Өчигдрөөс илүү маргаашийг
бүтээхийн төлөө

С.Туул

Сонгож болохгүй УЛС ТӨРЧ: Үгэндээ ороогддог М.Оюунчимэг 

М.Оюунчимэг гишүүн эрх мэдлээ хэрхэн ашиглахад таван жилийн турш суралцсан бололтой юм. 2021 оны нэгдүгээр сард түүний хүү Б.Энхмөрөн хэмээх 26 настай залуу Эрүүл мэндийн даатгалын ерөнхий газрын Худалдан авалт, гэрээлэлтийн газрын даргаар томилогдсон. Уг албан тушаалд төрийн албанд найм, үүнээс дэд түшмэлийн албанд дөрвөөс доошгүй жил ажилласан, мэргэшүүлэх багц сургалтад хамрагдсан хүнийг томилох хуультай. Гэтэл тус шалгуурт огтхон ч тэнцэхгүй шавилхан залуу эрх мэдэлтэй албан тушаалд шууд очсоныг УИХ-ын гишүүн ээжтэй нь холбохоос аргагүй.
2023-12-07

76 гишүүний 16 нь л хуралдаа бүтэн суужээ 

УИХ-ын чуулганы арваннэгдүгээр сарын ирцийн мэдээ гарчээ. Энэ хугацаанд нэгдсэн чуулган 10 удаа хуралдсан байна. Н.Алтанхуяг, Х.Баделхан, Б.Бат-Эрдэнэ, С.Бямбацогт, Л.Мөнхбаатар, Н.Наранбаатар, М.Оюунчимэг, Ц.Сандаг-Очир, Д.Тогтохсүрэн, Г.Тэмүүлэн, О.Цогтгэрэл, Ц.Цэрэнпунцаг, Ж.Чинбүрэн, С.Чинзориг, Б.Энхбаяр, Ж.Эрдэнэбат нарын 16 гишүүн хуралдаандаа 100 хувийн ирцтэй оролцсон аж. Харин найман гишүүн хуралдааны 50 хувьд нь л суусан байна. 
2023-12-06

АН: Нэг сумд өдөрт 200 литр шатахуун л борлуулж байна 

УИХ-ын гишүүн Б.Пүрэвдорж “Чөлөөт хэвлэлийн асуудлаар ЦХХХ-ны сайд Н.Учрал, ХХЗХ-ны дарга болон Монголын сэтгүүлчдийн нэгдсэн эвлэлийн мэдээллийг сонслоо. Харилцаа холбооны тухай хуульд хэвлэлийн эрх чөлөөг хангах нарийн зохицуулалтууд оруулж, яаралтай горимоор өргөн барих гэж буй юм байна, үүнийг дэмжинэ. Гол нь хуулийг давсан олон журам байна, нэг сэтгүүлчийн асуудлыг шалгахдаа редакцад нь хамааруулж, бусад ажилтны болон уншигчдын эрхийг зөрчиж буйг анхаараач гэсэн саналаа гишүүд хэлсэн” гэсэн юм. Хуулийн “цоорхой”-г ашиглан хэвлэлийн эрх чөлөөг боогдуулж байна хэмээн гишүүн Н.Ганибал хэлээд, үүнийг засах хэрэгтэй гэв. 
2023-12-05

МАН: Харилцаа холбооны тухай хуулийг яаралтай горимоор хэлэлцүүлнэ 

Эрүүл мэндийн сайд С.Чинзориг “Томуу, томуу төст өвчний таван түвшин байдаг. Амбулаториор үйлчлүүлэгчдийн 5.5 хувь нь энэ өвчнөөр өвдсөн нь хоёр дахь буюу идэвхжлийн түвшин юм. Тиймээс хичээл амраах, нийтийн аливаа үйл ажиллагааг хязгаарлах нөхцөл үүсээгүй. Бид уг өвчнөөс урьдчилан сэргийлж, 300 мянган хүн тун вакцин авснаа хүүхэд, жирэмсэн эхчүүд, 65-аас дээш насныхан зэрэг эрсдэлт бүлгийн 89 хувьд нь тарьж, хамруулсан. Цаашид дэгдэлт нэмэгдэх магадлалтай байгаа учраас сайдын тушаалаар төрөлжсөн томоохон эмнэлгүүдэд 575, есөн дүүрэгт 297 ор дэлгэж бэлдсэн. Эмнэлгүүдэд тасалдсан эм, тариа байхгүй, 30 хоногийн нөөцтэй” гэлээ.
2023-12-05

