Нэг сар гал зогсоох Америкийн саналд Орос ямар хариу өгөх бол

Америк, Украины төлөөлөгчид хоёр дахь уулзалтаа өнгөрсөн мягмар гарагт Саудын Арабын Жидда хотод хийлээ. Уулзалтад Америкийн талаас Төрийн нарийн бичгийн дарга Марко Рубио, Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөх Майк Уолтц, Украиныг төлөөлж Гадаад хэргийн сайд Андрей Сибига, Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга Андрей Ермак, Батлан хамгаалахын сайд Рустем Умеров нар болон Саудын Арабын Гадаад хэргийн сайд Файсал бин Фархан, Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөх Мосад бин Мохаммад аль Айбан нар оролцов.
30 хоног гал зогсоох АНУ-ын саналыг Орос хэрэгжүүлсэн нөхцөлд уг шаардлагыг хүлээн авахыг Украин зөвшөөрчээ. Үүний хариуд цэргийн тусламж үзүүлэхээ Вашингтон амлав. Энэ удаагийн хэлэлцээрийн үр дүнгээр гаргасан хамтарсан мэдэгдэлд 30 хоног гал зогсоох түр хугацааны дэглэмийг даруй сахиж, улмаар хоёр тал тохиролцоогоор сунгаж болохыг өгүүлсэн байна. Үүнийг Оросын тал хүлээж авах нь “энх амгаланд хүрэх түлхүүр” болохыг ОХУ-ын удирдлагын сонорт хүргэх үүргийг Вашингтон хүлээжээ. Америкийн үзүүлэх цэргийн тусламж нь Украины аюулгүй байдлыг сахихад зориулагдах аж. Марко Рубио энд онцлон тэмдэглэхдээ “Одоо бүх зүйл Оросоос шалтгаална. Гал зогсоох саналыг Орос хүлээж авахгүй бол харамсалтай нь энх амгалан байдал тогтоход юу саад болж байгааг бид мэдэж авна” гэжээ. Тэрбээр цааш нь энэ хэлэлцээний үр дүнг Москвад аль болох түргэн хүргэнэ гэдэгт найдаж буйгаа илэрхийлсэн байна. АНУ, ОХУ-ын төлөөлөгчдийн уулзалт тун удахгүй болно гэж дээрх хэлэлцээний дараахан Дональд Трамп мэдэгдсэн. Гэвч уг уулзалт хаана болох, хэн оролцохыг тодруулсангүй. Путинтэй өөрийнх нь хийх яриа хөөрөө энэ долоо хоногт болж болзошгүй гэж Трамп хэлсэн аж. Мөн Украины Ерөнхийлөгч Владимир Зеленскийг Цагаан ор­донд дахин урина гэж хэлжээ. Украины эрд­сийн нөөцийн талаар гэрээ байгуулах ажлыг түргэвчлэхээр Вашингтон, Киев хоёр тохир­сон болохыг хамтарсан мэдэгдлээс ан­заа­рахаар байна. Түүнчлэн гал зогсоох дэг­лэ­мийн үед хүмүүнлэгийн талаар тавих хүчин чармайлт энхийн үйл явцын нэг хэсэг байж, олз­лог­догсдыг солилцох, саатуулагдсан энгийн ир­гэ­дийг чөлөөлж, албадан аваачсан ук­раин хүүх­дүүдийг буцаах талаар тө­лөө­лөг­чид энэ уул­зал­тын үеэр хэлэлцжээ.
Жидда хотод болсон уулзалтын үр дүнг ВВС агентлагийн сурвалжлагчид задлан шин­жил­­сэн байх юм. Тэдний үзсэнээр Дональд Трам­пын багийн дэвшүүлсээр ирсэн нөхцөл байд­лыг зохицуулах төлөвлөгөөг Украины тал хэсэг хугацаанд эсэргүүцсэний эцэст хүлээн зөв­шөөрчээ. Владимир Зеленскийгийн зүт­гүүлээд байсан, хуурай газарт гал зогсоох талаарх саналыг энэ удаад авч үзсэнгүй. Галыг усан дээр болон агаарт зогсоох талаар ярилцсан байна. Цаашдаа юу болохыг хэн ч таашгүй. 30 өдрийн гал зогсоох дэглэм дахин дахин сунгагдаад байж ч мэднэ. Трампын хувьд гал зогсоож, хү­мүүс амиа алдахыг болиулах нь л чухал аж. Минскийн хэлэлцээр үйлчилж байх үед Оросын тал эвлэрлийг хэдэн арван удаа зөрч­сөн нь түүний сонирхлыг тэгтлээ татахгүй байгаа бололтой. Дээр нь дайныг зогсоох хүсэл­тэйгээ Владимир Путин түүнд хэлсэн бөгөөд  Трамп Оросын Ерөнхийлөгчид үг дуугүй итгэж буй юм байна.
Дайны үйл явцад гарсан аливаа завсарлагааг Орос цэргээ өөрчлөн зохион байгуулах, армиа ши­нээр зэвсэглэхэд ашиглана гэх Зеленс­кийгийн бодол өөрчлөгдсөн нь юу л бол. Энэ амс­хийл­тийг Украин өөрөө хэрхэн ашиглах нь илүүтэй сонирхол татаж байна.
