хороо нь 1972 оны Соёлын болон байгалийн өвийг хамгаалах тухай конвенцыг хэрэгжүүлэх үүрэг хүлээсэн, улс орнуудаас нэр дэвшүүлсэн хосгүй гайхамшигт үнэ цэн бүхий, яаралтай хамгаалах шаардлагатай өвүүдийг тодорхойлох, бүртгэх, баталгаажуулах асуудлыг нэгдсэн чуулганаараа шийдвэрлэдэг ЮНЕСКО-гийн төрөлжсөн байгууллага юм
2024-07-23

Дуу чимээний бохирдлоо хэмжиж, хянаж чадахгүй байна

Хотын зам, гудамж, талбайд тайван, чөлөөтэй, юм бодон алхах гэхээр барилга, байгууламж, зам, тээврийн хэрэгслийн дуу чимээ яршиг удаж, дарамт учруулаад байна уу. Агаар сэлбэх гээд салхивчаа нээхээр хотхон, хорооллын дундах их шуугиан, зам, барилгын ажлаас үүдэлтэй тээртэй чимээ чихийг тань дэлсэх шиг болдог уу. Хүүхэд, хөгшдөө агаарлуулъя гээд гэрээс гаргахаар бүдүүлэг жолооч нар дуут дохиогоо хангинуулж, бүдүүн яндантай спорт машин, мотоцикл хөлөглөгчид тээврийн хэрэгслийнхээ бяр чадлыг гайхуулан өндөр дуугаар “чарлуулаад” байна уу
2024-07-23

Аж үйлдвэрийн салбарын үйлдвэрлэл 16.4 хувиар өсөв

Аж үйлдвэрийн салбарын нийт үйлдвэрлэл энэ оны эхний хагасын урьдчилсан гүйцэтгэлээр 15.6 их наяд төгрөг болж, өнгөрсөн оны мөн үеийнхээс 16.4 хувь буюу 2.2 тэрбум төгрөгөөр өсжээ. Салбараар нь ангилбал уул уурхай, олборлох чиглэлийн үйлдвэрлэл хамгийн өндөр буюу 21.1 хувийн өсөлттэй, цахилгаан, хий, агааржуулалтынх 8.6, боловсруулахынх 4.5 хувиар дээшилсэн байна. 
2024-07-22

Шавжид зориулж “зочид буудал” байгуулжээ

“Тэрбум мод” сан, МУИС-ийн Экологийн боловсролын төв, ХБНГУ-ын цэцэрлэгжүүлэлт, ландшафтын “Gartenhof Kьsters” компани хамтран цэцэрлэг, сургуулийн орчин, ногоон байгууламжийн төлөвлөлтийг сайжруулахад тус нэмэр болох дадлагад суурилсан сургалтыг манай улсад зохион байгуулжээ. Герман мэргэжилтнүүд цэцэрлэг, сургуулийн орчныг хүүхэд болон байгальд ээлтэйгээр хэрхэн төлөвлөж, тохижуулдгийг өөрийн орны туршлага, олон улсын жишигт тулгуурлан манай багш, мэргэжилтнүүдэд заасан байна
2024-07-19

Мөнгөний нийлүүлэлт 31.7 хувиар өсжээ

Мөнгөний нийлүүлэлт энэ оны эхний хагаст урьдчилсан гүйцэтгэлээр 41.4 их наяд төгрөгт хүрч, өнгөрсөн жилийн мөн үеийнхээс 10 их наяд буюу 31.7 хувиар өсжээ. Үүнд төгрөгийн хадгаламж 36.2, харилцах дансан дахь мөнгө 44.3 хувиар өссөн нь голлон нөлөөлсөн байна. Зургаадугаар сарын эцсийн байдлаар гүйлгээнд гаргасан бэлэн мөнгө 1.3 их наяд төгрөг болсон нь өнгөрөгч сарынхаас 113.3, өмнөх жилийн мөн үеийнхээс 239.7 тэрбумаар өссөн дүн гэнэ. 
2024-07-19

