- Эхлэл
-
“Өнөөдөр”-ийн сэдэв
“Багануур” ХК-ийг багалзуурдах ажиллагааг Ц.Сандаг-Очир санаачилсан уу
“Багануурын уурхайн үйл ажиллагаа нэг минут зогсоход л Улаанбаатар хот гал алдана. Тиймээс “Багануур” ХК-ийн олон жил хуримтлагдсан алдагдлыг бууруулах, уурхайчдынхаа эрх ашгийг хамгаалахын төлөө би тууштай ажиллана” хэмээсээр УИХ-ын хоёр ч сонгуульд ялалт байгуулсан Ц.Сандаг-Очир гишүүн 1200 орчим уурхайчны итгэлийг хөсөрдүүлж орхив.
2025-07-23
Ипотекийн зээлтэй иргэдийг хоёрхон компанийн “хоол болгох” нь
Ипотекийн зээл бол дундаж амьдралтай өрх, гэр бүлүүдэд ус, агаар мэт хэрэгтэй, утаанаас ангижрах зорилготой улс орны хувьд ч хумьж болохгүй бодлого. Гэвч сүүлийн жилүүдэд ипотек тойрсон маапаан, арилжааны банкнуудын хүлээгдэл, залхаан цээрлүүлэлт утгаа алдаж, иргэдийн стресс бухимдлын гол шалтгааны нэг болоод буй. Ипотекийн зээл горилогчдын зовлон зүдгүүр багадаагүй атал дахиад нэг нэрмээс, санхүүгийн дарамт иргэдийн нуруунд үүрүүлэх болсон нь даатгалын шинэ журам юм.
2025-07-22
Асаргаа, эмчилгээнээс адлагдсан ахмадууд
Монгол Улсын нийт хүн амын 10 гаруй хувийг ахмад настан эзэлж байна. Ахмад настны тухай хуульд 60, түүнээс дээш настай эрэгтэй, 55 ба түүнээс дээш настай эмэгтэйг ахмад хэмээн тодорхойлж буй. Өнгөрсөн оны статистик мэдээллээс үзэхэд манай улсад 55, түүнээс дээш настай нийт 476 653 хүн бүртгэлтэй байна. Сүүлийн жилүүдэд төрөлт буурч, эсрэгээрээ ахмад настны эгнээ тэлж буй. Ахмад үеийнхний эрүүл мэнд, хөдөлмөр эрхлэлт, эдийн засаг, сэтгэл зүйн асуудалд анхаарах цаг болсныг илтгэсээр. Ганцхан жишээ хэлэхэд, манай улсад 60, түүнээс дээш насныхны нийт хүн амд эзлэх хувь 2015 онд 6.4 байсан бол 2030 онд 11.9, 2050 он гэхэд 21.1-т хүрэх магадлалтай байгааг “Ахмад настны нийгэм, улс төрийн оролцоо” 2022 оны судалгааны тайланд дурджээ. Энэ хэрээр нийгмийн халамж, эрүүл мэндийн салбарынхан хүндхэн ачаа үүрэх нь.
2025-07-21
Улсын сургуулиудыг эцээж, хувийнхныг “угжих” эсэргүү бодлого
Монголд эдүгээ баян, хоосны ялгаа, тэгш бус байдал хамгийн их гаарсан салбар бол боловсрол. Тэр дундаа ерөнхий боловсролын сургуулиудад тэгш бус байдал бий болоод олон он элээв. Боловсролын хүртээмжгүй байдал яагаад ингэтлээ газар авав гэдгийг нийтээр мэддэг хэрнээ үүнтэй эвлэрсэн нь харамсалтай. Энэ бүхэн боловсрол төлбөртэй болж, хэн дуртай нь үнэ тогтоодог болсонтой шууд холбоотой шүү дээ. Төрийн унхиагүй, харалган бодлого, шийдвэрийн нөгөө талд хувийн хэвшлийнхэн боловсролыг хэдийн бизнес болгож, зөвхөн мөнгөтэй айлын хүүхдүүд л чанартай боловсрол эзэмшдэг харгис нийгмийг бүтээчихсэн.
