Ардын намд “эзлүүлсэн” МЭХ-г татан буулгая
Уг нь МЭХ 1924 онд байгуулагдсан, Азийн анхны эмэгтэйчүүдийн байгууллага аж.Ирэх онд тус холбооны 100 жилийн ой болно. Эмэгтэйчүүдийн сурч боловсрох, улс төрийн сонгох, сонгогдох, хөдөлмөр эрхлэх боломжийг хангахын төлөө анхны удирдагч, гишүүд нь тууштай ажилласан нь мэдээж. Үүний үр дүнд 1924 оны Үндсэн хуульд эдгээр суурь эрхийг тусгуулж чадсан байдаг. Тэгвэл үүнээс хойш, ялангуяа ардчилсан хувьсгалаас хойших 30 гаруй жилд МЭХ юу хийсэн бэ. Яагаад 100 жилээ тэмдэглэх гэж буй уг байгууллагын талаар нийгэмд тодорхой ойлголт ч үгүй, “сураггүй” байна вэ. Ингэж гайхаж буйгаа олон хүн нийгмийн сүлжээнд илэрхийлжээ.
2023-12-04
Дахин төлөвлөлтийн хамгийн том хохирогч нь хүүхдүүд-2
Гадаадынхны жишгээр амины орон сууц, хашаатай бол тухайн айл хамгийн баян, тансаг аж байдалтайд тооцогдоно. Харамсалтай нь, Улаанбаатар хотын сая хол давсан хүн амын 60-аас илүү хувь нь гэр хороололд аж төрж, утаа үйлдвэрлэгчээрээ цоллуулж, дэлхийд нэгдүгээрт эрэмблэгдээд удаж буй. Төр засаг гэр хорооллыг дахин төлөвлөж, барилгажуулах ажлыг эхлүүлээд даруй 10 жил өнгөрчээ. Гэр хорооллыг дахин төлөвлөж, барилгажуулахдаа эхний үед газрын эздийг нүүлгэн шилжүүлэх ажлыг төсөл хэрэгжүүлэгч барилгын компаниуд хариуцдаг байв. Ингэхдээ маш олон хүүхдийн зүрхэнд шар ус хуруулж, ирээдүйг нь хараар будаж, алд дэлэм алдсан байдаг. Ингээд олныг үл нуршин хүүхэд хохирсон хоёр баримт дэлгэе.
2023-12-01
Дэд сайдын сонгуулийн синдром эхэлжээ
Сонгууль дөхөхөөр хөнддөг сэдэв, “мөлждөг яс” гэж бий. Хамгийн гол нь асуудлыг шийдвэрлэхгүй, сэвээд иргэдийн тархийг угаах механизм ажилладаг. Тухайн сэдвээр улс төрчид оноо авах гэж хүслийн жагсаалт гаргаж, иргэдийн тархийг угаадаг гэсэн үг. “Оюутолгойн гэрээ”, метро, аж үйлдвэр, цалин тэтгэврийн нэмэгдэл, ипотек, татварын шинэчлэл зэрэг сэдвүүд хөвөрнө.
2023-11-24
Сурагчдын үдийн хоол ба хүүхдийн эрх
ШУТИС-ийн хоолзүйч эрдэмтдийн судалгаагаар дотуур байрны 1-12 дугаар ангийн сурагч өдөрт 12 000 төгрөгийн хоол идэх ёстой. Гэрээсээ хичээлдээ явдаг 1-5 дугаар ангийнхан 5800 төгрөгийн Үдийн хоол идэх тооцоолол бий. Бодит амьдралд дотуур байрныхан 4300 төгрөгөөр өдрийн турш, 1-5 дугаар ангийнхан 1500-гаар Үдийн хоол иддэг.
2023-11-23
Хорихоос бичсэн нулимстай захидлын мөрөөр...
Үрээсээ хагацаж, бэтгэрсэн хөөрхий бүсгүй хорихоос захидал бичжээ. Нулимсанд халтартаж, дарайсан тэрхүү захидалд “Төрүүлсэн үрийг минь өөр бусдад үрчлүүлсэн байж болзошгүй сураг дууллаа. Нэг ой гаруйтай нялх үрийг минь хадмууд асарч халамжилна хэмээн авч үлдсэн. Гэхдээ намайг хорихт байх хугацаанд нэг ч удаа авчирч уулзуулаагүй. Хэчнээн гуйгаад ч утсаар яриулсангүй, хүүхдийн баяраар ч зургийг нь өгсөнгүй” хэмээх сэтгэл эмтрэм үгс хөврүүлжээ.
2023-11-22
Иргэд хоолтой хонохын тулд өр тавихаас өөр аргагүй байна
“Хоногийнхоо махыг ч авч чадахгүй хүмүүс л байна шүү дээ. 1000-2000 төгрөгт тааруулж мах авах нь бий. Ихэвчлэн 200 граммыг л авдаг даа. Өр тавих нь ч их. Тэтгэвэр, тэтгэмж нь буухаар төлцгөөдөг. Ядарсан хүмүүс зээлээр өгөөч гэж гуйхад яаж үгүй гэж хэлэх билээ. Боломжоороо зарим нь төлнө, өрөө 1-2 жил төлж чадаагүй хүмүүс ч бий” гэсэн юм.