Гадаад худалдааны тэнцэл 2.5 тэрбум ам.долларын ашигтай гарав

Үндэсний статистикийн хорооноос 2024 оны нийгэм, эдийн засгийн зарим онцлох үзүүлэлтийг танилцуулав. Манай улсын гадаад худалдааны бараа эргэлтийн дүн энэ жилийн эхний хагаст 13.3 тэрбум ам.долларт хүрчээ. Үүний 7.9 тэрбум ам.доллар нь экспорт, 5.4 тэрбум ам.доллар нь импортынх аж. Тодруулбал, гадаад худалдааны тэнцэл энэ хугацаанд 2.5 тэрбум ам.долларын ашигтай гарсан гэсэн үг. Өдгөө манай улс 148 улстай худалдаа хийж буй. Экспортын гол түнш нь Хятад, Швейцар, Орос, Нигерь, Итали улс бол импортын бараа бүтээгдэхүүний зонхилох хувийг өмнөд, хойд хөрш болон Япон, Солонгос, Америк, Германаас оруулж ирж байна
2024-07-18

Дэлхийн түүхэн дэх хамгийн халуун зургаадугаар сар энэ онд тохиожээ

Агаарын дундаж температур өнгөрсөн онд аж үйлдвэржилтийн өмнөх үе буюу 1850-1900 оны дунджаас 1.45 градус (± 0.12)-аар нэмэгдэж, удаан хугацаанд үргэлжилсэн хэт халах үзэгдлийн улмаас улс орнууд багагүй хохирол амссаныг Дэлхийн цаг уурын байгууллагаас мэдээлж байв. Тэгвэл дэлхийн дундаж температур сүүлийн 12 сарын турш 1.5 хэмээс давж, хэт халах үзэгдэл улам эрчимжиж байгааг Коперникийн нэрэмжит Уур амьсгал судлалын газраас зарлалаа. Уур амьсгалын өөрчлөлтийн мониторингийн ERA5 системийн тооцооллоор 2023 оны долоодугаар сараас энэ жилийн зургаадугаар сар хүртэлх хугацаан дахь дэлхийн дундаж температур аж
2024-07-18

Дорнод, Сүхбаатар, Сэлэнгэд гарсан түймэрт 19 453 га талбай өртлөө

Манай орны зүүн бүсийн болон ой бүхий аймгуудад түймэр гарч, багагүй хэмжээний талбай галд өртсөнийг онцгой байдлын байгууллагаас мэдээлэв. Хөвсгөл аймгийн Улаан-Уул сумын Мунгараг багийн нутаг, Шар нуур хэмээх газарт энэ сарын 3-нд гарсан түймрийг унтраахаар аврагч, гал сөнөөгч, хилийн цэргийн алба хаагч, байгаль хамгаалагчид 13 дахь өдрөө ажиллаж байгаа гэнэ. Түймрийн голомтод ажиллаж буй алба хаагчдад ОБЕГ-аас хүнс, хувцас хэрэгсэл зэрэг шаардлагатай зүйлсийг нисдэг тэргээр хүргэж, дэмжлэг үзүүлсэн ч галын тархалтыг хязгаарлахад бэрхшээлтэй байгааг орон нутгийнхан хэлжээ
2024-07-17

Говьд олон жилийн дунджаас ахиу бороо орж, үерийн эрсдэл дагуулав

Ган гачиг ихтэй говийн бүсийн аймгуудад үргэлжилсэн, ус ихтэй бороо орж, газрын цангаа тайлагдсаныг орон нутгийн цаг уурын байгууллагынхан мэдээлж байна. Тодруулбал, энэ сарын 14-15-нд Дундговь, Өмнөговь, Говьсүмбэр, Дорноговийн нийт нутгаар усархаг бороо оржээ. Долоодугаар сарын 15-ны 08.00 цагийн байдлаар Өмнөговь аймгийн Ноён, Сэврэй сумд хамгийн их буюу 70, Даланзадгадад 53, Баяндалайд 49, Гурвансайхан, Сайханд 48 мм хур тунадас орсныг тогтоосон аж. Говийн бүсийн нутгуудад жилд дунджаар 90 гаруй мм хур тунадас ордог бол энэ хоёрхон өдөрт зарим бүсэд үүний 50-иас дээш хувьтай тэнцэхүйц хэмжээний бороо орсныг цаг уурчид мэдээлэв
2024-07-17