2025-07-09
Сайжруулсан түлшний үйлдвэрүүдийг хагас коксын “агуулах” болгож царцаах замыг засжээ
“Хятадаас 226 тэрбум төгрөгөөр ганцхан өвөл хэрэглэх түлш худалдан авч байхаар хагас коксын үйлдвэр барьсан нь дээргүй юү” гэх байр суурийг цөөнгүй хүн илэрхийлж байна. Инженер, технологийн салбарт ойр гэгдэх УИХ-ын нэр бүхий гишүүд ч ингэж ярьж буй. Мөн “Тавантолгой түлш”-ийн үйлдвэрийн нөөц, хүчин чадалд тулгуурлаад шинэ төрлийн бүтээгдэхүүнийг дотооддоо үйлдвэрлэх боломжтойг ч сануулах, зөвлөх хүн олон. Биднийг ийн буруу, зөвийг хэлэлцэж, элдэв санал, шүүмжлэл дэвшүүлэх зуурт хагас коксын үйлдвэр байгуулах ажлыг холбогдох байгууллагууд хэдийн эхлүүлжээ.
2025-07-08
Бонд хэмээх бодлогогүй “тоглоом”
Нийслэл хот 2024 онд дотоодын зах зээлээс 1.5 жилийн хугацаатай, дунджаар 13 хувийн хүүтэй нийт 798.3 тэрбум төгрөгийн бонд босгоод, түүгээрээ зам засвар, арчилгаа, батарей хуримтлалын станц барих төсөлд зарцуулахаар төлөвлөсөн нь Өрийн удирдлагын тухай хуультай нийцээгүй гэж Үндэсний аудитын газар дүгнэжээ. Дээрээс нь өнгөрсөн жилийн сүүлчээр гадаадын зах зээлээс босгосон 500 сая ам.долларын үнэт цаасаа арилжааны банкуудад байршуулж, бондын эх үүсвэрээ ашиглаж ч амжаагүй байтал 5.7 тэрбум төгрөгийн хүүгийн алдагдалд орсон тухай мэдээллийг аудитынхан илчлэв. Хотын захирагч Х.Нямбаатар энэ мэтийг “Худал мэдээлэл” гэж нийгмийн сүлжээгээрээ уйгагүй няцааж буй ч өнөөх “худал” мэдээллийг нь сэтгүүлчид бид биш, УИХ-ын гишүүд, Үндэсний аудитынхан дэлгээд байна.
2025-07-07
Хариуцлагагүйн зуд дагуулсан “ДЦС-3”-ын осол буюу цахилгаан, дулаангүй өвөлжих аюул
Монгол Улсын хүн амын тэн хагасаас илүү нь амьдран суудаг нийслэл Улаанбаатар хотод эрчим хүчний доголдол, хангамжтай холбоотой гамшгийн онцгой нөхцөл байдал хэдийн нүүр¬лэчхээд байна. “Дулааны цахилгаан станц-3” ТӨХК-д өн¬гөрсөн сарын эхээр гарсан ослын улмаас нийслэлчүүдийг цахилгаан, дулаанаар тасралтгүй, найдвартай хангах үүрэг хүлээсэн гол байгууллага нь нийт хүчин чадлынхаа дөрөвний нэг буюу 25 хувийг алдчихсан.
2025-07-03
Ургацын талбайд туссан улс төрийн хар сүүдэр
Сонгууль угтаж, сонгогчдод таалагдах зорилгоор гаргасан бодлогогүй, мугуйд ганцхан шийдвэр улс орон, нийтийн эрх ашиг, салбарын хөгжилд ямар их хор хохирол учруулдгийн бодитой жишээ нь Гаалийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хууль болов. УИХ, Засгийн газар өвөлжилт, хаваржилтын хүндрэлтэй холбогдуулан малчид, хөдөө, орон нутгийн иргэдийн амьжиргааг дэмжих, хямд үнэтэй гурил, тэжээлээр хангах зорилгоор одоогоос жил гаруйн өмнө буюу парламентын сонгууль болохоос хоёрхон сарын наана ийм хууль баталж, эдгээр бүтээгдэхүүнийг гаалийн татвараас чөлөөлсөн юм.
2025-07-02
ЮНЕСКО морин уралдааныг бүртгэлээ гээд монгол хүүхдийн амь үнэгүйдэх ёсгүй
Арав хүрэхгүй хоногийн дараа Улсын баяр наадам болно. Өдийд хурдан морины уяа сойлго таарч, унаач хүү, хүлэг хоёр нэг нэгэндээ ээнэгшин дассан байх учиртай үе. Гэвч нохойн дуу ойртсон эл өдрүүдэд цахим орчинд “Унаач хүүхэд авна. Сэргэлэн цовоо, жин багатай байх хэрэгтэй. Цалин 800 мянга, нэг сая, 1.5 сая төгрөг, утасны дугаар...” гэсэн зарууд цөөнгүй байгаа нь санаа зовоох асуудлын нэг мөнөөсөө мөн билээ.