 Ардын намд “эзлүүлсэн” МЭХ-г татан буулгая 

Уг нь МЭХ 1924 онд байгуулагдсан, Азийн анхны эмэгтэйчүүдийн байгууллага аж.Ирэх онд тус холбооны 100 жилийн ой болно. Эмэгтэйчүүдийн сурч боловсрох, улс төрийн сонгох, сонгогдох, хөдөлмөр эрхлэх боломжийг хангахын төлөө анхны удирдагч, гишүүд нь тууштай ажилласан нь мэдээж. Үүний үр дүнд 1924 оны Үндсэн хуульд эдгээр суурь эрхийг тусгуулж чадсан байдаг. Тэгвэл үүнээс хойш, ялангуяа ардчилсан хувьсгалаас хойших 30 гаруй жилд МЭХ юу хийсэн бэ. Яагаад 100 жилээ тэмдэглэх гэж буй уг байгууллагын талаар нийгэмд тодорхой ойлголт ч үгүй, “сураггүй” байна вэ. Ингэж гайхаж буйгаа олон хүн нийгмийн сүлжээнд илэрхийлжээ. 
2023-12-04

 Дотоод талцалдаа ялагдах вий

Дотоод зөрчлөө хэвлэлээр дэвэргээд байх нь АН-ынханд бүгдэд нь халтай. АН унавал Х.Баттулга ч, Ц.Элбэгдорж нь ч, С.Эрдэнэ ч унана. Гудамжинд гарчихвал булаацалдаад байгаа эрх мэдэл нь ч үнэ цэнгүй болно. Тиймээс улс төрийн том зорилгодоо төвлөрч, нэгдэж ажиллах учиртай юм. 
2023-11-30

Хууль олон ч хэрэгжилт муу байна 

Нийтийг цочроосон уг үйл явдалтай зэрэгцэн УИХ-аас энэ сарын 22-23-нд Олон улсын парламентын холбоо (ОУПХ)-той хамтран “Хүний эрх, жендерийн мэдрэмжтэй парламент” өөрийн үнэлгээний хэлэлцүүлэг зохион байгуулав. Хүний эрхийн талаарх өөрийн үнэлгээ хийсэн дэлхийн анхны парламент нь Монгол Улсынх боллоо гэсэн “хөөрүү” мэдээлэл цацагдаж байна. Гэвч бодит байдалтай энэ үнэлгээ нь хэр нийцсэн, бас өөрчлөлт гарахад ямар түлхэц үзүүлэх вэ гэдэг нь илүү чухал. 
2023-11-27

Батлан хамгаалахын сайд Г.Сайханбаярыг огцруулахыг шаардлаа 

Мөн Засгийн газрын уржигдрын хуралдаанаас Шүүх байгуулах тухай хуулийг шинэчлэн найруулж, авлигын дагнасан шүүх байгуулах шийдвэр гаргасантай холбогдуулан Хууль зүйн сайд асан Х.Тэмүүжин “Афганистан, Бангладеш, Камерун, Кени, Уганда, Малайз, Зимбабве, Албани, Украин зэрэг дэлхийн 22 оронд авлигын дагнасан шүүх бий. Бид ийм шүүх байгуулснаар авлига буурсан, эсэхийг 2015 онд судалж, үнэлгээ гаргаж байсан. Үр дүнд нь эдгээр оронд авлига буураагүй, харин улс төрийн өрсөлдөгчөө намнах зорилготой тогтолцоо л бий болсон.
2023-11-24