Оюутнууд ойн хөнөөлт шавжийн судалгаа хийж байна

Олон улсын байгаль хамгаалах нийгэмлэг, “Рио тинто Монгол” ХХК, БОАЖЯ, Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг Ойн газраас хамтран хэрэгжүүлж буй “Эрүүл ой” төслөөс оюутнуудад тэтгэлэг олгож, ойн хөнөөлт шавжийн тархалттай холбоотой хээрийн судалгаа хийлгэж эхэлжээ. Тухайлбал, МУИС-ийн Инженер, технологийн сургуулийн оюутан О.Батзориг Хангайн нурууны ойн сан дахь Якобсоны төөлүүрч эрвээхэйн тархалт, хэт олшролын шалтгаан, нөхцөлийг тогтоохоор ажиллаж буй бол Г.Баясгалан шавжийн тархалтын ул мөрийг модны цагаригийн тусламжтайгаар судалж байгаа гэнэ. Харин О.Лхагважаргал тосон бэлдмэл ашиглан өрөөсгөл хүр эрвээхэйн тархалтыг бууруулах туршилтыг Хэнтий аймгийн Норовлин сумд хийж байна
2024-07-08

Гэр бүлийн кино наадамд “Алдагдсан өдрүүд”-ийг сойжээ

ОХУ-ын Ярослав хотод болж буй Олон улсын гэр бүлийн кино наадмын бүрэн хэмжээний хүүхдийн кино ангилалд манай улсыг төлөөлж “Алдагдсан өдрүүд” өрсөлдөж байна. Уг бүтээлийг Кино урлагийг дэмжих сангийн санхүүжилтээр бүтээж, өнгөрсөн оны хавар үзэгчдэд толилуулсан юм. 
2024-07-05

Авто болон төмөр замаар 62 сая тонн ачаа тээвэрлэжээ

Зам, тээврийн хөгжлийн яамнаас зам, тээврийн салбарын энэ оны эхний хагас жилийн статистик мэдээллийг танилцууллаа. 2024 оны нэгдүгээр сараас зургаадугаар сар хүртэлх хугацаанд манай улс 62 сая тонн ачаа, 930 мянган зорчигч тээвэрлэжээ. Ингэснээр өнөө жил тээвэрлэхээр төлөвлөсөн нийт ачаагаа 51, зорчигчоо 42.2 хувьд хүргэсэн байна. 
2024-07-05

 Авто замуудаа “халаас”-тай болгоё

Жолооч нар дуртай газартаа тээврийн хэрэгслээ хөндөлсүүлж, замын хөдөлгөөнд оролцогчдод саад учруулах нь түгээмэл. Тэрчлэн олон тээврийн хэрэгслийг зорчих хэсгийн захад зогсоох тохиолдолд нэг эгнээнд цувуулан байршуулах дүрэмтэй аж. Мөн замын хөвөө, өргөсгөсөн талбайд автомашин зогсоохдоо зорчих хэсэг рүү оруулахгүйгээр, ташуу байрлалаар тавихыг зөвшөөрдөг байна. Үүнийг яг таг мөрдөх нь ч ховор гэнэ. 
2024-07-04

 Цагаан зээрийн тоо эрс цөөрсөн байж болзошгүй

 Дэлхийн байгаль хамгаалах сан (WWF), Байгаль, зэрлэг амьтдыг хамгаалах нийгэмлэг (WCS)-ийн Монгол дахь төлөөлөгчийн газрынхан ШУА-ийн Биологийн хүрээлэн, МУИС-ийн Шинжлэх ухааны сургуулийн биологичидтой хамтран цагаан зээрийн тоо толгойн судалгааг амжилттай гүйцэтгэснээ мэдээллээ. Биологичид энэ удаагийн судалгааг “distance sampling” буюу зурвас замналын арга зүйгээр хийсэн бөгөөд хойноос урагшаа чиглэсэн, хоорондоо 30 км-ийн зайтай, нийт 13 895 км урт үргэлжлэх газар нутагт зургаан багт хуваагдан 21 хоногийн хугацаанд гүйцэтгэжээ. 
2024-07-04

