Өчигдрөөс илүү маргаашийг
бүтээхийн төлөө

Ж.Бурмаа

Б.ОЧИРБАТ: Хэвийн боовыг 15 хоног хадгалах нь зөв

Цагаан сар болох гэж буйтай холбогдуулан хоол хүнсээр дамжих халдвар тархах эрсдэл нэмэгдэж болзошгүйг Эрүүл мэндийн яамнаас анхаарууллаа. Баярын өдрүүдэд иргэд харьяа өрх болон дүүргийн эмнэлэгт хандахаас гадна ХӨСҮТ-өөс 24 цагаар яаралтай тусламж, үйлчилгээ авах боломжтойг энэ үеэр мэдэгдсэн. Зохистой хооллолтын талаарх зөвлөмжийг Улсын гуравдугаар төв эмнэлэг (УГТЭ)-ийн Яаралтай тусламжийн тасгийн их эмч Б.Очирбатаас лавлалаа. 
2024-02-12

Бага насны хүүхдүүдийг үнсэхээс Зайлс хийгээрэй

Томуу, томуу төст өвчний нөхцөл байдлын талаар эрүүл мэндийн байгууллагын мэргэжилтнүүд өчигдөр мэдээлсэн. ХӨСҮТ-ийн захирал Ж.Байгалмаа “Сар шинийн баяраар амьсгалын замаар дамжих халдварт өвчин өргөн хүрээнд тархах магадлалтай. Улсын хэмжээнд Улаанбаатар болон 12 аймагт уг өвчний идэвхжил өндөр байна. Томуугийн А хүрээний H3N2 болон коронавирусийн тархалт их байгаа. Нэг дор олноороо цуглаж, хоорондоо золгох үед амьсгалын замын өвчнүүд дамжин тархах эрсдэлтэйг анхааруулъя” гэв.
2024-02-09

Т.ДОРЖ: Монгол хүний амьдралын чанар байнга өсөх, өөрөө өөрийгөө тэтгэдэг эдийн засагт шилжихийг үзэл баримтлалд тусгасан 

Үндсэн хуулийн шинэчилсэн найруулгын дагуу сонгуулийг томсгосон тойргоор явуулахаар болж байна. Үүний дагуу сонгуульд нэр дэвшигч нь тухайн бүсээ хэрхэн хөгжүүлэх талаар мөрийн хөтөлбөртөө тусгах аж. Засгийн газраас нийгэм, эдийн засгийг чиглүүлэх, зохицуулах үйл ажиллагаа болох бүсчилсэн хөгжлийн бодлогыг хэрэгжүүлэх төлөвлөгөөг боловсруулсан. Академич Т.Доржтой энэ талаар ярилцлаа.
2024-01-26

Хүүхдийн эрхийг зөрчсөн 60 орчим гомдол ХЭҮК-т ирүүлжээ

Сургуулийн удирдлага болон боловсролын байгууллагад ХЭҮК-ын шаардлага, зөвлөмжийг хүргүүлсэн. Саяхан нэр бүхий сургуулийн төгсөх ангийн сурагчийг үндэслэлгүйгээр хассан гэсэн гомдол хүлээж авлаа. Үүний дагуу ажиллан эвлэрүүлэн зуучилснаар тухайн хүүхдийг сургуульд нь буцааж оруулсан. Төгсөх буюу 12 дугаар ангийн хүүхдийн сурч боловсрох, хөгжих эрхийг нь тасалдуулсан гэсэн дүгнэлтэд хүрч буй. Түүнээс гадна орон нутгийн алслагдсан сумуудын сургуулийн орчин нөхцөл нь хүүхдийн эрхийг зөрчиж буй талаарх гомдол цөөнгүй. Үүний дагуу сургууль болон мэргэжлийн сургалт, үйлдвэрлэлийн 128 дотуур байранд төлөвлөгөөт хяналт шалгалт хийсэн. Уг шалгалтын дүнг илтгэлдээ тусган, холбогдох арга хэмжээг шат шатанд хэрэгжүүлж байгаа” гэв. 
2024-01-12

“Хандлагаа өөрчлөөгүй цагт хүүхдийн эрх зөрчигдсөөр л байна”

