Өчигдрөөс илүү маргаашийг
бүтээхийн төлөө

С.Туул

 Шинэ парламентын өнгө

Энэ УИХ-д Ганбаатар нэртэй дөрвөн гишүүн бий. Бидний мэддэг “хиншүү” С.Ганбаатар, “Оргил” худалдааны төвийн захирал, улиран сонгогдсон гишүүн Ж.Ганбаатар нарыг уншигчид танина. Тэднээс гадна АН-аас долоодугаар тойрог буюу говийн бүсэд өрсөлдөөд сонгогдсон Гомбын Ганбаатар, тус намын жагсаалтын 15-аар орж ирсэн Амгаланбаатарын Ганбаатар нар нэмэгдэж байна. Мөн Бат-Эрдэнэ, Болормаа, Цогтбаатар, Энхбаяр тус бүр хоёр байгаа аж.
2024-07-04

Дөрвөн нам, нэг эвслээс бүрдэх “солонгорсон” парламент

УИХ-ын ес дэх удаагийн сонгууль болж өндөрлөв. Урьдчилсан дүнгээр МАН 68, АН 42, ХҮН найм, Иргэний зориг ногоон нам болон Үндэсний эвсэл тус бүр дөрвөн төлөөлөлтэй болоод буй. Уг сонгууль хэд хэдэн зүйлээрээ онцлог болж, түүхэнд бичигдэн үлдэж байна. Юуны өмнө парламентад бид анх удаа 126 гишүүн сонголоо. Ингэхдээ хоёр дахь удаагаа сонгуулийн холимог тогтолцоо хэрэглэж, тойргоос 78, хувь тэнцүүлсэн хувилбараар 48 гишүүнийг тодруулав. Мөн анх удаа 3-4 аймгийг нийлүүлж, бүсчилсэн, том тойргоор сонгуулийг зохион байгууллаа
2024-07-01

Үндэсний эвсэл: Эрх баригчид Увайгүй үйлдлээ зогсоо

Гэвч манай штабт шалгалт хийж, тойргуудаар ажиллаж буй нэр дэвшигчдэдээ мэргэжил, арга зүйн зөвлөгөө өгөх, сонгуулийн тактикаа ярилцах боломжийг хааж байна” гэв. Тус эвслийн хуульч Ө.Батхүү “Уг сонгуульд Үндэсний эвслийг оролцуулахгүй байх, саад учруулах ажиллагаа явуулж байна. Эвслийн тэргүүн болон гурван нэр дэвшигчийг СЕХ бүртгэхгүй гэсэн шийдвэр гаргасан нь хууль бус байсныг шүүх тогтоосон. Жагсаалтаар нэр дэвшсэн Н.Хулан хамгийн сүүлд үнэмлэхээ авлаа. Сонгууль бол төрийн эрх мэдлийг тайван замаар шилжүүлэх, ажиллаж чадаагүйд нь хариуцлага тооцох арга зам. Үүнд төрийн байгууллага хөндлөнгөөс оролцож буй нь харамсалтай байна. Эхлээд нэг хэвлэлээр мэдээлэл цацаад, араас нь цагдаагийн байгууллагынхан шалгадаг нь танил технологи биш гэж үү. Шударгаар өрсөлдье” гэлээ. 
2024-06-26

 Сонгуулийн зардлын тайлангаа ил тод мэдээлэх хугацаа дуусав

Үүний дагуу нэр дэвшигчид өдөр тутмын сонинууд болон цахим хуудас зэргээр тайлангаа танилцуулжээ. Энэхүү сонгуульд өрсөлдөж буй бүх нам, эвсэл, 1300 гаруй нэр дэвшигч бүгд хугацаандаа тайлангаа ил тод тайлагнасан, эсэхийг Үндэсний аудитын газар (ҮАГ) хянах аж. Сонгуулийн зардлын тайлангаа хугацаанд нь олон нийтэд мэдээлж, ҮАГ-т хүргэх үүргээ биелүүлээгүй нөхцөлд Зөрчлийн тухай хуулийн дагуу иргэнийг хорин мянга, хуулийн этгээдийг хоёр зуун мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох заалттай юм байна. 
2024-06-26