Туул гол Лүн сум орчимд үерийн аюултай түвшнийг 60 см-ээр давжээ

Монгол орны томоохон голуудын усны түвшин эрс нэмэгдэж, үерлээд буйг цаг уурын байгууллагаас өчигдөр мэдээллээ. Тухайлбал, Туул, Тэрэлж, Онон, Улз, Хэрлэн голын усны түвшин өмнөх өдрийнхөөсөө 5-15 см-ээр нэмэгджээ. Туул гол нийслэл, Хараа гол Дархан-Уул аймаг, Хэрлэн гол Мөнгөнморьт сум орчимд үерийн түвшнийг 5-40 см-ээр даваад байв. Харин хоёр гол үерийн аюултай түвшинд хүрсэн нь Ховд, Туул байсан юм. Ховд гол энэ өдөр үерийн аюултай түвшнийг 10, Туул Лүн сум орчимд 60 см-ээр давжээ.
2024-07-03

“Хаан найрал” чуулга жуулчдад зориулсан тоглолтоо толилуулж эхлэв

“Чингис хаан” музейн дэргэдэх “Хаан найрал” чуулга эртний хөгжмийн “Язгууртан өв”, орчин цагийн урлагийн “Их Монгол” тоглолтоо жуулчдад зориулан 16.00, 18.00 цагт захиалгаар толилуулж эхэлжээ. Энэхүү тоглолтоор дамжуулан монгол хаадын ордны дуу, бүжиг, хөгжмийн бүтээл, зэмсэг, хувцас хэрэглэлийг гадаад, дотоодын жуулчид, олон улсад сурталчлан таниулах зорилготой гэнэ. Сонирхолтой баримт дурдахад, эртний монгол хаадын ордонд эгшиглүүлж байсан хөгжмийн бүтээлүүдийг алтан үсгээр тэмдэглэсэн ноот өдгөө БНХАУ-ын Бээжин хотын Хааны музейд хадгалагдаж буй аж.
2024-07-02

 Цагаан суварга орчмыг цахилгаанаар хангах ажлыг эхлүүлжээ

 Дундговь аймаг Өлзийт сумын нутаг дахь Цагаан суварга, Дэл уулын бүсэд түүхэн дурсгалд тулгуурласан тогтвортой аялал жуулчлалыг хөгжүүлэхээр зорьж буй. Үүнтэй холбоотойгоор тус аймгийн удирдлага өнгөрсөн онд аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх ерөнхий төлөвлөгөө баталж, тухайн бүсэд цогцолбор байгуулах ажлын хэсгийг БХБЯ, ЭЗХЯ-ны мэргэжилтнүүд, орон нутгийн судлаачдыг багтаан байгуулсан. Ерөнхий төлөвлөгөөнд тусгасан гол ажлууд нь Цагаан суваргад мэдээлэл, соёл, үйлчилгээний төв, палеонтологийн музей, Дэл уулд археологийн үндэсний төв байгуулж, авто зам, эрчим хүчний сүлжээнд холбох байв. Тэгвэл үүний бэлтгэл болгож Цагаан суварга орчмыг эрчим хүчний нэгдсэн сүлжээнд холбохоор газар шорооны ажлыг нь эхлүүлжээ. 
2024-07-02

Хатгал-Хүзүүвчийн шил чиглэлийн 5.5 км замыг энэ долоо хоногт ашиглалтад оруулна

Азийн хөгжлийн банкны санхүүжилттэй “Тогтвортой аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх төсөл”-ийн хүрээнд Хөвсгөл аймгийн аялал жуучлалын гол маршрутуудын нэг Хатгал-Хүзүүвчийн шил чиглэлд тавьж буй хатуу хучилттай 5.5 км авто замын ажлыг энэ долоо хоногт дуусгах товтой байгааг БОАЖЯ-наас мэдээлэв. 
2024-07-01