Өчигдрөөс илүү маргаашийг
бүтээхийн төлөө

“Өнөөдөр”-ийн сэдэв

Ёс зүйгүй инфлүүнсерүүдийг “хазаарлаж”, хариуцлагажуулъя

Монголд ёс суртахууны манлайлал үзүүлдэг нөлөөлөгч (influencer) бараг байхгүй. Мөнгөний төлөө нүдээ ухаад өгөхөд ч бэлэн, сошиал танил бол өчнөөн бий. Хэдэн малынхаа буянд гэдэг шиг өөрсдөд нь итгэж, дэмждэг дагагчдынхаа хүчинд голоо зогоодог мөртөө тэдэндээ эр бяраа үзүүлэхийг нь яана. Дагагчдаа тэнэг мангараар нь дуудах энүүхэнд. Дэмжихгүй бол дагахаа болиод зайлчих л гэдэг “ёс зүйтэй”, хэрүүлч, тархи угаасан нөхдөөр нийгмийн сүлжээ дүүрсэн нь үнэн шүү дээ.
2025-05-29

Нийгмийн даатгалын алдагдлыг иргэд төлнө гэв үү

Бидний цалингаасаа сар бүр төлдөг нийгмийн даатгалын шимтгэл Тэтгэврийн даатгалын санд хуримтлагддаг гэж та боддог юм биш биз. Хэрэв тийм бол энэ нь том эндүүрэл шүү. Тэтгэврийн санд өдгөө нэг ч төгрөг байхгүй, улайж хоосроод олон жил болж буй. Өөрөөр хэлбэл, жил бүр алдагдалтай ажилласаар Нийгмийн даатгалын санг өдгөө “залгих”-даа тулчхаад байна.
2025-05-27

 Улаанбаатарыг аврахаар, урилга заллагаар ирсэн архитектороо нийслэлчүүд хайж байна

Улаанбаатар хот энэ хавар урьд жилүүдийнхээс илүү хөл хөдөлгөөн, үймээн бужигнаантай байна. Нийслэлийнхэн энд ч элдэв өдөрлөг, арга хэмжээ зохион байгуулаад, тэнд ч зам хааж, газар шороо малтан, барилга, байгууламж буулгаад амгалан тайван амьдрах байтугай аюулгүй зорчих боломж ч олгохгүй хотынхныг стресстүүлэх боллоо. “20 минутын хот”, “2040 төлөвлөгөө”, “24 мега төсөл” зэрэг сүржин нэртэй бодлогын баримт бичиг, хөтөлбөрийг албаны хүмүүс аманд орж, чихэнд хоногштол ярьж, үүнийхээ хүрээнд хааж боох, нураан сүйтгэх, буулган “цэвэрлэх” кампанит ажлыг хот даяар өрнүүлж буй энэ цагт нийслэлчүүд нэг л хүнийг хэн бүхнээс илүү “үгүйлж”, эрж хайжбайна. Тэр бол Улаанбаатар хотын ерөнхий архитекторын албан тушаалд томилогдоод есөн сар орчмын нүүр үзэж буй Ч.Төгсдэлгэр.
2025-05-26

Хэвлэл мэдээлэл хиймэл оюунтай хорших уу, харших уу

Хиймэл оюун ухаан (AI)-ы тусламжтайгаар хүн төрөлхтний тэрбум гаруй нь тун удахгүй ямар ч “хэрэгцээгүй” болно гэсэн хэтийн төсөөлөл бий. Технологийн ачаар гэх үү, гайгаар ийм олон хүн хөдөлмөрлөх шаардлагагүй болж, тэдний ажил, мэргэжлийг AI орлоно гэхээр гунигтай ч юм шиг. Хөдөлмөрийн зах зээлээс “арчигдах” ажил, мэр¬гэж¬лийн дотор сэтгүүлчийг хамаатуулсан судалгаа ч олон улсад цөөнгүй гарчээ. Тэгвэл Элон Маскаас өгсүүлээд хиймэл оюуныг бүтээгч, хөгжүүлэгчид хүн төрөлхтөнд нэг л ижил зүйлийг хэлсээр ирсэн. Тэр нь “Хиймэл оюуныг хэн ч бүтээж болно. Энэ нь нэг талаас бүгдэд маш том боломжийг нээж өгч буй. Үүний тусламжтайгаар хүмүүс цаашид ч хөдөлмөрөө хөнгөвчилж, амрах хугацаагаа улам л уртасгасаар байх болно. Гэхдээ AI ганцхан хүний л хийж чадах хүчин зүйлсийг хэзээ ч орлохгүй. Энэ бол энэрэн хайрлах сэтгэл юм.
2025-05-23