Хоёрдугаарт, бөмбөг (давуу тал) одоо яалт ч үгүй Москвагийн талд байгаа. Хэв­лэ­лүү­­­дийн мэдээлж байгаагаас үзэхэд АНУ-ын Ерөн­хийлөгчийн элч Стив Уиткофф энэ долоо хоногт Москвад очих нь. Тэгэхдээ энэ мэдээл­лийг Оросын Ерөнхийлөгчийн хэвлэлийн тө­лөө­лөгч Дмитрий Песков нотолсонгүй, бас үгүйс­­­гэсэнгүй. “Цэргийн тусгай ажиллагааны тавь­сан бүх зорилтыг биелүүлэх” хүртэл байл­дааныг зогсоохыг зөвшөөрөх нь гэх ямар нэг найд­лага Путин одоогоор огт төрүүлэхгүй бай­гаа юм. Тиймээс Жидда хотоос сонсогдсон саналд Оросын Ерөнхийлөгч ямар хариу өгөхийг тааварлахад бэрх. Хамгийн ойрын үед уулзалт зохион байгуулж, 30 өдрийн энх амгаланг тогтоож, Украинд удаан хугацаанд аюулгүй байдал бий болгох зорилготой өргөн хүрээтэй хэлэлцээрийн үйл явцыг эхлүүлэхийг Путин зөвшөөрөх магадлалтай. Хэрэв үүнээс татгалзах юм уу, шууд хариулт өгөхөөс зайлсхийвэл Путинд Трамп шахалт үзүүлж чадах, эсэхийг бид харах болно. Гуравдугаарт, АНУ гал түр зогсоохыг даруй болиулж, Ук­раи­ны аюулгүй байдлын салбарт үзүүлэх тус­лам­жаа нэмэгдүүлбэл байдал хаашаа эргэх бол. Ва­­шинг­тон ийм тусламж үзүүлэхээс татгалз­вал энэ нь фронтын шугамд Украины цэр­гүү­дийн байлдааны бэлэн байдалд тэр даруй нөлөөл­нө гэж сэтгүүлчдэд Украины зэвсэгт хүч­ний эх сурвалж ярьсан байх юм.
Саудын Арабын Жидда хотод болсон Ва­шингтон, Киевийн хэлэлцээр найман цаг гаруй үргэлжилжээ. Түүнийг өндөрлөсний дараа АНУ-ын Ерөнхийлөгчийн хэвлэлийн нарийн бичгийн дарга Кэролайн Ливитт уг уулзалтыг “Үр дүнтэй болсон” гэж хэлсэн байна. Энэ бол хоёрдугаар сарын эцсээр Цагаан ордонд Дональд Трамп, Владимир Зеленский нарын хооронд болсон таагүй явдлаас хойш Киев, Вашингтоны хооронд хийсэн анхны албан ёсны уулзалт юм. Түүнээс хойш Украинд үзүүлэх цэргийн тусламжаа АНУ түр зогсоогоод байгаа билээ. Уулзалтын өмнө Оросын хотууд Украины дроны довтолгоонд өртсөн. Дайн хийсэн гурван жилийн хугацаан дахь хамгийн томоохон довтолгоон нь энэ гэж үзэж буй. Оросын Батлан хамгаалах яамны мэдээлснээр уг дайралтад 300 гаруй нисгэгчгүй төхөөрөмж оролцжээ. Бусдаас илүү хохирол амссан нь Москва муж бөгөөд энд гурван иргэн амиа алдаж, 18 хүн шархадсан байна.
Энхийн тохиролцоонд хүрэх аливаа хэлэл­цээ­рийн хүрээнд газар нутгийн хувьд буулт хий­хэд хүрнэ гэдгийг энэ уулзалтын өмнө Ук­раинд АНУ урьдчилан анхааруулсан гэх мэ­дээлэл бий. Киевт ийм дарамт шахалт үзүүлэх­дээ га­лыг даруй зогсоож, Америк, Украины төлөө­лөгч­дийн яриа хөөрөөнөөс сайн үр дүн хүлээж бай­гаа гэж Цагаан ордны тэргүүн хэлжээ. Тэгвэл Украины эрх ашгийг хамгаалж, дайны төгс­гөлийг тодорхой болгон, америк түн­шүүд­тэй хамтран ажиллах нь энэ яриа хэлэл­цээнд оролцох гол зорилго нь гэж Киев мэ­дэгд­сэн аж.
Орос, Америкийн хооронд хоёр ч удаа хэлэлцээр хийгээд байгаа. Эхний уулзалт Ук­раин дахь дайныг зохицуулах асуудлыг голлон хөндсөн. Украины асуудлаар дээд түвшинд ярилцах багийг томилохоор талууд тохиролцсон юм. Хоёр дахь уулзалтыг илүүтэй техникийн шинж чанартай байсан гэж хэлж болно. Яриа хөөрөө хоёр улс дахь ЭСЯ-ны ажлын талаар өрнөж, албан ёсны мэдэгдэлд нь л гэхэд Украин дахь дайны талаар тусгаагүй.

Р.Жаргалант