Хүүхдийн эрх сургуулийн орчинд, найз нөхдийнхөө хүрээнд хамгийн их зөрчигддөг нь анхаарал татав. Энэ талаар албаныхан “Сурагчид нэгнээ амьдралын түвшнээр нь ялгаварлах, элдэв үгээр доромжлон гоочлох, хоч өгөх, айлган сүрдүүлэх нь цөөнгүй байна. Мөн сурагчид зодолдож нэгнээ бэртээх, анги удирдсан багш эрхийг нь зөрчсөн талаарх гомдол ч цөөнгүй. Багш хүүхдүүдийг ялгаварлан гадуурхах, хичээлийн үеэр биед нь хүрч, цохих тохиолдол чгардаг” гэв. Бодлого боловсруулагчид хүүхэд, залуусын эрх ашгийг хамгаалж буй мэтээр ярьсаар ирсэн. Гэвч бодит байдалд өөрчлөлт төдийлөн харагдахгүй, харин ч асуудлууд даамжирсаар байгааг хүчирхийллийн тоо баримтууд тодорхой харуулна. 
2024-01-10

 “Хүйтэрсний улмаас замд цацсан давс, бодис хөлдчихөөд байна” 

Цас их орсноос шалтгаалан нийслэлийн гудамж, талбай, явган хүний зам нэлэнхүйдээ халтиргаатай боллоо. ТҮК болон холбогдох байгууллагын ажилчид цас цэвэрлэхэд хүндрэлтэй, хүрзээр цохиод ч дийлэхгүй, цас, мөс нь барьцалдаад салахгүй байгаа талаар дурдсан. Мөн иргэд цахим орчинд “Цацсан бодис давс мөн үү, эсвэл тос уу. Өвлийн дугуйтай ч халтираад явахгүй байна. Үүнийгээ шалгаж янзлаач ээ”, “Давс байхгүй болохоор өөр бодис цацсан юм биш үү” хэмээн шүүмжилж байлаа. Түүнчлэн явган зорчигчид “Хотын замд гутал, хувцас тэсэхгүй нь. Гэртээ очоод гутлаа хурдан арчихгүй бол замд цацсан бодист түлэгдчихээд байна”, “Элгэн гутал хоншоор өсгийгөөрөө цайрчихаад арилахгүй юм” хэмээн шүүмжлэх болсон. 
2024-01-08

 Тээврийн хэрэгслийн цахим гэрчилгээ авах иргэд урт дараалал үүсгэв 

 Тээврийн хэрэгслийн цахим гэрчилгээ авах гэсэн жолооч нар техникийн хяналтын үзлэг, оношилгооны төвүүдэд өчигдрөөс урт дараалал үүсгэж эхэллээ. Тэд цахим орчинд “Оношилгооны төвд дөрвөн цаг дугаарлаж, ажлаа алдлаа”, “Холбогдох мэргэжилтнүүд нь зохион байгуулалт муутай байна”, “Иргэдэд тодорхой мэдээлэл өгөөгүй” гэх зэргээр бухимдлаа илэрхийлсэн. Иргэд ийнхүү дугаарласан шалтгаан нь цахим гэрчилгээгүй тээврийн хэрэгслийг хөдөлгөөнд оролцуулахгүй гэсэнтэй холбоотой аж. Мөн энэ сарын 8-наас гэрчилгээг төлбөртэй олгоно гэснээс ч шалтгаалсныг дугаарласан жолооч нарын төлөөлөл хэлж байлаа. 
2024-01-05

О.ДАШПАГАМ: Умайн хүзүүний хавдрын эсрэг дархлаажуулалтыг энэ онд эхлүүлнэ

-Өмнө дурдсанаар “Лансет” сэтгүүлд нийтэлсэн олон улсын тойм өгүүлэлд өндөр хөгжилтэй 14 орны судалгааны 65 өгүүллийн дүн мэдээг ашигласан байдаг. Судалгааны үр дүнд 13-19 насны охидод хүний папиллома вирусийн тархалт вакцин хийснээс хойш 5-8 жилийн дараа 83 хувиар буурсныг тогтоожээ. 20-24 насны эмэгтэйчүүдэд 66 хувиар буурсан байна. Харин бэлгийн үү 15-19 насны хөвгүүдэд 48, 20-24 насны залууст 32 хувиар буурсан үр дүн гарчээ. 
2024-01-04