Наймдугаар тойрог: Шинэ салхи үлээх үү

МАН-аас энд УИХ-ын гишүүн Э.Бат-Амгалан, Х.Булгантуяа, Б.Энхбаяр, Ж.Чинбүрэн болон дүүргийн Засаг дарга Н.Баярмөнхийг нэр дэвшүүлсэн юм. Эдгээрээс олон нийтэд төдийлөн танил биш гишүүн нь Э.Бат-Амгалан. Тэрбээр Баянзүрх дүүргийн, дараа нь нийслэлийн ИТХ-ын төлөөлөгч байгаад 2020 онд УИХ-ын гишүүнээр сонгогджээ. Тэгвэл дүүргийн Засаг даргын хувьд Н.Баярмөнхөд давуу тал байж мэднэ. Гэхдээ өнгөрсөн жилүүдэд дүүрэгтээ ажил хийсэн бол шүү дээ. Намынхаа буруу булхайг нээлттэй шүүмжилж чаддаг, шударга гэж харагддаг учраас олон нийтэд нэр хүнд гайгүй нь Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд Б.Энхбаяр. Тэрбээр эрх баригч намаас илгээсэн хүчтэй өрсөлдөгчдийн нэг байх болно.
2024-06-25

Гадаадад амьдардаг иргэдийн ирц 50 хувиас давжээ

Хилийн чанадад ажиллаж, амьдардаг13 095 иргэн төрийн сонгуульдаа оролцож, санал өгөхөөр бүртгүүлсэн билээ. Нийт 34 улсад Монголын дипломат төлөөлөгчийн 47 газар байрлаж буй юм. Иргэд энэ сарын 20-ноос эхлэн тухайн бүс нутгийнхаа 07.00 цагаас 23-ны 22.00 цаг хүртэл саналаа өгч байгаа. Санал авах үйл явц цагийн зөрүүнээс шалтгаалаад хамгийн сүүлд өнөөдөр АНУ-ын Сан-Франциско хотод 13.00 цагт дуусах аж. БНСУ-д хамгийн олон буюу 2983, АНУ-д 1862, Японд 1441, Австралид 1282 хүн бүртгүүлсэн юм. Мөн Египет, Кувейт улсад хамгийн цөөн буюу тус бүр 12 сонгогч санал өгөхөөр бүртгүүлжээ. 
2024-06-24

Санал тоолох төхөөрөмжийг нээлттэйгээр шалгав

СЕХ-ноос сонгуулийн автоматжуулсан системд ашиглах программ хангамж, техник хэрэгслийн ажиллагааг шалган туршиж, баталгаажуулах ажлыг өнгөрсөн баасан гарагт улс төрийн нам, эвсэл, төрийн бус байгууллага, сэтгүүлч, олон нийтэд нээлттэйгээр зохион байгууллаа. СЕХ-ны Мэдээллийн технологийн төв, Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яам, Тагнуулын ерөнхий газрын төлөөлөл оролцсон ажлын хэсгийнхэн сонгуулийн автоматжуулсан системд ашиглах программ хангамж, техник хэрэгслийн ажиллагааг шалган туршиж, баталгаажуулан гэрчилгээ олгосноор хэсгийн хороодод хүргүүлдэг юм. 
2024-06-24

ТАВДУГААР ТОЙРОГ: Хамгийн олон өрсөлдөгчтэй төвийн бүс

УИХ-ын сонгуулийн тавдугаар тойрогт Дархан-Уул, Сэлэнгэ, Төв аймаг багтаж буй. 10 мандаттай хоёр тойргийн нэг болох төвийн энэ бүсэд 16 нам, хоёр эвслийн болон бие даагч дөрөв, нийт 118 хүн өрсөлдөж байна. Өөрөөр хэлбэл, энэ удаагийн сонгуулийн хамгийн олон нэр дэвшигчтэй тойрог юм. Тэр хэрээр өрсөлдөөн нэлээд ширүүн байна гэсэн үг. 
2024-06-20