Богдхан уулыг бүрмөсөн сүйдлэх балагт “нүх”

Үе үеийн Засгийн газар, хотын удирдлагууд нийслэлийн агаарын бохирдлыг бууруулж, амьдрах орчныг сайжруулах амлалт, зорилтыг бодлого, үйл ажиллагааныхаа тэргүүнд эрэмбэлж ирсэн. Гэвч Улаанбаатарын уур амьсгал, экосистемийг тэжээн тэтгэгч, зөөллөн цэвэршүүлэгч амьтай бүхэнд дайсагнан халдаж, сүйтгэн устгасаар өнөөдрийг хүрлээ. Энэхүү “хоёр нүүртэй” бодлого, шийдвэрүүдээс нь болж хотын дундуур урсдаг Сэлбэ, Дунд гол өдгөө амь тавихдаа тулав. Таван аймгийн 37 сум, нийслэлийн долоон дүүргийн нутаг дэвсгэр дамнан, хүн, малын унд ус залгуулж ирсэн Хатан Туул ч бодлогогүй, балагтай шийдвэрүүдийн нөлөөгөөр бохирдол, доройтолд гүн автаж, Хятадын Шар мөрөнтэй эн зэрэгцэх хэмжээнд очсон. Үүний араас нийслэлийн ойн сангийн үлэмж хэсгийг бүрдүүлэгч, хотын экосистемийг тэнцвэржүүлэгч дархан цаазат Богдхан уул маань “мааниа уншуулахад” тун ойрхон байна.
2025-05-22

Т.Мөнхсайхан сайд өмнөө хөндөлссөн хүн бүрийг зайлуулж байна

Эрүүл мэндийн үе үеийн сайд нар сайнтай, муутай “саваа” дүүргэн, өнгөрсөн хугацаанд өөрсдийн гэсэн арга барилаар ажиллаж, улс төржсөн ч учиртай байсныг иргэд хэлдэг. Тэгвэл Т.Мөнхсайхан өнгөрсөн жил салбарын сайдаар улиран томилогдож, өдгөө тус салбарыг хоёр дахиа толгойлж буй туршлагатай хүн билээ. Гэвч тэр өмнөх сайд нараасаа дэндүү “поп”, ёс зүйгүйн дээр хүний эрхийн наад захын мэдрэмжгүй, хууль, журам зөрчдөгөөрөө сүүлийн үед “зард гарах” болов. Тэр нийгмийн сүлжээнд зүгээр ч нэг рийлчин байсангүй, сайд болсноос хойших хууль бус томилгоонууд нь Т.Мөнхсайханыг ямар ч ёс суртахуунгүй улс төрч болохыг нь улам тодруулсаар байна.
2025-05-21