 Онцгой анхаарал шаардсан орон сууцын аюулгүй байдал 

Барилгын компаниуд нь байртай болох гэсэн эрэлтэд дөрөөлж, ашиг олохоо урьтал болгон чанар, аюулгүй байдлын наад захын шаардлага хангахгүй, хэдхэн жил болоод л тараа таниулах хэврэг сууц барьдаг. Шилэн хөвөн, полиэстер зэрэг аль хямд, галд өртөмтгий материалуудыг түгээмэл ашигладаг болсон нь түймрийн эрсдэлийг улам нэмэгдүүлж буй. Мөн бөгс эргэх зайгүй шахам давчуу орон зайд барилга шавааралдуулан барьдаг болсноос гамшиг, ослын үед яаралтай, хариу арга хэмжээ авах боломж нөхцөл ч тэр хэрээр хумигдсан. 
2024-01-04

Б.ЦЭВЭЭНДАШ: Гүйснээрээ амар амгалан байдлыг олж авдаг 

Уулын спортын олон улсын хэмжээний мастер, Гавьяат тамирчин Б.Цэвээндаш өчигдөр “Nomad ice marathon-2024” хэт холын зайн өвлийн гүйлтийг Сүхбаатарын талбайгаас эхлүүлэв. Тэрбээр Төв, Дархан-Уул, Сэлэнгэ аймгийн нутгаар дамжин, ОХУ-ын хил хүртэл 355 км замыг гүйж туулахаар төлөвлөжээ. Түүнтэй цөөн хором ярилцлаа. 
2024-01-03

Д.БАТЗАЯА: Хүмүүжлийн тэнцвэрийг алдагдуулснаар хүүхдэд сэтгэл зүйн асуудлууд тулгардаг

Манай улсад 2021 оноос ерөнхий боловсролын сургуулиудад боловсролын сэтгэл зүйчийг ажиллуулж эхэлсэн. Тэдний нэг, Сонгинохайрхан дүүргийн ерөнхий боловсролын 143 дугаар сургуулийн сэтгэл зүйч Д.Батзаяатай ярилцлаа. Хүүхдүүд, багш, эцэг, эхчүүдтэй хэрхэн хамтарч ажилладаг болон тэдэнд сэтгэл зүйн ямар асуудлууд тулгарч байгаа талаар тэрбээр мэдээлэл өгсөн юм. Д.Батзаяа 2003 онд МУБИС-ийг сэтгэл зүйч мэргэжлээр төгсөж, 2016 онд Удирдлагийн академийн Удирдахуйн ухааны сургуульд нийтийн удирдлагын чиглэлээр магистрын зэрэг хамгаалжээ.
2023-12-27

“Хэвлэлийн эрх чөлөөг олон хууль тогтоомжоор, зүй бусаар хязгаарлаж байна” 

Монголын сэтгүүлчдийн нэгдсэн эвлэл, “ТВ9” телевизээс хамтран “Хэвлэн нийтлэх эрх чөлөө” сэтгүүлчдийн хэлэлцүүлгийг өчигдөр зохион байгууллаа. Сэтгүүлчдээс гадна ХЭҮК-ын дарга Д.Сүнжид, МСНЭ-ийн ерөнхийлөгч Ө.Отгонбаатар, “Глоб интернэшнл төв”-ийн хуульч, судлаач Л.Галбаатар, МУИС-ийн сэтгүүл зүйн багш Д.Идэржаргал нарын хүмүүс үүнд оролцож, хууль, эрх зүйн орчин, гарц шийдэл, сэтгүүлчийн ёс зүй ба сургамж зэрэг сэдвээр хэлэлцлээ. “ТВ9” телевизийн сэтгүүлч П.Пүрэвжаргал “Сэтгүүл зүй нийгмийг талцуулах ёсгүй. Өнөөдөр бидний нэр хүнд унасан байна. Үүнд өөрсдийгөө буруутгах хэрэгтэй. Сүүлийн үед монголчууд жудаггүй болсон. Үүн дээр сэтгүүлчид үлгэр дуурайл үзүүлж, ёс зүйтэй байх ёстой” хэмээн ярив. 
2023-12-22