Зориг үгүй бол мэдлэг, чадвар улс төрд үнэ цэнгүй 

Манай парламентын гишүүдийн 17.1 хувь буюу 13 нь эмэгтэй. Тэдний ес нь МАН, хоёр нь АН-ын төлөөлөл юм. МАН үнэмлэхүй олонх болсон сүүлийн хоёр парламентад яг адилхан 13 эмэгтэй сонгогдсон ч дуу хоолой нь маш бүдэг, намынхаа шийдвэрийг аялдан дагалдсан байдалтай л цаг хугацааг өнгөрүүлж байна. Уг нь эмэгтэйчүүд хүчтэй, зоригтой, бас нам харгалзалгүйгээр баг болж ажиллавал нийгэмд үр өгөөжтэй олон хууль батлуулж, зөв шийдвэр гаргуулж чаддагийг харуулсан туршлага УИХ-ын түүхэнд бий. Гэвч одоогийн 13-аас ийм оролцоо, манлайлал хүлээгээд нэмэр алга. 
2023-11-23

Ерөнхийлөгчийн бичлэгийг эвлүүлсэн хоёр иргэнийг шалгаж байна

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх хятадаар ярьж буй мэт эвлүүлсэн бичлэг нийгмийн сүлжээнд цацагдсан билээ. Үүнтэй холбогдуулан Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газраас мэдэгдэл гаргасан байна. Энэ нь улсын үндэсний аюулгүй байдал, нэр хүнд, хөрш орнуудын найрсаг харилцаанд ноцтой заналхийлсэн үйлдэл гэдгийг тус мэдэгдэлд онцолжээ. Тиймээс олон улсын тавцанд Монгол Улсын нэр хүндийг унагах, байр суурийг гуйвуулах, Ерөнхийлөгчийн нэр төрд халдах аливаа хууль бус үйл ажиллагааг таслан зогсоолгохоор хууль хяналтын байгууллагад хандаж буйг мэдэгдсэн байна. 
2023-11-21

Ардчилсан намын залуус фракцаар талцалгүй ажиллаж чадах уу 

Тэд бүгд дүүргийн ИТХ-ын төлөөлөгчөөс эхлээд шат шатаар дамжиж явсаар нийслэлийн ИТХ-д сонгогдсон. Д.Бадарсан нь 2012-2016 онд Сүхбаатар дүүргийн Засаг даргаар, Т.Батцогт 2012-2020 онд Баянзүрх дүүргийн Засаг даргын орлогчоор ажиллаж байжээ. М.Тулгат, Д.Бадарсан нар 1970-аад оны сүүл үеийнх бол Т.Батцогт 1985 оных. Бага залуугаасаа улс төр сонирхож, намынхаа шат шатны байгууллагад ажиллаж үзсэн, дүүргийн ИТХ-аас эхлээд сонгуульт алба хашсан туршлагатай, АН-ын залуу үеийн төлөөлөл өрсөлдсөнөөрөө уг сонгууль онцлог байв. Сонгуулийн үр дүнд нэг нь баярлаж, зарим нь гомдож буй хэдий ч улс төрд доороос дээш зөв жишгээр өгсөж яваа залуус өрсөлдөж, Т.Батцогт ялсан байх нь. 
2023-11-20

Б.СОЛОНГОО: 30 жилийн хугацаанд үүссэн авлигын тогтолцоог өөрчлөхөд хугацаа хэрэгтэй 

Мөрдөн шалгах ажиллагаанд бодит хувь нэмэр оруулж, улмаар авлигын хэргийг илрүүлэхэд үр дүн гарсан бол урамшуулах зохицуулалтыг ч тусгасан. Шүгэл үлээсэн мэдээлэл, баримтын дагуу авлигын гэмт хэрэг илрүүлээд, түүнийг шүүхээр шийдсэн нөхцөлд уг урамшууллыг өгөх юм. Ингэхдээ тухайн авлигын гэмт хэргийн үнийн дүнгээс хувь тооцно, дээд хэмжээг нь хуулийн төсөлд тусгасан. 
2023-11-18

