Өчигдрөөс илүү маргаашийг
бүтээхийн төлөө

Ч.Болортуяа

Дэлбэрэлтийн улмаас орон гэргүй болсон иргэд гудамжинд гарахдаа тулжээ

Аймшигт дэлбэрэлтийн улмаас орон гэргүй болсон иргэд түрээсийн байранд толгой хоргодож байгаа. Гэтэл тэд эхнээсээ түрээсийн байрнаас хөөгдөж, очих газаргүй болсон байна. Одоогоос зургаан сарын өмнө буюу өнгөрсөн нэгдүгээр сарын 23-24-нд шилжих шөнө Баянзүрх дүүргийн 26 дугаар хорооны нутаг, “Дүнжингарав” худалдааны төвийн урд уулзварт шингэрүүлсэн хий тээвэрлэж явсан хүнд даацын автомашин БХЯ-ны эзэмшлийн жийптэй шүргэлцсэнээс дэлбэрч, ихээхэн хэмжээний гал гарсан.
Уржигдар 12 цаг 00 мин

Төр засаг“төөрсөн” үрсээ тойлно уу

Монгол Улсад энэ оны байдлаар хагас өнчин 36 363 хүүхэд бий гэж Хүний эрхийн үндэсний комисс (ХЭҮК)-оос мэдээлсэн. Харин бүтэн өнчин 2911 хүүхэд бүртгэлтэй байна. Тэдний 2707 нь албан ёсоор хэний хамгаалалтад байгаа нь тодорхойгүй, төрийн хараа хяналтаас гадуур амьдарч буйг тус комиссын гишүүн Ж.Хунан хэлсэн юм. Монгол Улсын иргэн, ганц хүүхэд ч төрийн хараа хяналтгүй, хэн нэгний асрамж, халамжаас гадуур амьдрах ёсгүй. Гэтэл эдгээр хүүхэд хөсөр хаягджээ. Харамсалтай нь, өдрөөс өдөрт тэдний эгнээ тэлсээр
2024-07-24

П.БАТСҮХ: Хөхийг бүхэлд нь биш, зөвхөн хавдартай хэсгийг авахыг хичээдэг

2050 онд дэлхийн хэмжээнд хорт хавдрын 35 сая тохиолдол бүртгэгдэх тооцооллыг ДЭМБ-ын Хавдар судлалын олон улсын агентлагаас гаргасан билээ. Өөрөөр хэлбэл, 2022 онд дэлхийд хорт хавдрын 20 сая гаруй шинэ тохиолдол оношлогдож байсан бол 26 жилийн дараа гэхэд энэ үзүүлэлт 77 хувиар өсөх нь. Үүнд архи, тамхины хэрэглээ, таргалалт, агаарын бохирдол голлон нөлөөлнө гэж судлаачид үзэж буй. Дэлхий дахинд уушги, хөх, бүдүүн, шулуун гэдэсний хорт хавдар тэргүүлдэг
2024-07-22

Дугуйчдын эмгэнэл буюу дуусдаггүй зам

Дугуйгаа жийгээд инээмсэглэн явдаг байсан сэтгүүлч залуу хэдхэн хоногийн өмнө согтуу жолоочид дайруулж, амиа алдлаа. Хэрэв түүний амьдардаг Толгойт дугуйн замтай, осол гаргасан жолооч согтууруулах ундаа хэрэглээгүй бол гэдэг харуусал сэтгэл хөндүүрлүүлнэ. Гарцаар яваа хүнийг, дугуйтай иргэнийг, скүүтер, мопедтой хүүхдүүдийг эрүүл ухаанаа алдсан этгээд дайрч хөнөөдөг аймшигтай нийгэмд бид амьдарч байна. Дайн дажингүй улс гэхэд итгэмээргүй олон иргэнээ ослын улмаас алдаж буй нь харамсалтай
2024-07-19

