Төр хайхардаггүй, төрсөн нь ч тоодоггүй ахмадууд
Монголчууд сар шинийн баяраа өргөн дэлгэр тэмдэглэж, бүгд л ахмад настнаа “эрэн хайхад” хүрлээ. Цагаан сарыг угтан байгууллага бүр ахмадуудаа хүлээн авч, хүндэтгэл үзүүлэх нэрээр ул боов, гарын бэлэг тараадаг уламжлалтай. Ялангуяа удахгүй болох сонгуульд нэр дэвших горилогчид эл баярыг далимдуулан өндөр настнуудыг баярлуулсан нэр зүүж, далд сурталчилгаа хийгээд ч амжлаа. Монголчуудын ахмад настнууддаа үзүүлдэг хүндэтгэл, хүндлэл, нийгмийн үйлчилгээ нь энэ мэтхэнээр л хязгаарлагдаж байгаа гэхэд буруудахгүй
2024-02-19
Шавхагдаж буй газрын тосны нөөцийг нэмэх хувилбар Засгийн газарт алга
Шатахууны хараат байдлаас гарах зорилгоор Засгийн газар газрын тос боловсруулах үйлдвэрийг барьж буй. БНЭУ-ын 1.6 тэрбум ам.долларын зээлээр босох энэхүү үйлдвэр 2027 онд ашиглалтад орно. Газрын тос боловсруулах үйлдвэрт түүхий эд хэрэгтэй. Гэтэл тус үйлдвэрт хэрэглэх түүхий тосыг хаанаас авах нь тодорхойгүй байна. Учир нь 2018 оноос дээрх асуудал сөхөгдөж, газрын тосоо хэрхэн гаргаж авах нь шүдний өвчин болсон билээ. Үүгээр ч тогтохгүй 333.7 сая тонн геологийн нөөцтэй хэрнээ үйлдвэр бариад түүхий эдээ ашиглах тооцоолол гаргасан ч соргүй газраас олборлолт хийхэд хүрэх нь. Тодорхой хэлбэл, “Тосон-Уул-XIX”, “Тамсаг-XXI”-ээс үлдсэн “Давст XXXI” талбайгаас түүхий тос олборлоно гэнэ.
2024-02-17
Хэн хэн хаана өрсөлдөх вэ
Сар шинийн баярыг монголчууд өргөн дэлгэр тэмдэглэн өнгөрүүллээ. Хэн хэн хаана өрсөлдөх тухай мэдээллийг улс төртэй холбоотой эрхмүүдийн цахим хуудаснаас таамаглаж болохоор байв. УИХ-ын сонгуульд нэрээ дэвшүүлэх магадлалтай хүмүүс цахим хуудсаараа дамжуулан дүрст болон зурагт мэндчилгээ илгээв. Тэдний олонх нь нэрээ дэвшүүлэх аймаг, тойргоосоо өнөөх бичлэгээ хийсэн байгаа юм. Горилогчдын зарим нь эртнээс тойргоо сонгоод, эргэж тойрч байсан бол бүсчилж хуваасны дараа “ажилдаа” орсон нь ч бий. Мөн цөөнгүй улс төрч дуулж, хуурдсан бичлэгээ цацлаа. Сонгуулийн сурталчилгаа албан ёсоор эхлэхээс өмнө “далд” байдлаар өөрсдийгөө таниулах ажил ялангуяа цахим орчинд ид өрнөж байгаа нь нууц биш.
2024-02-15
Цэцийг цэгцлэх амлалт гурван парламент дамжих нь
Үндсэн хуулийн цэцийн тухай хуулийг 1992, Үндсэн хуулийн цэцэд маргаан хянан шийдвэрлэх ажиллагааны тухай хуулийг 1997 онд баталсан. Үүнээс хойш аль аль хуульд нь 10 орчим удаа нэмэлт, өөрчлөлт оруулсныг эс тооцвол Цэцийн үйл ажиллагаа явуулах эрх зүйн орчин 30 жилийн өмнөхөөсөө өөрчлөгдөөгүй байна. Уг нь эдгээрээс хамгийн томоохон бөгөөд дорвитой нь 2016 оны эхээр баталсан, “УИХ-ын гишүүн Х.Тэмүүжин санаачилсан” хэмээх тодотголтой нэмэлт, өөрчлөлт боловч Үндсэн хууль зөрчсөн гэх үндэслэлээр Цэц заримыг нь хүчингүй болгочихсон
2024-02-14
“Онцгой”-гийн нисдэг тэрэг бэлтэйд үйлчилж, бэнчингүйг нь хөсөр хаядаг уу
Манай улс агаараас эрэн хайх, аврах тусгай нэгжтэй болоод хоёр жил гаруйн нүүр үзэж байна. Монгол, Франц улсын Засгийн газар хоорондын санхүүгийн хэлэлцээрийн хүрээнд хэрэгжүүлж буй “Монгол Улсын онцгой байдлын байгууллагад агаараас эрэн хайх, аврах анги байгуулах, нисдэг тэрэг нийлүүлэх” төслийн хүрээнд ОБЕГ-ын харьяанд Агаараас эрэн хайх, аврах 111 дүгээр ангийг Хан-Уул дүүргийн 21 дүгээр хорооны нутаг, Буянт-Ухаа нисэх буудалд байгуулж, жил гаруйн хугацаанд үйл ажиллагаа явуулсны дараа өнгөрсөн оны есдүгээр сард албан ёсоор нээсэн юм.