Сонгож болохгүй УЛС ТӨРЧ: “Ширэн нүүрт” С.Амарсайхан 

Албан тушаал, эрх мэдлээ ашиглан хууль зөрчиж, хувьдаа ашиг хонжоо олоод л, буруу үйлдлийг нууж, хамгаалаад л, давхар стандарт мөрдөн, ёс зүйгүй аашлаад л байхад төрийн өндөр албан тушаал руу өгсөх зам нь цэлийгээд байдаг “гайхалтай” жишиг манай улсад тогтсон. Үүний нэг жишээ нь өнөөдөр Монгол Улсын Шадар сайдын албыг хашиж буй С.Амарсайхан болж байна. 2012-2019 он хүртэл нийслэлийн ИТХ-ын төлөөлөгч, тэргүүлэгч байсан тэрбээр 2019-2020 онд хотын захирагчаар ажилласан юм. Энэ үеэс л түүнтэй холбоотой далд явдлууд нь илчлэгдэж, олны анхааралд өртөж эхэлсэн гэхэд болно. “Өнөөдөр” сонин та бүхэнд эргэн нэг сануулъя. 
2023-11-16

Парламент төсвийг танах биш, нэмж батлав

Сангийн сайд Б.Жавхлан чуулганы хуралдаанд ирэх оны төсвийг боловсруулахдаа баялаг бүтээгчдийг дэмжсэн, дэд бүтцийг хөгжүүлэхэд анхаарал хандуулсныг онцолно лээ. Тиймээс эрчим хүчний салбарт нэг их наяд гаруй, барилга, хот байгуулалтын салбарт 750 тэрбум, зам барьж байгуулахад хоёр их наяд төгрөг төсөвлөсөн гэсэн юм. Ирэх онд “Оюутолгой”- гоос 760.5 тэрбум төгрөг орж ирнэ хэмээн тооцсон гэнэ. Энэ мэтээр хэдэн “саалийн үнээ”- гээ сааж, улсын төсвийн орлогын ихэнх хувийг бүрдүүлдэг нь бичигдээгүй дүрэм билээ. 
2023-11-13

 Спикер “гомдож”, сайд нар “зөрүүдэлж” байна 

УИХ-ын чуулганы өчигдрийн хуралдаанаар Монгол Улсын 2024 оны төсвийн тухай холбогдох хуулийн төслүүдийн гурав дахь хэлэлцүүлгийг хийв. Энэ сарын 15-наас өмнө ирэх оны төсвийг парламент батлах учиртай. Хэлэлцүүлэг ном журмын дагуу үргэлжилж буй ч сөрөг хүчнээс гадна эрх баригчид буюу парламент, Засгийн газар нь хоорондоо бага зэрэг “толхилцоод” байна. 
2023-11-10

Гадаадад зайлшгүй шаардлагаар эмчлүүлсэн иргэдийн зардлын 20-50 хувийг буцаан олгоно 

Хуулийн төсөлтэй холбогдуулан гишүүд асуулт тавьж, саналаа хэлэв. Гадаадад зайлшгүй шаардлагаар эмчлүүлсэн иргэдийн зардлын яг хэдэн хувийг буцаан олгох вэ гэсэн асуултад Эрүүл мэндийн сайд С.Чинзориг “Энэ нөхцөлд эмчилгээний зардлыг хүүхдэд 50, насанд хүрсэн хүнд 20 хувиар буцааж олгохоор урьдчилсан тооцоо, судалгаа хийж байгаа. 2022 онд 400 орчим хүн 13 тэрбум төгрөгийн гадаадад эмчлүүлсэн зардлын нэхэмжлэл ирүүлсэн байдаг. Үүний таван хувь буюу 600 орчим сая төгрөгийг Эрүүл мэндийг дэмжих сангаас нөхөн төлсөн” гэлээ. Хуулийн төслийг хэлэлцэхийг гишүүдийн 66.7 хувь нь дэмжсэн юм. 
2023-11-09