Элсэлтийн шалгалтын агуулгыг эргэн харах шалтгаан

Энэ жилийн элсэлтийн шалгалт УИХ-ын ес дэх удаагийн сонгуулийн сүр дуулиан, залгуулаад Үндэсний их баяр наадмын хөл хөөрт дарагдаж, чимээгүйхэн болж өнгөрлөө. Орон даяар нийт 36 701 хүүхэд хүссэн сургуульдаа, сонгосон мэргэжлээ эзэмшихийн төлөө өрсөлдсөн билээ. Гэвч шалгалтын үр дүн тааруу гарав. Ялангуяа математик, химийн хичээлд хүүхдүүд хамгийн бага оноо авсан байна. Тодруулбал, математикийн шалгалтад оролцогчид 100 онооноос 24.3, химийн хичээлээр 25.3-ыг авсан нь 50 хувьд ч хүрэхгүй үзүүлэлт юм
2024-07-18

Зарим замыг хэсэгчлэн хааж, хөдөлгөөнийг хязгаарлах нь

Дулааны шугамыг засаж, шинэчилж буйтай холбоотойгоор зарим байршилд авто замын хөдөлгөөнийг хаахаар болжээ. Тухайлбал, Баянгол дүүргийн 28 дугаар хороо, 25 дугаар эмийн сангийн уулзварын дулааны шугамыг өргөтгөж буй юм. Энэ хүрээнд өчигдөр шөнөөс эхлэн нөгөөдрийн08.00 цаг хүртэл эл уулзварыг хэсэгчлэн хаах гэнэ. Мөн тус дүүргийн IV хороо, Х хорооллын уулзварын дулааны шугамыг өргөтгөх бөгөөд энэ сарын 20-ны 08.00 цаг хүртэл хөдөлгөөнийг хязгаарлах аж. Түүнчлэн Чингэлтэй дүүрэг, Баруун дөрвөн замын зүүн талд зорчих хэсгийн голд дулааны шугам өргөтгөж, энэ сарын 23 хүртэл замыг хэсэгчлэн хаахаар болжээ
2024-07-17

ГССҮТ-өөр үйлчлүүлсэн иргэдийн 42 хувь нь хүүхэд

Гэмтэл согог судлалын үндэсний төв (ГССҮТ)-ийн Яаралтай тусламжийн тасгаас энэ оны эхний зургаан сард 87 596 хүн тусламж, үйлчилгээ авсан байна. Тэдний 42 хувь буюу 36 765 нь 0-18 насныхан. Тодруулбал, 0-5 насны 11 741, 6-13 насны 15 546, 14-18 насны 9478 хүүхэд үйлчлүүлжээ. Зуны саруудад хүүхэд осол, гэмтэлд өртөх тохиолдол эрс нэмэгддэг. Тухайлбал, өндрөөс унах, ахуйн хүрээний осол, нохой, муурт хазуулах, тоглоомын талбайд бэртэж гэмтэх, мориноос унах зэрэг шалтгаанаар эмнэлэгт хандаж байна
2024-07-17

Дунд гол “амьдрах”, эсэхийг хүлээх л үлдсэн үү

Дунд голын бургасыг зөөж, лаг шаврыг нь цэвэрлэх ажлыг өнгөрсөн сарын сүүлчээр эхлүүлсэн. Ингэхдээ голын экосистемийг алдагдуулахгүй гэж холбогдох албаныхан хэлж байв. Харамсалтай нь, Дунд голын бургасыг сугалж хаяснаар ус нь бохирдож, усны шувууд дайжиж, ямар ч урсацгүй, шалбааг болжээ. Үерээс хамгаалах нэрээр голын бургасыг тайрч, лаг шавар болгосонд иргэд ихээхэн бухимдаж, цахим орчинд эсэргүүцлээ илэрхийлсэн юм. 
2024-07-17