2025-07-01
60 жилийн түүхтэй вакцинд итгэхгүй, “жалганы үзэл”-ээр эсэргүүцсээр л байх уу
Одоогоос 11 жилийн өмнө манай улс улаанбурхан өвчнийг устгасан хэмээж, ДЭМБ-ын Номхон далайн баруун бүсээс 2014 оны зургаадугаар сарын 26-нд гэрчилгээ гардаж байлаа. Тухайн үед Монгол Улс энэхүү түүхэн амжилтаараа 60 жилийн түүхтэй вакцинд итгэхгүй, “жалганы үзэл”-ээр эсэргүүцсээр л байх уу БНСУ, Австрали, Макао зэрэг оронтой эн зэрэгцэж, нэг хэсэг ёстой л “од” болсон доо. Гэвч халд¬варт өвчнийг ялан дийлэх тийм ч амар биш гэдгийг өнгөрсөн цаг хугацаа бидэнд хангалттай харуулав.
2025-07-01
Ж.Чинбүрэнд ажил хийх чин хүсэл бий юү
Эрүүл мэндийн салбар элгээрээ хэвтэж, Эрүүл мэндийн даатгалын сан нь (ЭМДС) хоосорчихсон энэ цагт салбарын шинэ сайд Ж.Чинбүрэнг шийдэл ярьж, системийн гажуудлыг засаж залрууна гэсэн итгэл, хүлээлт иргэдийн дунд өндөр байлаа. Гэтэл сайдын суудлыг ихэд хүсэмжилж, санасандаа хүрсэн Ж.Чинбүрэн ажлаа авсан даруйдаа л эрүүл мэндийн төлбөртэй тусламж, үйлчилгээний үнийг нэмэх тухай ам нээв. ЭМДС-гийн хоосон “сав”-ыг иргэдийн халааснаас дүүргэхээр улайрч эхэлсэнд олон нийт бухимдаж эхэлсэн юм.
2025-06-27
Талцах биш, тал бүрээс нь хэлэлцэх элсэлтийн шалгалт
Элсэлтийн шалгалт (ЭШ) тойрсон будилаантай холбоотой асуудал нийгэмд бухимдал, талцал үүсгэсээр ирсэн. Энэ жил асуудал нэлээд ноцтой, хурцаар хөндөгдөж, даалгаврын тохирц хүндэдсэн болон ЭШ-ын үед алдаа гарсан судлагдахууны шалгалтыг наймдугаар сарын 15-ны дотор дахин зохион байгуулах, холбогдох байгууллагын удирдлагад хариуцлага тооцуулах шаардлагыг Монголын Багш нарын үйлдвэрчний эвлэлийн хорооноос салбарын сайддаа хүргүүлээд буй. Шаардлагыг нь хүлээж авахгүй бол сайдыгаа огцруулах хэмжээнд хүртэл асуудлыг тавина гэдгээ багш нар мэдэгдэв.
2025-06-25
Тендерийн тээг нь төр өөрөө
Төрөөс тавьж буй өндөр босго, алдаатай тооцоолол, дарга нарын компанийг “ивээх” бодлогоос болж тендерт оролцдог, шалгардаг дотоодын аж ахуйн нэгж олдохоо байлаа. Сүржигнэж, муу амлаж байгаа юм биш, бодит байдал ийм л болчихлоо. Дэд бүтэц, бүтээн байгуулалтын тендер зарлахаар оролцох аж ахуйн нэгж олдохгүй байна, үүнээс болж төрийн ажил цалгардлаа гэх ялархал, гомдлын шинжтэй үгсийг албаны хүмүүс сүүлийн үед байнга хэлэх болсон. Үүнийхээ бурууг аж ахуйн нэгжүүд рүү чихэж “шаардлага, шалгуур хангах материал ирүүлсэнгүй”, “санхүүжилт нь бага гээд сонирхохгүй байна”, “энэ чиглэлийн туршлагатай компани алга” гэх нийтлэг зовлон тоочдог.