2024-02-14
Парисын хэлэлцээр ба Монгол Улс
Парис, Миланы загварын шоу олныг алмайруулдаг. Гэтэл эдгээр хувцасыг үйлдвэрлэх материалыг хийхийн тулд хөвөнгийн тариалалт өсдөг байна. Үүнийг дагаад гол, нуур ширгэх аюул хэдийнэ иржээ. Тиймээс ганц нүүрсний хэрэглээ хүлэмжийн хий ялгаруулж, дэлхийн дулааралд нөлөөлдөг үү гэвэл өрөөсгөл. Уншигч таны өмсөж буй хувцас, идэж буй мах ч хүлэмжийн хий үүсгэдэг.
2024-02-07
Бид ахмад настанд суудал тавьж өгөх албагүй
Автобусанд буруу харсан сандалд суугаад явж байв.Нэг буудал дээр зогсоод хөдөлсний дараа гэнэт хэн нэгэн намайг цохиод авах нь тэр. Гайхаад хартал 60 гаруй насны эмэгтэй нэлээд зуунги өнгөөр “Босчих уу” гэлээ. Гайхсан би “Яасан гэнэ ээ” хэмээн лавлатал “Босоод өгчих” гэв. Харилцаанаас харилцаа үүсдэг гэдэг дээ. Хэн орж ирснийг мэдэх боломжгүй, буруу харсан сандалд сууж явсан хүнтэй ийм эвгүй өнгөөр харьцаж, биед нь халдах эрхийг хэн тэр эмэгтэйд олгосон бэ
2024-02-06
Тэрбум төгрөгөөр 10 гарц барьчих байсан юм биш үү
Улаанбаатар хотын, тэр дундаа Баянгол дүүргийн удирдлага татвар төлөгчдийн мөнгөөр гүүрэн гарц нэртэй “улаан амбаар” барьчхаад хорвоод хосгүй бүтээн байгуулалт хийсэн мэтээр хөөрцөглөж, нээлтийн ёслол хүртэл зохион байгуулсан нь саяхан. Үүнийг татвар төлөгчдийн 1.2 тэрбум төгрөгөөр барьсан атлаа өөрсдийн хөрөнгөөр хийсэн мэт аашилсан нь бүр ч эгдүүцэм. Бас ашиглалтад оруулчхаад “эргээд хартал” том оврын машин доогуур нь гарч чадалгүй гацаж, өмнө нь үзэгдэж харагдаж байгаагүй “үзүүлбэр” толилууллаа
2024-02-06
Өвөл, хаврын уралдааныг хориглосон атлаа аялал жуулчлалын цаглавартаа оруулжээ
Өвөл, хаврын улиралд хурдан морины уралдаан зохион байгуулахыг хориглодог. Гэтэл тун удахгүй буюу Цагаан сарын дараахан “Дүнжингарав” уралдаан зохион байгуулахаар товлосон нь олон хүний шүүмжлэлд өртөөд буй билээ. Учир нь Засгийн газраас 2019 оны нэгдүгээр сарын 30-нд баталсан 57 дугаар тогтоолд “Жил бүрийн арваннэгдүгээр сарын 1-нээс тавдугаар сарын 1-нийг хүртэлх хугацаанд хурдан морины уралдаан, сунгаа, үсэргээ зохион байгуулахыг хориглосугай” хэмээн заасан юм. Ийнхүү хориглосноос хойш таван жил өнгөрч, олон нийт ч өвөл, хаврын цагт хүүхдээр хурдан морь унуулж болохгүй гэдгийг хэдийн ойлгочхоод байгаа. Гэтэл дээрх шийдвэрийг уландаа гишгэж, морь болон хүүхдүүдээр наадахыг санаархагчид байсаар
2024-02-02
Иргэдийн оролцоо, мэдэх эрхийг хязгаарласныг илчилсэн индекс
“Трансперенси интернэшнл” байгууллагаас гаргадаг авлигын төсөөллийн индексээр тухайн улсын төр засаг авлигын эсрэг үр дүнтэй тэмцэж, өөгшүүлэхгүй, шударга ёсыг тогтоосон уу, ийм төрлийн гэмт хэрэг үйлдсэн албан тушаалтнуудад хариуцлага тооцож чаддаг уу, авлигын талаар мэдээлэгчдийг хамгаалж байна уу, ер нь төрийн үйл ажиллагаа нь хэр нээлттэй вэ гэдгийг хэмждэг. Мөн энэ нь олон улсад хүлээн зөвшөөрөгддөг өөр бусад эрсдэлийн үнэлгээ, цаашлаад тухайн орны бизнес, хөрөнгө оруулалтын орчныг тодорхойлох үндсэн эх сурвалж, хэмжүүр болдог