 Залуусын оролцоог нэмэгдүүлэх “V-Check” кампанит ажил эхлүүлжээ

 “Сонгогчдын боловсрол төв”-өөс “V-Check” залуусын кампанит ажил зохион байгуулж байна. Залуусын улс төрийн боловсрол, сонгуулийн идэвх, оролцоог нэмэгдүүлэх нь уг арга хэмжээний зорилго аж. Тус төвийнхөн 2020 оны сонгуулиар анх уг арга хэмжээг хэрэгжүүлсэн юм билээ. “V-Check” челлэнжид залуус нэгдсэнээр улс төрийн оролцоо, хариуцлагаа нэмэгдүүлж, бусдадаа мэдээлэл түгээн, уриалах замаар сонгогчдын боловсролыг дээшлүүлэх юм байна. 
2024-06-19

“Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ хариуцлага хүлээх ёстой”

АН-ын дарга талийгаачийн гэр бүлд эмгэнэл илэрхийлж, шударгаар өрсөлдөхийг, хүний аминаас илүү үнэтэй төрийн сонгууль байх ёсгүйг сануулав. Мөн тус намын гишүүд, дэмжигчид уржигдар Сүхбаатарын талбайд зул өргөж, эмгэнэл илэрхийлсэн. Монголчууд найман удаа сонгуулиа тайван замаар хийж чадсан. Харин ес дэх удаагийн сонгуулийн сурталчилгааны үеэр нэг хүний алтан амь ийнхүү үрэгдэв.
2024-06-18

ДӨРӨВДҮГЭЭР ТОЙРОГ: Хуучин “бурхи”-нууд уу, шинэ дүрх төрх үү

Булган, Орхон, Хөвсгөл аймгаас бүрдэх УИХ-ын сонгуулийн дөрөвдүгээр тойрог найман мандаттай. 16 нам, хоёр эвслээс болон бие даагч нийт 87 хүн өрсөлдөж буй томоохон тойргуудын нэг. Бас нэлээд сонирхолтой нэр дэвшигчидтэй гэж болно. МАН, АН, ИХН-ынхан бүрэн ирцээр тус бүр найман хүн нэр дэвшүүлжээ. Эл жагсаалтыг Л.Гүндалайгийн Ард түмний хүч нам үргэлжлүүлсэн нь сонирхолтой. Гишүүн асан маань төрсөн нутаг, өөрийг нь УИХ-д гурвантаа сонгосон Хөвсгөл аймгийнхандаа ихэд найдлага тавьж буй бололтой юм. Тэрбээр бусад долоон нэр дэвшигчээ манлайлан ажиллаж байгаа аж. Гэвч энэ багаас түүнээс бусдыг нь олон нийт танихгүй. Дэлгэрэнгүй мэдээлэл байхгүй учраас хоосон нэр жагсаахад ч хэцүү юм. 
2024-06-17

Гуравдугаар тойрог: Цөөнх үндэстний өрсөлдөөн

Ямар ч “хольц”-гүй, давуу эрхтэйгээр дангаараа нэг тойрог болсон аймаг бол Баян-Өлгий. Уг нь Монгол бол нэгдмэл нэг улс хэдий ч цөөнх үндэстний төлөөллийг УИХ-д заавал багтаах ёстой хэмээн зүтгэсээр ийнхүү сонгуулийн гуравдугаар тойргийг тэдэнд “өгсөн” юм. Тэнд есөн нам, хоёр эвслээс болон бие даагч нэг, нийт 22 хүн нэрээ дэвшүүлэн өрсөлдөж байна. Гурван мандаттай тойрогт МАН, АН-аас гадна ИЗНН, Иргэний хөдөлгөөний нам (ИХН), ХҮН нам бүрэн нэр дэвшүүлж буй. Мөн Шинэ нэгдсэн эвсэл хоёр хүн сойсон бол Үндэсний эвсэл, Бүгд найрамдах, Үнэн ба зөв, Эрх чөлөөний эвсэл, Сайн ардчилсан иргэдийн нэгдсэн намаас тус бүр нэг хүн нэр дэвшжээ. Түүнчлэн ганц бие даагчтай.
2024-06-17