 Ханиад хүндэрч, хүүхдүүд эмнэлэгт багтахгүй болох нь 

Хүүхдүүдийн хувьд өвчлөлийн хурц үе нь 5-7 хоногт дарагдчихаад, эмнэлгээс гардаг. Гэсэн ч буцаад ирэх тохиолдол цөөнгүй байна. Тиймээс эмнэлгээс гарсны дараа үргэлжлүүлээд таван хоногийн хугацаанд эмчийн бичсэн жорын дагуу эм уух ёстой. Нийт 10 хоног эмчилгээ хийлгэх шаардлагатай гэсэн үг юм. Манай эмнэлгийн хувьд хүүхдийн хоёр тасагтай ч ор хүрэлцээгүй. Тиймээс мэдрэл, уламжлалтын зэрэг гурван тасгаа хаагаад, эмнэлгийн барилгын тавдугаар давхрыг тэр чигт нь хүүхдийн тасаг болголоо. Коридортоо ор дэлгэхэд ойрхон байна.
2023-12-21

“Иргэд юу хүсэж байгааг сэтгүүлчид төр, засагт уламжлах ёстой” 

Хүний эрхийн түгээмэл тунхаглалыг баталсны 75 жилийн ойд зориулсан “Хүний эрх ба сэтгүүл зүй” уулзалт, хэлэлцүүлгийг НҮБ, Хэвлэлийн хүрээлэн, ТВ9 телевизээс өчигдөр зохион байгууллаа. Уг хэлэлцүүлгийг УИХ-ын Хууль зүйн байнгын хороо, Хүний эрхийн үндэсний комиссоос дэмжиж оролцсон аж. Оролцогчид хүний эрхийг хангах, хамгаалах үйлсэд сэтгүүлчдийн үүрэг оролцоо, тэдний хэвлэн нийтлэх эрх, эрх чөлөөнд тулгамдаж буй асуудлын хүрээнд санал солилцов. Тодруулбал, “Үл ялгаварлан гадуурхах зарчим ба сэтгүүл зүйн практик”, “Хүний эрх ба сэтгүүл зүйн зарчим”, “Цахим орчин дахь иргэдийн дуу хоолой ба мэргэжлийн сэтгүүл зүй” сэдвээр хэлэлцсэн юм. НҮБын Монгол дахь суурин зохицуулагч Тапан Мишра сэтгүүлчид өөрсдөө манлайлаад ийм хэлэлцүүлэг зохион байгуулсныг сайшаав. Мөн Ерөнхийлөгч асан Н.Энхбаяр “Сэтгүүл зүй дарга нарын амнаас гарах үгийг бусдад дамжуулах ажил биш.
2023-12-19

Сургуулийн орчинд хориглосон бүтээгдэхүүнийг хянадаг газар алга

Өмнө нь мэргэжлийн хяналтын байгууллагынхан сургуулийн орчны аюулгүй байдалд хяналт тавьдаг байж. Харин тус байгууллагыг татан буулгаснаар хяналт, шалгалт бүрэн зогсжээ. Тэд хяналт шалгалт явуулахаас гадна Хүнсний аюулгүй байдлын үндэсний лавлагаа лабораторид шаардлагатай бүтээгдэхүүнийг шинжилдэг байв.
2023-12-18

Г.МӨНХ-ОД: Гудамжийг хүн л “амь оруулдаг”

“Гудам” фото клубийнхэн өнгөрсөн 6-10 дугаар сард гэрэл зургийн анхны сургалтаа зохион байгуулжээ. Уг сургалтад 27 гэрэл зурагчин оролцсон юм байна. Тэд Улаанбаатар хотын орчин болон гудамжны гэрэл зургуудыг олон сэдвийн хүрээнд уран сайхны аргаар авснаа саяхан “Стрийт фото” үзэсгэлэнд дэлгэсэн юм. Тус үзэсгэлэнд оролцогчдын нэг Г.Мөнх-Одтой ярилцлаа.
2023-12-14