Агаарын бохирдол элэгний хорт хавдарт гений мутац үүсгэж буйг судлаачид баталжээ

Монгол Улс элэгний хорт хавдрын өвчлөл, нас баралтаар дэлхийд тэргүүлж байна. Нийт хавдрын өвчлөлийн 33.2 хувийг элэгний хорт хавдар эзэлдэг. Монголд яагаад элэгний хорт хавдрын тохиолдол ийм өндөр байна вэ. Үүнд нөлөөлж буй хүчин зүйлийн талаарх судалгааг дэлхийн олон орны судлаач судалж, үр дүнг нь хуваалцсан юм. Тодруулбал, АНУ, Испани, Сингапур, Франц улсын 14 байгууллага, тэр дундаа генетикийн судалгааны төвийн эрдэмтэд, мөн Хавдар судлалын үндэсний төв (ХСҮТ)-ийн судлаачид элэгний эсийн хавдар юунаас үүсэж байна гэсэн суурь судалгаа хийжээ.
2024-07-09

Боловсролын салбарын доройтлыг элсэлтийн шалгалт илчлэв үү 

Энэ удаагийн элсэлтийн шалгалт тойрсон асуудал, шүүмж, санал хүсэлт цахим орчинд дүүрэн байна. Тухайлбал, Дархан-Уул аймгийн ерөнхий боловсролын есдүгээр сургуулийн математикийн багш Ш.Амартүвшин “Гүйцэтгэлийн хувиар улсын дундаж 24.23 байна. 10 700 сурагч 36 тестийг “буудах” туршилтыг 10 мянган удаа хийж үзэхэд дундаж оноо нь 22 гарч байсан. Гэтэл шалгалтын оноо үүнээс ердөө хоёроор л илүү байна. Ерөнхий боловсролын сургууль төгсөж буй сурагчдын математикийн мэдлэг тэг болжээ. Ер нь 100 онооны даалгавраас 16 хувьтай (хэмжээст оноо нь 420) гүйцэтгэж буй хүүхдүүдийг их, дээд сургуульд элсүүлэх нь зөв үү” хэмээн өөрийн цахим хуудсандаа бичжээ.
2024-07-09

Баяр, наадмын өдрүүдэд гэмтэж, бэртэхээс болгоомжлоорой

Ялангуяа мориноос унаж бэртэх нь нэмэгддэг бөгөөд өнгөрсөн онд 204 хүүхэд гэмтсэн аж. Тэдний 35 нь уралдааны мориноос унасан байна. Энэ оны эхний зургаан сард мориноос унаж бэртсэн 601 хүнд тусламж, үйлчилгээ үзүүлсний 269 нь хүүхэд байжээ. Иймд Зам, тээврийн осол болон болзошгүй аюул, эрсдэлээс урьдчилан сэргийлэхийг зөвлөв. Тэр дундаа бага насны хүүхдээ хараа хяналттай байлгаж, хорхог, боодог, бусад төрлийн идээ, ундаа бэлтгэхдээ түлэгдэж, гэмтэхээс сэргийлэх, гол ус, нуур, цөөрмийн дэргэд анхаарал, болгоомжтой аялахыг сэрэмжлүүлсэн юм. Баяр наадмын өдрүүдэд гарсан осол, гэмтлийн дийлэнх шалтгаан нь архи, согтууруулах ундаа хэтрүүлэн хэрэглэснээс үүдэлтэй байдаг гэнэ.
2024-07-09

Сэргийлэх боломжтой байтал цааргалах шалтгаан бий юү

Умайн хүзүүний хорт хавдраас сэргийлэх бүрэн боломжтой гэж эмч нар хэлдэг. Энэ төрлийн хавдар үүсдэг шалтгааныг дэлхий нийтэд харьцангуй сайн судалсан, хүчин зүйлийг нь тогтоосон гэж дүгнэдэг юм байна. Өөрөөр хэлбэл, умайн хүзүүний хорт хавдрын 90 орчим хувь нь хүний папиллома вирус (ХПВ)-ээр үүсгэгддэг болохыг эрдэмтэд баталжээ
2024-07-08