Нэгдүгээр тойрог: Шинэ цус сэлбэх хангайн бүс

Есөн мандаттай уг бүсэд 15 нам, хоёр эвсэл болон бие даагч нийт 80 хүн нэрээ дэвшүүлжээ. МАН, АН, ХҮН, Үнэн ба зөв намаас 100 хувийн ирцээр буюу тус бүр есөн хүнээ сойсон байна. ИЗНН, Иргэний хөдөлгөөний намаас долоо долоон хүн өрсөлдөж буй аж. Мөн Ц.Мөнхбат гэдэг ганц бие даагч бий. Ард түмний олонхын засаглал намаас З.Бат-Эрдэнэ, Монгол консерватив намаас Д.Цэгмэд нарын ганц дайчнаа илгээжээ.
2024-06-13

Таны нэг л зөв сонголтоор бид дутна

УИХ-ын сонгуульд өрсөлдөх хуулийн шаардлагыг хангасан 1336 нэр дэвшигчид өчигдөр СЕХ-ноос үнэмлэхийг нь гардуулснаар албан ёсны сурталчилгаа эхлэв. Гэхдээ энэ тоонд Үндэсний эвслийн тэргүүн Н.Номтойбаяр багтсангүй. Морьд барианаас гарлаа. Тэд өөр өөрсдийн бэлдсэн “гэнэтийн бэлэг”-ээ үлдсэн 16 өдөрт задална. Яагаад тухайн нам, эвслийг, мөн өөрийг нь сонгох ёстой талаар ухуулж, “гэгээрсэн” сайн хүний дүр бүтээх болно.
2024-06-11

Сэтгүүлчид улс төрч болж чаддаг уу

Сэтгүүлчид, хэвлэл мэдээллийн байгууллагууд төр засгийн алдаатай бодлогыг засаж залруулахад нь нөлөөлөх дөрөв дэх засаглалын үүрэг гүйцэтгэдэг. Үүгээрээ олны танил болдог бусад мэргэжлээс ялгаатай. Мөн нийгэм, эдийн засаг, улс төр, урлаг гээд бүхий л салбарын мэдээллийг түгээж, соён гэгээрүүлж, засаж залруулахын төлөө цаг наргүй ажилладаг. Энэ үндсэн үүргээ мартахгүй ажиллаж чадвал нэр дэвшиж буй сэтгүүлчид улс төрд тодорхой өөрчлөлт хийж чадна. Гэхдээ намын эрх ашгийн төлөө үйлчилж, товчлуур дарагч болчихвол одоогийн “хэлгүй” сэтгүүлч гишүүдийнхээ нэг болж хувирна.
2024-06-07

72 гишүүнтэйгээр бүрэн эрхээ дуусгаж буй “саарал” парламент

Монгол Улсын парламент 76 гишүүнтэй ажилласан цаг үе түүх болон үлдэж байна. 1992 онд манай улс анхны ардчилсан Үндсэн хуулиа баталж, үүний дагуу байнгын ажиллагаатай, 76 гишүүнтэй парламенттай болсон юм. Ийм бүрэлдэхүүнтэйгээр найман удаагийн парламентыг бид байгуулсан байна. Улмаар энэ тооны гишүүнтэй ажилласан сүүлчийн нэгдсэн чуулган ажлын 58 өдөр хуралдаад өчигдөр хаалаа. Үндсэн хуульд оруулсан өөрчлөлтийн дагуу 21 хоногийн дараа бид УИХ-д 126 гишүүн сонгоно. Тиймээс 76 гишүүнтэй ажилласан сүүлчийн парламентын онцлогийг тоймлон хүргэе. 
2024-06-06

 Нэр дэвшигчид хандивын дансаа зарлаж эхлэв

УИХ-ын сонгуулийн тухай хуульд заасны дагуу нэр дэвшигчид зардлын дансны дугаар, банкны нэрийг энэ сарын 13-наас өмнө Үндэсний аудитын газарт мэдэгдэж, бүртгүүлэх ёстой. Эхний даваагаар болзлоо хангасан нэр дэвшигчид өчигдрөөс сонгуулийн хандивын дансаа зарлаж эхэлсэн байна. Тэд иргэний үнэмлэхийн хуулбар, дансны дугаар, банкны нэрийг баталгаажуулсан баримт болон бүртгүүлэх хүсэлтээ хавсаргаад төрийн аудитын газарт хандана. Аудитаас бүртгэсэн бол хандивын дансаа олон нийтэд зарлаж, дэмжлэг хүсэж болох аж. Иргэн 10, хуулийн этгээд 30 хүртэлх сая төгрөгийн хандивыг дэмжиж буй нэр дэвшигчдээ өгөх боломжтой юм. 
2024-06-05