2023-11-20
“Оюутолгой” ордын нөөцөө ашиглаад зэсийн тоглогч болох зах зээл бий
Зэсийг барилга, электроник, мэдээллийн технологи, цахилгаан эрчим хүч, тээврийн хэрэгсэл зэрэг төрөл бүрийн салбарт түгээмэл ашигладаг. Цахилгаан бараа, машинаас авхуулаад тог цахилгаан, дэд бүтэц, үүрэн холбоо, интернет сүлжээнд хүртэл хэрэглэнэ. Тиймээс бидний өдөр тутмын амьдралд зэс үнэ цэнэтэй.
2023-11-13
Газрын гүн дэх ажил буцалсан “хот”
Газрын гадаргаас доош 1300 метр буюу “Блю скай” цамхгийг 12 давхарласантэй тэнцэх хэмжээний гүнд 24 цагийн турш хүдэр тасралтгүй олборлох мөрөөдөл биеллээ олжээ. Орчин цагийн инженерчлэлийн гайхамшиг Өмнийн говийн газар дор сүндэрлэж байна. Мөн метротой болох мөрөөдөл тээсэн бид газрын гүнд “хот” байгуулах туршлагатай боллоо гэсэн үг.
2023-11-03
Гэр хорооллын автобусны буудлууд “хаягдсан” хэвээрээ байна
Энэхүү зургийг харсан олон хүн тухайн хэсгийн ойр орчмын оршин суугчид нийтийн эзэмшилд хайр гамгүй хандаж байгааг шүүмжилжээ. Улмаар хараа хяналтыг сайжруулж, буруутай этгээдүүдэд хариуцлага тооцдог болох нь зүйтэйг онцолсон байв. Нэг талаас үнэхээр ч тийм. Зөвхөн тухайн хэсгийн иргэд гэлтгүйгээр ер нь хотын хай сайгүй л иргэд нийтийн эзэмшилд хүнийрхүү хандах нь түгээмэл. Гудамж, талбай байтугай амьдарч буй орцныхоо хаалга, цахилгаан шатыг ч эвдсэн тохиолдол хааяагүй л гардаг. Тэгэхээр бид ухамсар, сэтгэхүйдээ “салхи оруулж”, хотын иргэн болж төлөвшин, аливаад өөриймсөг хандах шаардлага байгааг эл үйл явдал харуулна.
2023-10-31
Төлөөлөгч байж болох ч дарга хийлгэж чадахгүй
Аймаг, нийслэл, сум, дүүргийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлын сонгуулийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах төслийг УИХ-аар хэлэлцэж байна. Ээлжит сонгууль болохоос жилийн өмнө уг хуульд өөрчлөлт оруулахыг хориглох тухай 82.1 дэх заалтыг “зургаан сараас өмнө” болгохоор гишүүн Э.Бат-Амгалан, Г.Амартүвшин, Т.Энхтүвшин нар төсөл санаачлан энэ сарын 11-нд өргөн барьсан юм. Сонгуулийн зардлыг бууруулах, саналын хуудсыг гараар давхар тоолох зэргээр хуульд нарийвчилсан зохицуулалт оруулах хэрэгтэй хэмээн тэд үзжээ. Ингэхдээ жендерийн тэгш оролцоог хангах буюу эмэгтэйчүүдийн нэр дэвшүүлэх квотын тухай тэд хөндсөнгүй. Гэвч УИХ-ын сонгуулийн тухай хуультай дээрх хуулийг нийцүүлэх шаардлага бий.
2023-10-27
Хүүхэд хамгаалахад зориулах 14 тэрбум төгрөг эзэндээ хүрэх үү
Тэдний цалин бага, нийгмийн баталгаагүй, нөхцөл хүнд учраас удаан ажилладаггүй. Хүүхдийн эрхийн хууль зүйн хороонд ажлын төлөвлөгөө баталсан ч төсөв тусгаагүй, гишүүд нь биечлэн хуралдаа суух ёстой ч шүүх, прокурорын байгууллагын төлөөллүүд өөрсдөө ирдэггүй. Тэнд бэлгийн хүчирхийлэлд өртсөн хүүхдүүдтэй ажиллах эмэгтэй ажилтан хангалтгүй. Мөн хохирогч хүүхдүүдээс олон удаа мэдүүлэг авч, сэтгэл зүйд нь сөрөг нөлөө үзүүлдэг” гэсэн ерөнхий мэдээлэл өгсөн. Ер нь л чиг үүрэг, стандарт гээд тодорхой юм ховор бололтой. Аль байгууллага нь ямар ажлаа хариуцах тухай нарийн зураглал гаргахыг ХЭҮК-оос зөвлөж буй аж.