Гурилын үйлдвэрүүдэд дампуурах сонголт л үлдэв

УИХ, Засгийн газар өвөлжилт, хаваржилтын хүндрэлтэй холбогдуулан одоогоос жил гаруйн өмнө ийм нэг “халуун сэтгэлт” шийдвэр гаргаж байв. Малчид, хөдөө, орон нутгийн иргэдийн амьжиргааг дэмжих, хямд үнэтэй гурил, тэжээлээр хангах халуун сэтгэлээр гаргасан гэх энэхүү шийдвэр нь угтаа сонгууль угтсан шоу, дотоодын зах зээл дэх шударга өрсөлдөөн, хэрэглэгчийн эрх ашгийг хамгаалах нэрийн дор үндэсний үйлдвэрүүдээ нухчин дарах хортой бодлого гэдгийг тухайн үед олон нийт анхааруулж, шүүмжилж байсан бол өнөөдөр үр дүнг нь бодитоор харж, амсаж байна. Энэ хуулийг хэрэгжүүлснээс хойших жил гаруйн хугацаанд юу өрнөв, ямар өөрчлөлт гарав гээд харвал хохирол нь хожлоосоо хол илүү тасарсан. Гурил импортолдог наймаачид л хэд гурван төгрөгийн ашиг олсон уу гэхээс бусад нь гавьтай үр өгөөж хүртээгүй. Гурилын үнэ ч энэ хугацаанд сүртэй хямдарч, тогтворжин, зах зээлд шударга өрсөлдөөн бий болсонгүй, зорилтот бүлэг болох малчид, орон нутгийн иргэдийн амьдралд ч эл шийдвэр дорвитой нөлөө үзүүлсэнгүй.
2025-05-20

Цахилгаан, дулааны гачигдалтай Улаанбаатарт шинэ сууц “шийтгэл” болж байна

Манай улсад ойрын жилүүдэд барилга, бүтээн байгуулалтын ажил эрчимжих төлөвтэй. Засгийн газраас хэрэгжүүлж буй Үндэсний орон сууцжуулалтын хөтөлбөр, Улаанбаатарын гэр хорооллыг хөгжүүлэх, хөрөнгө оруулалтыг нэмэгдүүлэх “Шинэ дэд төв” санаачилга, нийслэлийг 14 хотод хувааж, дэд бүтцийг нь тэлэх зорилготой шийдвэрүүд үүнд “үнэтэй” хувь нэмэр оруулах нь дамжиггүй. “Өнгөрөгч онд нэмэлтээр 37.3 мянган айлын орон сууцын барилгын ажлыг эхлүүлсэн. 2024, 2025 оны барилга угсралтын ажлын үр дүнд зах зээлд 66.4 мянган айлын орон сууц нийлүүлэх тооцоо бий” гэсэн мэдээллийг Хот байгуулалт, барилга, орон сууцжуулалтын яамнаас өглөө. Зөвхөн дээрх хөтөлбөрийн хүрээнд гэхэд жилд дунджаар 30 орчим мянган өрхийг орон сууцжуулах зорилт тавиад буй.
2025-05-16

Бакалаврын оюутнуудыг “торгоож”, дотоодын сургуулиудаа өөд татах оролдлого

Дотоодын болон гадаадын дээд боловсролын сургалтын байгууллагад суралцагчид зээл, тэтгэлэг олгох, эргэн төлүүлэх, буцалтгүй тусламж, дэмжлэг үзүүлэх журмыг Засгийн газар өнгөрсөн сарын сүүлчээр шинэчлэн батлав. Эл журмыг албан ёсоор ил тод болгоогүй, өдгөө Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газарт хянаж байгаа гэх ч ямар өөрчлөлт, шинэчлэлт хийсэн талаар онцлох мэдээллийг Боловсролын яам болон Боловсролын зээлийн сангаас танилцуулаад буй. Боловсролын сайд П.Наранбаяр “Зээлийн сан”-гийн журмыг шинэчлэхдээ дандаа хүндээ ээлтэй, дотоодын дээд боловсролын байгууллагуудаа дэмжсэн, эргэн төлөлтийг бодитойгоор сайжруулах, хаана амьдардаг, хэний хүүхэд гэдгээс үл хамааран тэгш боломж олгох өөрчлөлтүүд хийсэн” гэж тодотгосон юм. Эл журамд өнгөрсөн хугацаанд хийсэн өөрчлөлтүүд мөн л ийм ерөнхий агуулга, зорилготой байв. Харин энэ удаагийнх өөр байж, ахиц дэвшил авчрах уу гэдэг нь асуултын тэмдэгтэй хэвээрээ.
2025-05-14