А.Г.ЛУКАШЕНКО: Би Монгол Улсад ашиг хайж айлчлаагүй 

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн урилгаар Бүгд Найрамдах Беларусь Улсын Ерөнхийлөгч А.Г.Лукашенко энэ сарын 1-4-нд манай оронд айлчилж буй. Түүний айлчлалын гол арга хэмжээ өчигдөр болсон юм. УИХ-ын сонгуулийн өмнө тус улс Төрийн тэргүүний түвшний анхны айлчлалаа хийж буй нь зарим хүнд хардлага төрүүлжээ. Улмаар түүний айлчлалыг эсэргүүцсэн хүмүүс ч цөөнгүй байв. Нийгмийн сүлжээгээр А.Г.Лукашенког “Оросын Гитлер” хэмээн цоллож, нутаг руугаа хурдан буцахыг шаардсан байр суурь ч хөвөрлөө. Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх Беларусийн Төрийн тэргүүнийг өчигдөр 11.00 цагт Сүхбаатарын талбайд угтсан авсан юм. Уг ёслолд гадаад орнуудаас манай улсад суугаа Элчин сайдууд, олон улсын төлөөлөл оролцов. Угтан авах ёслолын ажиллагаа дуусаж, зочид Төрийн ордонд хэлэлцээ хийж байх үеэр хоёр иргэн Украины далбааг барин Сүхбаатарын талбайгаар гүйж, түүний айлчлалыг эсэргүүцэж буйгаа илэрхийлжээ. Гэвч цагдаа нар тэднийг баривчилсан байна. 
2024-06-04

Н.Номтойбаяр сонгуульд оролцож чадахгүй нөхцөл үүсэв

УИХ-ын сонгуульд өрсөлдөхөөр материалаа хүргүүлсэн нэр дэвшигчдээс 154 нь эхний шатанд бүдрэв. Уг нь нам, эвслээс болон бие даагч нийт 1416 хүн баримт бичгээ СЕХ-нд хүргүүлсэн байжээ. Тус хорооноос пүрэв гаргийн орой эдгээрээс 1245-ыг нь нэр дэвшигчээр бүртгэж, дээрх тооны хүнийг бүртгэхээс татгалзсан тухай шийдвэр гаргасан нь шуугиан тарьсан юм. Татварын өртэй, баримт бичиг дутуу нь гол шалтгаан байсан аж. Нийт 139 хүнийг ийм шалтгаанаар түдгэлзүүлжээ. Эл зөрчлөө тэд зургаадугаар сарын 2-нд буюу өчигдөртөө багтаан засаж, СЕХ-нд хүргүүлэх боломжтой байлаа. Хэдийгээр бүх нийтийн баяр, амралтын өдрүүд таарсан ч холбогдох төрийн байгууллагууд ажиллаж, тэдэнд зөрчлөө арилгах боломж олгосон байна. Хэдэн хүн материалаа засаж ирүүлснийг СЕХ өнөөдөр мэдээлэх аж.
2024-06-03

Тэр нэр дэвшигч хэний хэн бэ 

Энд зөвхөн олны танил улс төрчдийн үр хүүхдүүд, хамаатнуудыг дурдлаа. Энэ ангилалд багтах өөр ч олон нэр дэвшигч бий. Мөн томоохон бизнесменүүдийн үр хүүхдүүд ч өрсөлдөж байна. МАН-ын жагсаалт дахь нэр цэвэр гэгдэж буй, олны танил биш залуусын зарим нь “том ар”-тай тухай ч яриад эхэлсэн. Ер нь үндэс угсаатай нь нарийн шүүвэл “бор зүрхээрээ” улс төрд орж ирсэн хүн улам л цөөрөх нь.
2024-05-30