2023-10-26
Хүүхдэд зориулсан бүтээн байгуулалтад хөрөнгө “хаях” шалтгаан
-Швейцар бол хүүхдийн эрхийг үлгэр жишээ дээдэлдэг орон. Нэн түрүүнд хүүхдийн эрхийг тавьдаг. Ямар сайндаа л “Нэгдүгээрт, хүүхдийн эрх, дараа нь эмэгтэйчүүдийнх болон нохойных, хамгийн сүүлд нь эрэгтэйчүүдийнх” гэсэн хошин хэлц гарах вэ дээ. Хүүхдийн аюулгүй байдал, хөгжилд гойд анхаардаг. 16 нас хүрээгүй хүүхэд гэрээсээ заавал асран хамгаалагчтай гарах ёстой гэсэн хуультай. Монголд бол хүүхдүүд гадаа хараа хяналтгүй тоглож байдаг. Энд тэгэх боломжгүй. Хүүхдийг сургуульд ганцааранг нь явуулахыг ч хориглодог. Эцэг, эх нь боломжгүй бол асрагч авахыг зөвлөдөг. Энэ нь маш зөв санаачилга юм шиг санагдсан.
2023-10-26
Түрээслүүлэгч хожиж, түрээслэгч хохирсоор байна
Иргэн Г.Өсөхбаяр Баянгол дүүрэгт уушийн газар ажиллуулахаар 2019 оны наймдугаар сард түрээсийн гэрээ байгуулжээ. Шинээр ашиглалтад оруулсан барилгын нэгдүгээр давхрын 200 гаруй ам метр талбайг бүрэн тохижуулж, тавилга хэрэгсэлаван, тоног төхөөрөмж суурилуулж, зургаан сарын түрээсийн төлбөр урьдчилан өгөхөд 160 гаруй сая төгрөг зарцуулсан юм байна. Гэсэн ч удалгүй цар тахал дэгдэн, ажиллах боломжгүй болж, хэсэг хугацааны дараа эзэд нь барилгаа зарснаар Г.Өсөхбаяр “шатаад” үлдсэн гэнэ. Тэрбээр “Манайх “Голомт” хотхон дахь орон сууцаа барьцаалж ажлаа эхлүүлсэн. Зээлийн хүү гэхэд сард 2.5 хувь. Мөн уушийн газраа ажиллуулах аргагүй болсон учраас ямар ч орлогогүй болж, дампуурсан гэхэд болно.
2023-10-26
Хариуцлагын тоолуур гүйж эхэллээ, Х.Нямбаатар аа
Хийх хүн аргаа, хийхгүй хүн шалтгаа олдог гэдэг. Х.Нямбаатарт хариуцлага тооцох тоолуур томилогдсон өдрөөс нь гүйж эхэлснийг санах хэрэгтэй. Нам доторх авлигын “загалмайлсан эцгүүд”-тэйгээ зоригтой тулж, шантрахгүй ажиллаж чадвал жилийн хугацаанд багагүй үр дүн гаргаж болно. Хууль эрх зүйн орчноо цэгцлээд, хэрэгжүүлээд явбал юмс голдиролдоо орох эхлэл тавигдана.
2023-10-25
“Бохирын цооногт техникийн тос, масло нийлүүлснээс хурц үнэр тархсан байж болзошгүй”
...Хотын баруун хэсэг тэр аяараа таагүй үнэрт автсан гэхээр ямар нэг хүчтэй, багагүй хэмжээний бодис агаарт дэгдсэн нь тодорхой. Агаарын чанарт ч мэдэгдэхүйцээр нөлөөлсөн. Гэтэл нийслэл дэх агаарын чанарын суурин харуулуудын мэдээллийг дамжуулдаг “Agaar.mn” хэмээх сайт, “О2” аппликэйшн өчигдөр Улаанбаатарын агаарын чанарыг “цэв цэвэр” гэж мэдээлсээр байв. Мөн холбогдох байгууллагынхан сэжигтэй объектыг олох хүртлээ агаарт чухам ямар төрлийн бодис тархсаныг шинжлэн тогтоож чадахгүй олон цаг мунгинасан...
2023-10-13
Татвар төлөгчдийн мөнгийг уушийн газарт “урсгасаар” байх уу
Нийслэл Улаанбаатар хотын авто замын түгжрэлийг бууруулах нэгдсэн төсөл хэрэгжүүлэх нэгжээс хуулийн төслийн хэлэлцүүлгийн төлбөр болгон зургаан сая гаруй төгрөгийг өнгөрсөн долоодугаар сард “Грандхаан айриш паб” руу шилжүүлжээ. Нийслэл Улаанбаатар хотын авто замын түгжрэлийн нөлөөллийг бууруулах тухай хуулийн төслийн хэлэлцүүлгийг тус уушийн газарт хийж, 25-30 хүн хамруулахад ийм хэмжээний зардал гаргасан гэсэн үг. Тэд оролцогчдоо өдрийн хоолоор дайлсан юм билээ.
2023-10-13