Хөхний хорт хавдраас сэргийлэх үзлэгт үнэгүй хамрагдаарай

“Агапе” эмнэлгийн хамт олон хөхний хорт хавдраас урьдчилан сэргийлэх, үүсгэврийг илрүүлэх үзлэгийг үнэ төлбөргүй хийж буй аж. Тус эмнэлгийнхэн жил бүр уг арга хэмжээг зохион байгуулдаг уламжлалтай. Үзлэгт хамрагдсан эмэгтэйчүүдээс хөхний үүсгэвэр илэрвэл соруулах мэс заслыг мөн үнэ төлбөргүй хийж өгөх гэнэ. Цаашлаад үүсгэвэр авсны дараах эдийн шинжилгээг лабораторид хийх бөгөөд энэ нь тодорхой хэмжээний төлбөртэй аж.
2024-07-05

Аврагчдад найдахаас илүү анхаарал, сэрэмжээ бүү алд

Гол, мөрний усны түвшин эрс нэмэгдсэн үед аль болох орохгүй байх хэрэгтэй. Усанд сэлдэг байсан ч түвшин нь нэмэгдсэн, үерлэсэн үед живэх эрсдэлтэй. Шөрмөс татахаас эхлээд аюултай . Хэлээд байхад л иргэд усны гүн рүү орж, хөл алдан эндэж байна. Мөн хэзээ живсэн нь тодорхойгүй цогцос олдох болсон” гэв. Тэрбээр эцэг, эхчүүд хүүхдээ анхаарахгүй, зөнд нь орхисноос усанд эндэж буйг дуулгав. Хүүхдээ хийлдэг гудас, тоглоом, бөмбөгөөр усанд тоглуулахгүй байхыг анхааруулсан юм. Гэр бүлээрээ нуурын эрэгт амарч яваад хүүхдээ усанд алдсан золгүй явдал өнгөрсөн сарын 24-нд гарсан. Хөөрхий хүү хийлдэг гудаснаас унаж живжээ. Үүнээс хэдхэн хоногийн өмнө Сэлэнгэ аймагт 19 настай хүү усанд живж байсан хоёр хүүхдийг авраад, өөрөө амиа алдав.
2024-07-05

Хүүхэд, залууст зориулсан бэлгийн боловсролын төв үүдээ нээв

Монгол Улсын хүн амын 31 хувийг 10-29 насныхан эзэлж байна. Өсвөр насанд нөхөн үржихүйн эрүүл мэндийн болон бие махбод, сэтгэл зүйн олон өөрчлөлттэй нүүр тулдаг. Амьдралын туршлагагүй энэ үедээ үе тэнгийнхний буруу нөлөөнд автах, зөв мэдээлэлгүйн улмаас алдах тохиолдол цөөнгүй. Тэгвэл хүүхэд, залуучуудад зориулсан нөхөн үржихүйн эрүүл мэндийн боловсрол, мэдлэг олгох бэлгийн боловсролын төв өнөөдөр үүдээ нээж байна. Монголын гэр бүлийн сайн сайхны нийгэмлэгийнхэн 30 жилийн ойгоо угтаж, уг төвийг ажиллуулж ж буй аж. Орчин үеийн технологи, сургалтын бодит үзүүлэн ашиглан сонирхолтой, шинэлэг сургалтын арга барилаар бүх хүнд ойлгомжтойгоор нөхөн үржихүйн эрүүл мэндийн мэдлэг, боловсрол олгох юм байна.
2024-07-04

Зуны улиралд хүүхдүүдэд эрх чөлөө олгоё

Өөрөөсөө том цүнх үүрсэн, өөдөсхөн зургаан настнууд сургуулийн босго анхлан давахдаа баяр хөөрөөр дүүрэн байдаг. Гэвч сургуульд сурна гэдэг тэдний бодсон шиг зугаатай, хөгжилтэй зүйл биш. Ширээний ард суухаас залхана, хичээлээ бичихээс залхуурна, багш, эцэг, эхийн “даалгавраа хий” гэх шаардлагыг биелүүлэх ёстой болно.
2024-07-03