Дампуу компанид давуу эрх олгосон тендерчид хэн бэ

Монгол Улс, БНСУ-ын Засгийн газар долоон жилийн өмнөөс харилцан тохиролцож, хөнгөлөлттэй зээлийн санхүүжилтийн гэрээг үзэглэн улмаар 2019 онд Солонгосын “Ки-Ди-Эйч-И Си” (KDHEC), “Ки-Ди-Эйч-Си” (KDHC) болон манай “Грин энержи интернэйшнл” (GEI) компаниудтай зөвлөх үйлчилгээний ажлаа гэрээлж байсан “Арван аймгийн төвд дулааны станц барих төсөл” цаасан дээрх хоосон мөрөөдөл болов. Цар тахал, түүний дараах нийгэм, эдийн засгийн хямрал, хоёр ч удаагийн УИХ-ын сонгууль гэх мэт олон талын сорилт бэрхшээл бүхнийг даван туулсны эцэст ажлаа хүлээлгэж өгөхөд жил хүрэхгүй хугацаа үлдээд байтал төслийн ерөнхий гүйцэтгэгч БНСУ-ын “Бьюксан инженеринг” компани дампуурлаа зарлахад хүрчээ.
2025-05-13

Мега төслийн хэрэгжилтээс цэрвэж, төсвийг улстөржүүлж эхэллээ

Мега төслийн хэрэгжилтээс цэрвэж, төсвийг улстөржүүлж эхэллээ
2025-05-12

Буриадын төв талбайд 1500 цэрэг эр ЯЛАЛТЫН БАЯР-аа тэмдэглэж алхлаа

Дэлхийн II дайны хүндхэн он жилүүд ард хоцорч, хэдийн 80 жил өнгөрчээ. Өдгөө хүн төрөлхтний түүхэнд уг гашуун түүх “Аугаа” хэмээн онцлон тэмдэглэх үйл явдал болж, жилийн жилд ОХУ-ын хотуудад баярын жагсаал зохион байгуулдаг уламжлал тогтжээ. Ийм нэгэн сүрт баярын жагсаал  Буриад Улсын нийслэлийн төв талбайд боллоо. Аугаа их Эх орны дайны ялалтын бэлгэдэл - Ялалтын жагсаалд Буриадын тойргийн бүрэлдэхүүн цэргийн ангиуд оролцсон юм.
2025-05-09

Хүүхдийн сонголт, сонирхлыг хүндлэхээс номтой нөхөрлүүлэх аялал эхэлдэг

Та хүүхдийнхээ сонирхсон номыг хавтасны зураг, сэдэв, агуулга, нэр зэргээр нь шинжээд, худалдан авахаас нэг бус удаа татгалзаж байсан уу. Номын дэлгүүр, үзэсгэлэн, худалдааг зорихдоо хүүхдээ дагуулснаас ганцаараа явсан нь дээр гэж үздэг үү. Таны хүүхэд хэтэрхий балчир тул өөртөө тохирох ном олж ча¬дахгүй, ахадсан, хүндэдсэн сонголт хийчих вий гэж үргэлж болгоомжилдог уу. Та хүүхдэдээ аль болох гэгээлэг сэдэвтэй, сайн сайхан, сургамжтай үйл явдалтай, өнгөлөг зурагтай ном авч өгөхийг боддог уу.
2025-05-09

Эмийн агентлаг Засгийн газрын бус, ЭМЯ-ны хэрэгжүүлэгч болжээ

Манай улс Эм, эмнэлгийн хэрэгслийн тухай хуулиа хамгийн сүүлд буюу өнгөрсөн оны зургаадугаар сард ши¬нэчилсэн. Шалтгаан нь зах зээл дэх чанаргүй, мөртлөө “хөөсөрсөн” үнэтэй эмүүдийг шахаж, үйлчилгээ өндөртэйг нь оруулж ирэх, цаашлаад дотоодын үйлдвэрлэлийг дэмжих замаар импортод хяналт тавих зорилготой. Бүр тодруулбал, тус хуулийн тавдугаар зүйлд “Төрөөс эм, эмнэлгийн хэрэгслийн талаар баримтлах бодлого нь Монгол Улсын үндэсний аюулгүй байдлын салшгүй хэсэг байна.
2025-05-08