Олимпын танхим байгуулжээ 

Үүний хүрээнд бид өнгөрсөн хоёрдугаар сард уг танхимыг байгуулах ажлаа эхлүүлж, хамт олныхоо хөдөлмөрийн үр дүнд өдгөө ашиглалтад орууллаа. Манай сургуулийн сурагчид хөгжлийн бэрхшээлтэй учраас тэдэнд зориулан үйлчилгээний хүртээмжээ сайжруулах шаардлага тулгарсан. Тухайлбал, олимпын бэлгэ тэмдгүүдийг бүгдийг нь 3D баримлын шавраар бүтээж, тус бүр хоргонд байрлууллаа. Тэмцээнд оролцож байсан шагналаа ч жаазалж тавьсан. Энэ танхим спорт сонирхогч хэн бүхэнд нээлттэй. Биеийн тамирын дээд сургуулиудын оюутнууд болон бусад сургуулийн сурагчид ч ирж уг танхимд хичээллэдэг. Олимпын бүх түүхийн мэдээллийг 100 хувь өгч чадахуйц танхим болсон гэж бодож байна. Тухайлбал, олимптой холбоотой бүх мэдээллийг аппликэйшнээс мэдэх боломжтой. Үүнд олимп зохион байгуулсан бүх орны танилцуулга, газар зүйн байрлал, хүн ам, түүнд манай улсаас хэдэн тамирчин оролцсон зэрэг мэдээллийг багтаасан” гэв. 
2023-12-13

 “Авто угаалгын газруудад саарал ус нийлүүлэх үйлдвэрүүдийг судалж байна” 

Уг газрын цэвэршүүлэх төхөөрөмж өндөр нь хоёр, өргөн нь нэг метр орчим хэмжээтэй ус хуримтлуулах савтай аж. Нэг хоногт усаа тунгаадаг. Тунгаасан усаа хэрэглэсний дараа дахин цэвэршүүлээд ашигладаг. Энэ нь хэрэглэх боломжгүйд хүрэхэд бохирын машинаар тээвэрлүүлэн, зориулалтын талбайд асгуулдаг юм байна. Бохирыг нэг удаа тээвэрлэхэд 100 000, хэт их бохирдсон бол 200 000 төгрөг зарцуулах нь ч бийг тэд дурдсан. “Манайх төвийн бохирын системтэй холбогдсон ч хэрэглэсэн усаа шугамд нийлүүлж болохгүй. Тиймээс бохирын машинаар сард 1-2 удаа тээвэрлүүлж, зориулалтын газарт нь асгуулдаг юм. Бохир усны стандарт хэмжээнээс хэтэрвэл торгуулна. Улиралд нэг удаа дээж авч, чанарын шинжилгээ хийдэг. Анхандаа бохирдлын түвшин өндөр гардаг байсан. Одоо хэвийн болсон” гэж Т.Золзаяа ярив. 
2023-12-12

Хэн гэдгээ санаж яваарай!

-Тийм бүтээлийн амин сүнс нь анхдагч, бүтээлч санаанд нь байна. Төрөлхийн авьяас, мэдрэмжээс гадна бусдын хараагүйг харах билгийн нүд, сэтгээгүйг сэтгэх ухаан, туршаагүйг турших эр зориг, бодсоноо яв цав гүйцээх мэргэжлийн уран чадварт нь байна. Би шууд нэр заагаад хэлье. Данийн алдарт зураач Херлуф Бидструт, Бельгийн Жан Оп де Бек, Японы зураач Юта Хонма, Томокацү Табата, Хятадын Ши Дин, Америкийн сүүлийн үеийн мастеруудаас Жэйсон Сэйлер, Жо Блюм, Том Ричмонд, Том Жонс гээд дурдаад байвал 300-400 найз бий. Сайн зураач зөндөө. 
2023-12-07

“Угаартсан, нас барсан иргэдийн тоог нууцалдаг” 

Улаанбаатар хотод түүхий нүүрс түлэхийг хориглосон шийдвэрийг баталснаас хойш сайжруулсан түлшинд гурван их наяд төгрөгийн хөрөнгийг улсын төсвөөс гаргажээ. Үүгээр эрчим хүчний шинэ эх үүсвэр болох дулааны цахилгаан станц хоёрыг ч барих боломжтой. Эрх баригчид урт хугацааны ийм үр дүнтэй зүйлд санаачилга гаргахгүй, харин өөрсдийн эрх ашигт нийцүүлж, бараг бүх зүйлийг түр зуур аргацаадаг” гэв. Мөн“Сүүлийн үеийн судалгаагаар уушгины хавдар, бага насны хүүхдийн цусны хавдар ихэссэн байна. Үүний гол шалтгаан нь сайжруулсан түлш байх. Нас баралт цэрэг дайны байдалтай орнууд шиг болсонд харамсдаг. Үүнд эрх баригчид анхаарах цаг болсон” хэмээн үзэл бодлоо илэрхийлсэн. 
2023-12-07