Австрали улсын кино урлагийн салбарын туршлагаас судалжээ

Соёлын яамны харьяа Кино урлагийн зөвлөлийнхөн “Австралиа авардс Монгол” компанитай хамтран Австрали улсын кино урлагийн салбарын туршлага болон оюуны өмч, зохиогчийн эрхийн талаарх сургалтыг өчигдөр Гадаад харилцааны яаманд зохион байгуулав. Тус компани нь Австралийн тэтгэлэгт хөтөлбөрийг Засгийн газрынхаа нэрийн өмнөөс хариуцдаг аж. Монгол Улсын кино урлагийн салбарт тулгарч буй оюуны өмч, зохиогчийн эрхийн асуудлыг тус сургалтаар дамжуулан уран бүтээлчдийн төлөөлөл бүхий 35 хүндхүргэжээ
2024-07-02

Хөтчөөр ажиллаж байсан 15 настай хүү нууранд осолджээ 

Төв аймгийн Эрдэнэ сумын Чулуут багийн Хэрхлүүр нуур орчимд мориор аялж явсан 40 хүний хөтчөөр ажиллаж байсан 15 настай хүүхэд усанд живж амиа алджээ. “Хүүхэд сураггүй алга болсон” тухай дуудлага өнгөрсөн сарын 28-ны 22.30 цагт аймгийн Онцгой байдлын газарт ирсэн байна. Үүний дагуу Эрдэнэ сум дахь Эрэн хайх, аврах бүлгийн болон цагдаагийн алба хаагчид, ар гэрийнхэнтэй нь хамтран өнгөрсөн сарын 29-ний 00.53 цагт сумаас гарч, 100 км замыг туулан 19.53 цагт газар дээр нь очсон гэнэ. Хүүг эрэн хайх ажлыг зохион байгуулж, цогцсыг нь Хэрхлүүр нуураас гаргажээ. 
2024-07-02

Гудамжны хоолны үйлчилгээ эрхлэгчид мах, махан бүтээгдэхүүнийг шинжилгээнд хамруулахгүй байна

 “Streed food” буюу гудамжны хоолны үйлчилгээний бүхээгүүд хотын гудамжинд энд тэндгүй харагдах болсон. Залуус ч олноор үйлчлүүлж буй. Гудамжны хоолны стандарт, үйлчилгээний чанарыг Улаанбаатар хотын Захирагчийн ажлын албаныхан шалгажээ. Энэ талаар өчигдөр болсон нийслэлийн удирдах ажилтнуудын шуурхай зөвлөгөөний үеэр Улаанбаатар хотын Ерөнхий менежер бөгөөд Захирагчийн ажлын албаны дарга Ц.Төрхүү танилцуулав. 
2024-07-02

Дээсэнд үсрэх нь биеийн бүх булчинг хөгжүүлдэг

Багадаа дээс тоглож үзээгүй хүн бараг үгүй биз. Дээс, резин, чарта, тэвэг өшиглөх зэрэг тоглоом эргээд моодонд орлоо. Тэр ч бүү хэл, тэвэг өшиглөх тэмцээн, уралдааныг залуусын дунд олноор зохион байгуулах болсон. Эмэгтэй, эрэгтэй, хүүхэд, хөгшидгүй дээсээр хичээллэж байна. Дээсэнд үсрэх (дээсдэх) нь хүнийг тэсвэр тэвчээр, хурдтай болгохоос гадна зүрх, судас, тархины үйл ажиллагааг сайжруулдаг аж. Тиймээс тамирчдын үндсэн дасгалуудын нэг болжээ. Энэхүү дасгал нь хөл, өгзөг, мөр, хэвлий, гарын булчинд хамгийн их ачаалал өгдөг гэнэ
2024-07-01