2024-02-01
Амины үнэтэй сургамж
Сэлбэ голын голдирол, хамгаалалтын бүс, даланд хууль зөрчин газар олгосон албан тушаалтнууд, барилга, байгууламж барьсан аж ахуйн нэгжүүдэд хатуу хариуцлага тооцно, үерийн эрсдэлийг нэмэгдүүлэхэд нөлөөлсөн хэнбугайг ч, юуг ч “харж үзэхгүй” хэмээн сүрийг үзүүлж байлаа, төр төлөөлж буй хүмүүс. Харамсалтай нь, тэд хэлсэн ярьсандаа хүрсэнгүй, эрсдэлийг бууруулах чиглэлээр юу ч хийсэнгүй. Үерийн эрсдэл зунтай хамт мартагдав.
2024-01-31
Иргэдээрээ элс цацуулахдаа туллаа
Авто замын явган хүний гарц орчмын хэсэгт нэгэн иргэн элс цацаж байгаа дүрс бичлэг энэ сарын 27-нд олон нийтийн сүлжээнд тархлаа. ухайн иргэн 72 настай бөгөөд 21 дүгээр хорооллоос “Хархорин” зах хүртэлх авто замын явган хүний гарцуудад элс цацжээ. Тухайн замд 10 орчим гарц байдаг гэнэ. Нийслэлийн нийтийн эзэмшлийн зам, талбай мөсөн гулгуур шиг байгаа учраас арга ядсан иргэн ийнхүү арга хэмжээ авсан бололтой. Ялангуяа авто замын гарцын цагаан тэмдэглэгээнүүд илүү аюултай болчхоод буй юм. Тодруулбал, асфальтан замын цагаан тэмдэглэгээн дээр цас, мөс дагтаршиж үлдээд, хөгшин, залуу хэн боловч халтирч унаж мэдэхээр байна. Зам хөндлөн гарах иргэд нэг талаар автомашинд дайруулахгүй гэж, нөгөөтээгүүр, гарцан дээр халтирчихгүйн тулд маш их хичээл зүтгэл гаргах шаардлагатай болчхоод байгаа билээ.
2024-01-30
Хэмжээг нь өсгөж, “халхавч”-аар үлдээсэн хандив
УИХ-ын сонгуулийн тухай хуульд зааснаар сонгуульд оролцох улс төрийн нам, эвсэл, нэр дэвшигчийн зардал нь хандив болон өөрийн хөрөнгөөс бүрдэж буй. Гэхдээ өнгөрсөн сонгуулиудын тайлангаас харвал тэдний хөрөнгө босгох гол суваг нь хандив юм. Жишээ нь, 2020 оны ээлжит сонгуулиар нам, эвслийн зарцуулах зардлын дээд хэмжээг 5.9 тэрбум төгрөгөөр тогтоож байв. МАН тус сонгуульд 5.5 тэрбум төгрөг зарцуулж, дээд хэмжээнд тун дөхүүлснийг тайлангаас нь харж болно. Үүнээс таван тэрбум 467.6 саяыг нь хандиваар, тэр дундаа иргэдээс бүрдүүлсэн байдаг. Харин хуулийн этгээдээс 60.7 сая төгрөг хандивласан байгаа юм. Мөн Эрх чөлөөг хэрэгжүүлэгч нам 100.2 сая төгрөгийг сонгуулийн дансандаа төвлөрүүлснээс 80 сая нь иргэдийн хандив болохыг тайлагнажээ
2024-01-30
Аврагчдын аюулгүй байдлыг хангаагүй дарга нар арьсаа хамгаалахыг урьтал болгов
ОБЕГ-ын одоогийн удирдлага аврагч, гал сөнөөгч дутагдалтай байгаа талаар өнгөрсөн онд хэвлэлд ярилцлага өгч байж. Хүний нөөцийн хангамж нь 82.5 хувьтай байгаа гэж тус газрын албан ёсны цахим хуудсанд бичжээ. Хэрэв эл албаныхны үнэлэмжийг сайжруулж, хангамж, аюулгүй байдалд нь анхаарахгүй бол, хариуцлагатай, туршлагатай хүнээр удирдуулахгүй аваас боловсролын салбар шиг ажиллах хүчний гүн хямралд орж мэдэхээр байна.