Тосгодын хүмүүс Монголын жинчдийг 5-10 км газар дагаж үдэж байв

Монголын Засгийн газар, ард иргэдээс үзүүлсэн тусламж нь: Эд хөрөнгийн тусламж, Сэтгэл санааны тусламж байсан юм.
2025-05-07

Ил, далд татвар иргэдийг “мөлхүүлж” байна

Монголчууд цөөхүүлээ. Нийт хүн амын гуравны нэг нь хүүхэд, мөн тооны хүн халамжаар амьдардаг. Харин үлдсэн 30 гаруйхан хувь нь л махийтал хөдөлмөрлөж, эцэг, эхийн¬хээ тэтгэврийг, өвчтэй зовлонтой хүмүүсийн эм, тариаг татвараараа залгуулж ирсэн. Гэвч жил ирэх тусам “ажилчин анги”-ийнхны олсон хэдэн төгрөгийг төр засаг нь ил, далд хэлбэрээр хумсалж хулгайлсаар тартагт нь тулгаж, залуус ч ажиллаж, амьдрах хүсэлгүй боллоо. Яах вэ, та минь ээ.
2025-05-07

Хөгжлийн банк улс төрийн наймаанаас ангижрах ирээдүй алга

Хөгжлийн банк буюу хөгжлийн бүтээн байгуулалтыг дэмжих үндсэн үйл ажиллагаатай санхүүгийн байгууллагууд улс төрийн нөлөөллөөс ангид байж чадаагүйгээс үр ашиггүй зээл их хэмжээгээр олгож, алдагдал, хяналтгүй байдал, дампууралд хүрсэн жишээ дэлхийн түүхэнд цөөнгүй. Харин оновчтой бодлого, шийдвэртэй арга хэмжээ, хууль, эрх зүйн дорвитой шинэчлэлээр энэ эгзэгтэй, хүнд нөхцөл байдлаас гарч, хөгжлийг хөдөлгөгч төсөл, хөтөлбөрийг санхүүжүүлэх, эдийн засгийн тогтвортой өсөлтийг хангах үндсэн чиг үүргээ биелүүлж чадсан нь хуруу дарам цөөн аж.
2025-05-06

Төрийн цензурт дөнгөтэй хэвлэлийн эрх чөлөө

“Хил хязгааргүй сурвалжлагчид”(Reporters without borders) олон улсын байгууллагаас 2025 оны Хэвлэлийн эрх чөлөөний индексийг танилцуулахад Монгол Улс 180 улсаас 102 дугаарт эрэмбэлэгдэв. Өнгөрсөн жил манай улсын хэвлэлийн эрх чөлөө 21 байраар огцом ухарч, 109-д бичигдсэн нь одоогоор түүхэн “рекорд” болоод буй. Өмнөх оны дээрх үзүүлэлттэй харьцуулахад энэ жил нэг оноогоор дээшилж, 102 дугаар байрт шилжсэн боловч “хүнд” ангилалд багтсан хэвээрээ л байгаа юм. Ялангуяа 2020 оноос хойш Монголд хэвлэлийн эрх чөлөөний индекс мэдэгдэхүйц уруудаж, “асуудалтай”-гаас “хүнд” гэсэн ангилал руу гулсаад буй. Хэвлэлийн эрх чөлөөний индексийг таван ангилалд хуваан авч үздэг бөгөөд энэ жи¬лийн хувьд нийгэм, эдийн засгийн үзүүлэлт сайжирсан боловч сэтгүүлчийн аюулгүй байдлын асуудал хамгийн ноцтойд тооцогджээ.
2025-05-05