“Тэнүүн-Огоо” ХХК-д шилжүүлсэн мөнгөнөөс 82 тэрбум төгрөг сох дутжээ 

 Ардчилсан намын даргын тушаалаар байгуулсан “ногоон автобус”-ны хэргийг шалгах ажлын хэсгийнхэн өчигдөр тайлангаа танилцуулав. Тэд олон удаа шаардсаны эцэст холбогдох байгууллагуудаас хагас дутуу зарим баримт, материал авчээ. Гэхдээ энэ нь шинэ хэмээн тодотгоод засаж, будсан 100 хуучин автобусных биш, голдуу өмнөх гэрээ байсан гэнэ. Ажлын хэсгийн гишүүн Ц.Уянга “2022 оны хоёрдугаар сард нийтийн тээврийн паркийг шинэчлэх зорилгоор “түгжрэлийн сайд” Ж.Сүхбаатарын багцад 318 тэрбум төгрөгийн төсөв баталж өгсөн. А/04 тушаалаар сайд уг мөнгийг нийслэлийн Засаг дарга Д.Сумъяабазарт шилжүүлсэн. 
2023-11-09

Хүүхэд хамгааллын тухай хуулийн төслүүдийг нэгтгэх ажлын хэсэг байгуулав

Манай улсын хүн амд 18 хүртэлх насны хүүхэд 36.2 хувийг эзэлж буй аж. Мөн нийгмийн халамжийн зайлшгүй дэмжлэг шаардлагатай өрхөд 460 344, эрсдэлт нөхцөлд 14 207, түр хамгаалах байр, нэг цэгийн үйлчилгээний төвөөр үйлчлүүлсэн хүүхэд 3226, асрамж халамжийн 30 төвд 1031 хүүхэд амьдарч буйг НХХЯ-наас танилцуулсан байна. 2022 онд хүүхэдтэй холбоотой 1540, хохирсон 2014 гэмт хэрэг гарч, үүний улмаас 92 бяцхан амь тасарсан харамсалтай мэдээ бий. Тиймээс хуульд хүүхэдтэй холбоотой гэмт хэрэг үйлдэгчдэд тооцох хариуцлагыг чангатгах, холбогдох байгууллагуудын уялдааг сайжруулах, шаардагдах санхүүжилтийг шийдэх зэрэг зохицуулалт тусгажээ. 
2023-11-08

 “Нүүрсний хулгай”-н хэргийн хянан шалгагч, шинжээчдийг томиллоо 

 Нүүрс олборлолт, борлуулалт, тээвэрлэлт, экспортын үйл ажиллагаа болон бусад бараа, ажил, үйлчилгээ худалдан авах үйл ажиллагаанд хяналт шалгалт хийх үүрэг бүхий УИХ-ын түр хороо өчигдөр хуралдав. “Нүүрсний хулгай”-н хэргийн талаарх хяналтын сонсголыг ирэх сарын 4-8, 8-22-нд хоёр удаа хийхээр төлөвлөсөн. Өмнөх хуралдаанаас шинжээчдийн бүрэлдэхүүнд өөрчлөлт оруулж, зарим хүнийг солих, Үндэсний аудитын газраас хоёр, Монголбанкнаас дөрвөн хүн оролцуулахаар шийдвэрлэсэн билээ. Нүүрс худалдаж авсан гүйлгээнээс гарсан мөнгөний 70 хувийг гадаад улсууд руу шилжүүлсэн учраас тэдгээрийг хянах тусгай эрхтэй хүнийг Монголбанкнаас ажиллуулах шаардлагатай гэж үзсэн юм. 
2023-11-08

Улсын парламентын чуулган уу, нэг намын хурал уу 

Эрх баригч намын дарга буюу Ерөнхий сайд, түүний танхимын гишүүдийн хүү сард хоёр удаа чуулганы танхимд мэдээлэл хийгээд буй нь нэг талаар ил тод байдал сайжрах давуу талтай. Мөн сөрөг хүчний хэдхэн гишүүнийхээ асуултад хариулах цаг гаргаж буй мэт харагдана. Гэвч нөгөө талдаа угаас үнэмлэхүй олонх болсон намын дарга байн байн “гарч ирээд”, мөрийн хөтөлбөр, бодлогынхоо талаар яриад буй нь “УИХ-ын чуулган уу, МАН-ын хурал уу” гэсэн эргэлзээ төрүүлэхэд хүргээд байна. 
2023-11-07