2024-01-29
Газрын тосны төслийг тушсан улстөрчдийн амбиц
Газрын тос гэдэг дэлхийн геополитикийн том сэдэв. Монгол Улсад эл сэдэвт хамааралтай байх боломж бүрэн дүүрэн бий. Харамсалтай нь манайх дотооддоо газрын тос боловсруулах үйлдвэр барих ажлыг эхлүүлж чадсан ч хурган дарга, улстөрчдийн жижиг амбиц гацаасаар байна. Тодруулбал, 80 жилийн түүхтэй газрын тосны салбар импортын шатахууны хамааралд ортлоо унасан. Бүр газрын тос гаргах мэргэжилтэнгүй болтлоо мухарджээ.
2024-01-27
Амсхийх завгүй “ажилгүйчүүд”
Дөлгөөний ээж өглөө бүр 06.30 цагт сэрдэг. Тэрбээр долоон сартайгаас зургаан нас хүртэлх дөрвөн хүүхэдтэй. Хүүхдүүддээ унд цайг нь бэлдэж өгөхөөс түүний өглөө эхэлдэг. Долоон сартай охиноо хуурайлж, хөхүүлнэ. Энэ зуур ээжээсээ тусламж авч, нялх охиноо үлдээчхээд хоёр настнаа цэцэрлэгт нь хүргэхээр гардаг. Гэртээ ирэнгүүтээ зургаан настай хүүгээ уншуулж, бичүүлж, бодуулах зэргээр гэрийн даалгаврыг нь хийлгэнэ. Хажуугаар нь аутистик хүүгийнхээ идэх дуртай, өөрт нь тохирсон хоолыг хийж өгнө. Түүний дунд хүү Дөлгөөн өнгөрсөн онд аутизмын хүрээний эмгэгтэй гэж оношлогджээ
2024-01-25
Хуулиас давсан эрх эдэлж, ТӨК-д онцгой дэглэм тогтоох учиргүй
Нэгэн төрийн өмчит компанийн Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн (ТУЗ) гишүүн “Төрийн нууц, үндэсний аюулгүй байдлын удирдамжтай нэрээр ТУЗ зарим шийдвэр гаргахад саад тавьдаг. Нууцын тамгатай тийм гэрээг ТУЗ-ийн гишүүдэд үзүүлдэггүй. ХАСХОМ гээд хамаг мэдээллээ тайлагнаж, ТУЗ-д орчхоод хараат бус гишүүнээр ганц жил ч ажиллаж чадахгүй бол анхнаасаа эрсдэл үүрч, ажиллах хэрэг байна уу. ТУЗ буруу шийдвэр гаргахад саналаа хэлж чадахгүй, дараа нь сайн ажиллаагүй гэх нэр зүүх нь байна шүү дээ” хэмээн ярьсан юм. Энэ үг төрийн өмчит компанийн шийдвэрийг төрийг төлөөлсөн этгээд хүссэнээрээ, дураараа гаргачихдаг гэдгийг ойлгуулж болох мэт.
2024-01-23
“Халамж”-ийн үнэтэй эрчим хүч салбараа “дефолт” зарлахад хүргэх вий
1915 онд Богд хааны ордонд анхны чийдэнг асааж байжээ. Өнөөдөр ч тус чийдэн айл өрх, гудамж, хотыг гэрэлтүүлсээр. Харин Монгол Улс цахилгаанаа үйлдвэрлэсэн өртгөөс нь бага үнээр хэрэглэгчдэд түгээдэг цор ганц улс гэдгийг уншигч та мэдэх үү. Эрчим хүчний эх үүсвэр иргэдийг утас, телевизээс уях нөхцөлийг бүрдүүлсэн ч өсөж буй хэрэглээг хангахад асуудал үүсэв. Хэрэглэгч бүр хэмнэж байж одоогийн нөөцөөр 2026 он хүртэл тэснэ гэх арга ядсан тайлбарыг салбарынхан хэлэх дээрээ тулав.
2024-01-20