2025-06-24
Хүний эрхэд халдсан “маркетинг”
Байгууллагын сурталчилгаандаа бусдын дуу, дүрсийг зөвшөөрөлгүй ашигладаг байдал дэн¬дүү олширчээ. Манайд болсон бодит жишээ татъя. Үргэлж нээлттэй байдаг нэгэн фитнес клуб юүтүб сувагтаа 24/7 лайв цацдаг байна. Тэд үүнийгээ тайлбарлахдаа “Шууд дам¬жуулж буй бичлэгийг үзээд бэлтгэлийн заал хэр их хүнтэй байгааг харж болно. Манайх огт хаадаггүй тул хү¬мүүс хүссэн цагтаа ирэх боломжтой” гээд ичсэн шинжгүй, ил цагаан ярьж байна. “Орфей” театр “Амьдрахуй” драмын жүжгээ өнгөрөгч аравдугаар сард нээсэн. Тус зохиол нь ит¬гэл найдвар, зовлон бэрхшээлийг Фү Гуй хэмээх эрийн амьдралаар төлөөлүүлэн өгүүлдэг. Ийм агуулгатай жүжиг үзсэн хүний сэтгэл хөдөлж, уйлах энүү - хэнд. Гэтэл үзэгчдийг мэдрэмждээ автаж, тоглол тод анхаарлаа бүрэн хандуулсан байхад нь зургийг нь дарж, фэйсбүүк хуудастаа нийтэлжээ.
2025-06-19
Хотын татвар хэмээх боловсон луйвар
Нийслэл хотын иргэн та ресторанд хооллоод гарахдаа, машинаа угаалгах болон засаж янзлуулах бүрдээ, амралтын газар, зочид буудал, караоке, баар цэнгээний газраар үйлчлүүлэх тоолондоо, мөн худалдаж авсан тамхи, бүх төрлийн согтууруулах ундаа болгондоо хоёр хувийн татвар төлж байгаагаа анзаардаг уу. 2015 оноос хойш бид нэг хувийн татвар төлж байгаад өнгөрсөн жилээс гэнэт хоёр хувь болгон нэмэгдүүлснийг нь тэр бүр мэдэхгүй, анзаараагүй хүмүүс эргэн тойронд бишгүй олон байна. Арга ч үгүй юм, 2023 оны арванхоёрдугаар сарын 5-нд буюу Улаанбаатар хотын төсвийг хэлэлцэн батлах үеэр нийслэлийн ИТХ-аар гэнэт л “Нийслэл хотын албан татварын хувь хэмжээг шинэчлэн тогтоох тухай” 124 дүгээр тогтоолыг сэм албажуулж, хоёр хувь болгон нэмээтхэж.
2025-06-18
Хиймэл оюуныг “дөнгөлөх” хууль хэрэгтэй байна
“Замын хөдөлгөөний дүрэм зөрчсөн” гэх мессеж өдөрт хэдэн арваараа ирж “айлгах” болов. Цагдаагийн дохиураар, дүрмийн дагуу замын хөдөлгөөнд оролцсон атал “Гэрэл дохио”, “Зогс шугам” зөрчсөн гэх зэргээр алдаа гаргаагүй ч хиймэл оюун “муу” дүн тавьж, олон нийтийг бухимдуулж байна. Энэ ямар учиртай юм бэ, ингэж дасгасаар нэг л өдөр ихээхэн хэмжээний торгууль ногдуулах вий гэх эргэлзээ, түгшүүр олны дунд үүсчихлээ. Дэлхий нийт тэр чигтээ хиймэл оюунаар залуурдуулж буй технологийн энэ эрин үетэй манай улс ч хөл нийлүүлэх нь зүйн хэрэг. Гэвч хиймэл оюуныг “дөнгөлөх” хууль, эрх зүйн орчныг бүрдүүлээгүй байж салбар бүрд ингэж хүч түрэмгийлэн нэвтрүүлж байгаа нь хүний эрхийн зөрчил үүсгэж болзошгүйг хуульчид анхааруулах болов.
2025-06-17
Сайдын ажлын тайлан уу, салбарын стратегийн төлөвлөгөө юү
Соёл, спорт, аялал жуулчлал, залуучуудын сайд Ч.Номин аялал жуулчлалын асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүнээр ажилласан жил орчмын хугацаандаа багийнхантайгаа нэгэн томоохон ажлын ард гарснаа бахархалтай гэгч нь зарлаад байна. Тэр нь манай улсын “Аялал жуулчлалын дунд хугацааны стратеги”.
2025-06-16
